Papers by Krzysztof Lichtblau
Bliza, 2020
K. Lichtblau, Wirus z koroną. Portret komiksowy, "Bliza" nr 2 (38) 2020, s. 122-128.
Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog, 2018
The article features a comparison of two very different collections of stories. What binds these ... more The article features a comparison of two very different collections of stories. What binds these narrations is the way they present the influence of totalitarian regimes on children’s lives. Children of Zion is a set of documents selected by Henryk Grynberg concerning the fate of Jewish children evacuated from the USSR to Palestine by general Władysław Anders. Children of the Gulag is a co-operative work by Cathy Frierson and Semyon S. Vilensky. They used source documents archived by the Memorial Association (Общество Мемориал) and Return (Возвращение), a historical-literary society which was established by Wileński himself. In the article the author aimed to present the main differences between the two totalitarian systems and how the systems caused dehumanization of childhood by means of exhausting labor, starvation, separation from parents and murder. What is more, the article contains a comparison of different attitudes towards the method of presenting historical facts and indiv...
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia Historicolitteraria, 2017
Polish comic books from the Polish People’s Republic period After years of fighting with comics b... more Polish comic books from the Polish People’s Republic period After years of fighting with comics book the authorities of the Polish People’s Repulic started using it for its own objectives. Propaganda was the basic target of the comic book narration and interference in history was the main element of it. In my publication I will present images of war created by authorities in the main comic books from the Polish People’s Republic period.Propaganda used by authorities helped to show friendship between Poland and Soviet Union. What is more, using comic books in a political game allowed to create a demonic image of the so-called enemies; Germany especially, but also everything what was connected to the west politics and culture was considered hostile.Comic books became a great tool in governments’ hands for propaganda objectives. Simpifications and contrasts which are used in comics were a great way of ideological speech.Key words: comic book; war; propaganda;
K. Lichtblau, Komiks „kolcem” rysowany, "Zeszyty Komiksowe" nr 26, 2018, s. 110-118., 2018
This article summarizes the work od one of the most important comics artists of the new generatio... more This article summarizes the work od one of the most important comics artists of the new generation: Marcin Podolec. The author presented his comics, pointing out tendencies and changes. What is immediately clear is a great variety in generes tackled by Podolec and therefore a variety in comics techniques that he uses in his work.
K. Lichtblau, Super-Chrystus w komiksie, "Zeszyty Komiksowe" nr 26, 2018, s. 38-43., 2018
This article presents "The Action Bible", a graphic novel by Sergio Cariello (art) and David C Co... more This article presents "The Action Bible", a graphic novel by Sergio Cariello (art) and David C Cook (text and adaptation) stylized in many aspects to resemble superhero comics. The author is analysing how well this type of storytelling is suitable as an adaptation of the Bible.
K. Lichtblau, "eine kleine" politycznie, w: Literatura a polityka. Casus Pomorza i Kaszub, pod red. D. Kalinowskiego, Słupsk-Wejherowo 2018, s. 223-237, 2018
The article is devoted to the analysis of the "Eine Kleine" by Artur Daniel Liskowacki. This publ... more The article is devoted to the analysis of the "Eine Kleine" by Artur Daniel Liskowacki. This publication has been widely discussed, but the article deals with the political themes in this book. It concerns the period after the Second World War and is a fictional story about what was happening in Stettin/Szczecin. The difficult situation concerns the influence of Germans, Poles and Russians. In the article, the narration of Liskowacki is also compiled with historical books about the western territories of Poland in those years.
K. Lichtblau, Dzieci wojny i religii, "Projektor" 5/32 [32], s. 7-9.
W artykule opisane są komiksy poświęcone konfliktowi na Bliskim Wschodzie, które ukazały się w Po... more W artykule opisane są komiksy poświęcone konfliktowi na Bliskim Wschodzie, które ukazały się w Polsce.
K. Lichtblau, Ślady Holocaustu Tadeusza Różewicza, ""Studia Żydowskie. Almanach", r. VII-VIII (2017-2018) nr 7-8, s. 111-124.
In his later writings Tadeusz Różewicz ponders what remains of the Holocaust victims. We turn aro... more In his later writings Tadeusz Różewicz ponders what remains of the Holocaust victims. We turn around objects that seem to overlap the personalized experience of the witnesses, All these had been additionally filtered by people's fragmentary memory. What is knife of Mieczysław Porębski, the gate to Auschwitz or the train? Popular culture often uses only catchword of the Holocaust. Though Różewicz in his works shows the widening of their semantic field of these objects. Extermination id an experience and cannot be hit by cabinets and remain only an exhibit. The short story "Tour to the Museum" seems to be a tragic prophecy.
K. Lichtblau, Zapiski kultury, która odeszła, w: Alojada. Pamięć i kultura, pod red. J. Brejdaka, D. Kacprzaka, J. Madejskiego, B.M. Wolskiej, Szczecin 2018, s. 117-124.
The article is a discussion of the book by Daniel Kalinowski "Żydzi polscy i pomorscy. Studia o l... more The article is a discussion of the book by Daniel Kalinowski "Żydzi polscy i pomorscy. Studia o ludziach i literaturze". He describes Jewish cultures in Polish and Pomeranian to Second World War. The author approaches the issues in an interdisciplinary way, but focuses mainly on literature. In the first part of the book, the researcher draws attention to the blurring of Jewish culture. He shows this on the example of Jews whose assimilation was connected with the rejection of Jewish culture. The second part presents the functioning of Jewish culture in Pomerania. We observe Jewish magazines but also anti-Semitism and its manifestations.
K. Lichtblau, E-komiks, w: Interpretatywny Słownik Terminów Kulturowych 2.0, pod red. S. Iwasiowa i J. Madejskiego, Szczecin 2017, s. 44-50.
K. Lichtblau, Komiks wobec katastrofy. "Czarnobyl – Strefa" Francisco Sáncheza i Natachy Bustos, w: Po/Czarnobylu. Miejsce katastrofy w dyskursie współczesnej humanistyki, pod red. I. Boruszkowskiej, K. Glinianowicz, A. Grzemskiej i P. Krupy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017
K. Lichtblau, Komiks autobiograficzny w Polsce. Historia Marzeny/Marzi, w: Tropy biograficzne, pod red. J. Knap, M. Roszczynialska, K. Wądolny-Tatar, Kraków 2017, s. 207-217.
This paper is a systematisation of Polish autobiographical comic books in different perspectives ... more This paper is a systematisation of Polish autobiographical comic books in different perspectives (adaptation included). Polish orginal comic books are gaining popularity not only among Polish readers. The article presents the history of the genre in Poland and its different uses. Poolish and foreign works were juxtaposed, which pointed to thier similarities and differences. The example used is "Marzi" created by Marzena Sowa an French graphic Sylvian Savoi. The analysis of said work was conducted in relation to other comics and autobiogrphical writing. This provides an opportunity to identify costructive features of comic book that allow for the expression od emotions and ones own story.
K. Lichtblau, Druga wojna światowa w polskiej literaturze dziecięcej, „Wojny i Konflikty. Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość” nr 2/2017, s. 37-47.
Second World War in Polish children’s literature
Abstract: The author reviewed the latest books ... more Second World War in Polish children’s literature
Abstract: The author reviewed the latest books about the Second World War in Polish children’s literature. It points to thematic tendencies, among which are, among others, narratives led by children who are separated from the battlefield. Due to the emergence of three nations: Poles, Germans and Jews, their relations and the artificial divisions stem from the growing conflict. Present here the metaphor used to present these stories of war.
K. Lichtblau, Kurier i aptekarz. Komiksowe adaptacje wspomnień wojennych, "Bliza" 3/2017 [30], s. 49-55
K. Lichtblau, Uchodźca. Nowy kolega na placu zabaw, "Fabularie" 2/2017 [13], s. 45-46., 2017
Artykuł ma charakter przeglądowy. Przedstawione są w nim najnowsze książki z literatury dziecięce... more Artykuł ma charakter przeglądowy. Przedstawione są w nim najnowsze książki z literatury dziecięcej, które poświęcone są uchodźcom. Książki dotyczą różnych narodowości pojawiających się w Polsce (np. Ukraińcy), ale też w Europie (np. Syryjczycy).
K. Lichtblau, Są obok? Teoria Nadistot Wiśniewskiego-Snerga, "eleWator" 2/2017 [20], s. 50-52.
Artykuł poświęcony jest Teorii Nadistot Adama Wiśniewskiego-Snerga, którą pisarz opisuje w książc... more Artykuł poświęcony jest Teorii Nadistot Adama Wiśniewskiego-Snerga, którą pisarz opisuje w książce "Anioł przemocy i inne opowiadania".
K. Lichtblau, "Komiksowość" Czarnej ziemi, w: Adlojada. Kultura i profanacje, pod red. J. Brejdak, D. Kacprzak, J. Madejski, B.M. Wolska, Szczecin 2017, s. 41-47
In the article, the author underlines the pop-cultural elements which can be found in the theory ... more In the article, the author underlines the pop-cultural elements which can be found in the theory and the method of portraying the Holocaust in the book Black Earth: The Holocaust as History and Warning by Timothy Snyder. The Holocaust, especially in the context of popular culture and journalism, is used as a denotation of modern evil. It is used in the same way in the context of animal killing or in films and music. The American researcher once again analyses Adolf Hitler’s Mein Kampf and the ideology presented there and detects certain patterns used later by popular culture. This “misalliance” of pop-culture and history does not have to be viewed in a pejorative way; it may incline us to look at pop-culture as a form of inspiration to gain a new perspective on the matters discussed before.
K. Lichtblau - Komiks i topika Zagłady, "Studia Żydowskie. Almanach" R. VI (2016) Nr 6, s. 173-183
This article is an attempt to include comics into a broader field of research, namely into the to... more This article is an attempt to include comics into a broader field of research, namely into the topic of Holocaust. In this context, understanding of the topic is related to motifs recurring in this kind of writing. In his text, Sławomir Buryła has enumerated the following keywords: another world, smoke, silence, shmaltsovnik, torturer, selection, trains, Muslim etc. Their presence and functioning in Polish and foreign comics is discussed in the article. Additionally, the author focuses on another motif – photography – which is featured in comics on various different levels. It invokes the reality which is outside a text and, in a way, authenticates the vision presented by comics. The summary elaborates on the dangers of simplification which is characteristic for pop culture. Hence, the article is an attempt to answer the question posed by Giorgio Agamben: “What remains of Auschwitz?”
K. Lichtblau - Pozdrowienia z Jugosławii, ""Wojny i Konflikty. Przeszłość-Teraźniejszość-Przyszłość" 1 (1) 2016, s. 48-61
K. Lichtblau, Stereotypy etniczne w "Mausie" Arta Spiegelmana, w: "Rozliczanie" przeszłości. Relacje polsko-żydowskie w tekstach kultury XX i XXI wieku, pod red. T. Sucharskiego i M. Murawskiej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, Słupsk 2016, 333-343.
Uploads
Papers by Krzysztof Lichtblau
Abstract: The author reviewed the latest books about the Second World War in Polish children’s literature. It points to thematic tendencies, among which are, among others, narratives led by children who are separated from the battlefield. Due to the emergence of three nations: Poles, Germans and Jews, their relations and the artificial divisions stem from the growing conflict. Present here the metaphor used to present these stories of war.
Abstract: The author reviewed the latest books about the Second World War in Polish children’s literature. It points to thematic tendencies, among which are, among others, narratives led by children who are separated from the battlefield. Due to the emergence of three nations: Poles, Germans and Jews, their relations and the artificial divisions stem from the growing conflict. Present here the metaphor used to present these stories of war.
Powrót do kraju dziadków jest dla polskich Żydów przeżyciem wstrząsającym. Wiele stereotypów, którymi obwarowana jest Polska i Polacy potwierdzają się lub są doszczętnie obalane. Dres ze zdziwieniem zauważa, iż żyją i funkcjonują tu Żydzi zrzeszeni w gminach.
Historie rodzinne kształtują świadomość młodych pokoleń. W Polsce pojawiają się oni więc z powodów chęci dopisania historii, którą znają wyłącznie z opowieści, ale również dla uwierzytelnienia wspomnień. Ta wyprawa w poszukiwaniu swoich korzeni jest swoistym obowiązkiem pamięci i jak zauważamy u francuskiego autora nie musi być to podróż do miejsc zagłady.
Tej podróży nie przebywa Art. Spiegelman w klasycznym już „Mausie”, albo raczej robi to trochę na innych zasadach tj. podróży w czasie. Komiks dzięki warstwie ikonicznej jest interesującym medium do przedstawienia tych historii. Pokazuje on przefiltrowany przez pamięć pokoleniową i własne doświadczenia obraz świata współczesnego.
Tytuł wystąpienia: Polski komiks wojenny z czasu PRL. Seria "Podziemny front”
Abstrakt:
Komiks PRL-owski to często słabe jakościowo narracje, a i warstwa ikonograficzna pozostawia wiele do życzenia. Ich zasadniczym celem było edukowanie w przestrzeni propagandowej Związku Radzieckiego i władzy ludowej.
Komiks funkcjonował więc dwojako. Po pierwsze, dawał on możliwość pewnych uproszczeń, które z perspektywy propagandowej były swoistym plusem, ale osłabiały one narracje historiograficzną, w tym również przedstawienie obrazu wojny. Podobnie był z serialami, stąd właśnie wersje komiksowe i serialowe np. Podziemnego frontu, czy Czterech pancernych i psa. Po drugie, sama nazwa komiks jako pochodząca z zachodu nie mogła funkcjonować i zastąpiono ją „historyjką obrazkową”.
Dzięki obrazowi wojny kreowanemu w tych komiksach możemy prześledzić wiele elementów polityki PRL-u. Kontrasty Niemców, którzy przedstawiani są niczym demony (również w warstwie ikonicznej) i przyjaciół Rosjan to tylko jeden z nich.
W swojej pracy chcę przedstawić obraz wojny tworzony w PRL-owskich komiksach, ale i konsekwencje jakie niesie to dla przedstawiania historii tym medium i przy takiej polityce kraju.
Ogólnopolska konferencja naukowa „Swojskość (w) PRL-u” (10 IX 2014, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Tytuł wystąpienia: "Stereotypy etniczne w Mausie Arta Spiegelmana"
W artykule porównane zostały dwa bardzo różne zbiory świadectw. Elementem łączącym te narracje jest ukazania wpływu systemu totalitarnego na życie dzieci. „Dzieci Syjonu” to wybór dokumentów – dokonany przez Henryka Grynberga – żydowskich dzieci ewakuowanych przez generała Andersa ze Związku Sowieckiego do Palestyny. „Dzieci Gułagu” są owocem współpracy Cathy Frierson i Semyon S. Vilensky. Tekstami źródłowymi dla badaczy były dokumenty archiwizowane przez stowarzyszenie Memorial (Общество) oraz historyczno-literackie towarzystwo Powrót (Возвращения), którego założycielem jest sam Wileński. W artykule starano się przedstawić różnice związane z funkcjonowaniem dwóch systemów totalitarnych i jaki mają one wpływ na dehumanizację dzieciństwa przez m.in. morderczą pracę, głodowanie i rozdzielanie od rodziców, ale również mordowanie. W pracy porównywane są również różne podejścia w tych książkach do sposobu prezentacji faktów historycznych oraz doświadczeń jednostkowych, tekst wpisuje się więc w rozważania nad dyskursem reprezentacji.
CHILD WITNESS TO TOTALITARIANISM. "CHILDREN OF ZION" AND "CHILDREN OF THE GULAG"
The article features a comparison of two very different collections of stories. What binds these narrations is the way they present the influence of totalitarian regimes on children’s lives. “Children of Zion” is a set of documents selected by Henryk Gutenberg concerning the fate of Jewish children evacuated from the USSR to Palestine by General Władysław Anders. “Children of the Gulag” is a co-operative work by Cathy Frierson and Semyon S. VIlensky. They used source documents archived by the Memorial Association (Общество Мемориал) and Powrót (Возвращения), a historical-literary society which was established by Wileński himself. In the article the authors aimed to present the main differences between the two totalitarian systems and how the said systems caused dehumanization of childhood by means of exhausting work, starvation, separation from parents and murder. What is more, the article contains a comparison of different attitudes towards the method of presenting historical facts and individual experiences. Hence, the scope of the work lies within discourse of representation/representation discourse.
„Wprowadzenie do kognitywnej poetyki komiksu” jest pierwszą na polskim gruncie próbą omówienia sposobów profesjonalnego badania elementów kompozycyjnych komiksu z perspektywy kognitywistyki, czyli nauki, którą interesują procesy poznawcze, emocje i potencjał ludzkiego mózgu mierzącego się z ogromem docierających doń informacji.
Paweł Gąsowski (ur. 23 listopada 1987 roku w Stargardzie, lipiańczyk i szczecinianin) – literaturoznawca, kulturoznawca, doktor nauk humanistycznych, badacz, kolekcjoner, a przede wszystkim pasjonat komiksów, którym poświęcił swoją pracę magisterską ("Komiks jako narzędzie budowania mitu postmodernistycznego", obronioną pod kierunkiem profesora Roberta Cieślaka), rozprawę doktorską ("Semiotyczna poetyka komiksu", obronioną pod kierunkiem profesor Danuty Dąbrowskiej) oraz kilkanaście publikacji naukowych i popularnonaukowych. Masowo konsumuje popkulturę, wchłania seriale, gry komputerowe, Internet i książki. W wolnych chwilach prowadzi teatr i wykonuje muzykę klasyczną.
Z pełnym przekonaniem podpisuje się pod słowami Douglasa Wolka: „To, w jaki sposób doświadczam i myślę o komiksie, ma bardzo wiele wspólnego z tym, że bardzo go lubię. Lubię zastanawiać się nad tym, skąd bierze się ta przyjemność i opisywać ją innym ludziom, by także mogli jej zaznać lub chociaż cieszyli się komiksami pełniej niż miałoby to miejsce w innym przypadku”.