Jump to content

Joni

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Kationi)

Një jon është një atom ose një molekulë në të cilin numri i plotë i elektroneve nuk është i barabartë me numrin e plotë të protoneve, duke i dhënë atomit ose molekulës ngarkesë elektrike pozitive ose negative. Jonet mund të krijohen, me mënyra kimike ose fizike, përmes jonizimit. Jon i përbërë quhet një grup atomik që ka marrë apo ka dhënë elektrone;ndërsa joni i thjeshtë është një atom që ka dhënë apo marrë elektrone.

kimi, nëse një atom neutral e humb (jep) një apo më shumë elektrone, ai ka një ngarkesë pozitive dhe njihet si kation. Nëse një atom fiton (pranon) elektrone, ai ka ngarkesë negative dhe nihet si anion. Ngarkesat elektrike me shenjë të kundërt tërhiqen me forca elektrostatike, kështu që ato tërheqin njëra-tjetrën dhe formojnë përbërje jonike.

Me ane te eksperimenteve te shumta është vertetuar se protonet dhe elektronet kane ngarkese elektrike.Dhe,pikerisht kjo ngarkese elektrike është shkaku i te gjitha dukurive elektrike dhe magnetike qe i verejm ne natyrë . Ekzistojn dy lloje ngarkesash elektrike:pozitive dhe negative.Ngarkesa elektrike e elektronit është negative dhe shenohet me (-e) ,kurse ajo e protonit është (+e). Pra,protoni dhe elektroni kane sasi te njejt te elektricitetit,por me shenja te kunderta. Neutronet janë grimca pa ngarkese elektrike,pra,janë neutrale. Ngarkesa e pergjithshme elektrike e atomit ne gjendje normale është zero dhe këtë e quajme elektronetruale.Kshtu p.sh.,atomi i hidrogjenit (H) dhe i litiumit (Li) ne gjendje normale kane ngarkesen e pergjithshme q te barabarte me zero.pra:

 Hidrogjeni: Z=1        Litiumi: Z=3
   q=(+e+(-e=0        q=(+3)+(-3)=0

Kjo Vlen për cdo atom qe ndodhet ne gjendje normale dhe me këtë ngarkesat elektrike mund t'i neutralizojm ose t'i anulojme vetem me ngarkesa te njejta; por me shenja te kunderta.Kjo do te thote se shuma e pergjithshme e ngarkeses elektrike duhet te mbetet e njejte.