Katedralja e Lubjanës

Katedralja e Lubjanës (sllovenisht: Ljubljanska stolnica), e quajtur edhe si Kisha e Shën Nikolasit (cerkev svetega Nikolaja, šenklavška cerkev), Katedralja e Shën Nikolasit (sllovenisht: Stolnica svetega Nikolaja), os thjesht Katedralja (Stolnica), është një katedrale në Lubjanë, kryeqyteti i Sllovenisë.^[1] Fillimisht, Katedralja e Lubjanës ishte kishë gotike. Në fillim të shekullit të 18-të ajo u zëvendësua me një ndërtesë baroku. Kjo është një pikë referimi e qytetit me kupolë e saj të gjelbër dhe kullat binjake, dhe është e vendosur në Sheshin Cyril and Methodius afër Qendrës Tregatre Lubjana dhe Bashkisë.^[2]

Historia

Kishat paraardhëse

Depiction of Ljubljana Cathedral from *The Glory of the Duchy of Carniola* (1689)

Vendi ishte fillimisht i okupuar nga kisha tri-buceleshe të stilit roman, përmendja e së cilave daton nga viti 1262. Një zjarr i madh në vitin 1361 bëri që ajo të rinovohej në stil gotik por ndryshimet iu nënshtruan kur Dioqeza e Lubjanës u themelua në vitin 1461 dhe kisha u bë katedrale. Sidoqoftë, në vitin 1469 ajo u dogj përsëri. Këtë herë, u dyshua se ishte zjarrvënie e qëllimshe, siç duket nga turqët.^[3]

Katedralja baroke

Në vitin 1700, në iniciativë të Dean Johann Gregor Thalnitscher dhe Academia Operosorum Labacensium, murgu Capuchin Florentianus Ponnensis nga Milani ose Bolonja që projektuan një kishë të re të stilit barok.^[4] Vitin pasus, pas konstruktimin që veçse kishte filluar, plani u korrigjua dhe u kompletua nga arkitekti jezuit Andrea Pozzo i cili e projektoi atë si bazilikë dhe i shtoi një kupë. Ai nuk e mbikëqyri realizimin e planit të tij, andaj ndërtesat u ndryshuan edhe nga muratorët.^[5] Dy këmbanoret, duke ngjasuar me Katedralen e Salzburgut, u shtua në plan nga Lombard Giulio Quaglio.^[6]

Konstruktimi u bë në mes të viteve 1701 dhe 1706. Ai u udhëheq nga Francesco Bombasi, i cili pas disa muajsh u zëvendësua nga joseriozët Francesco Feratta, and Mihael Zamerl.^[7] Ndërtuesi master ishte Pavel Jugovic, dhe pas vdekjes së tij në mars të vitit 1704, Gregor Maček.^[7] Konstruktimi u kompletua në vitin 1706, lutja e parë në objektin e ri u bë në gusht të vitit 1706, dhe përkushtimi ndodhi më 8 maj 1707.^[6] Fillimisht, Originally, a fake dome was painted on the arch above the centre until the church's real dome was constructed by Matej Medved in 1841.^[7]

Përshkrimi

Kamaret

Aty janë gjatë statuja të peshkopëve dhe shenjtëve nga guri ranor në kamaret e katedrales. Kamaret e fasadës jugore përmbajnë pietà gotike, dhe statuja të Shën Hermagors dhe Shën Fortunatus, të bëra nga guri ranor në vitin 1872 nga skulptori Franc Ksaver Zajec. Kamaret e fasadës perëndimore (afër hyrjes kryesore) përmbajnë një statujë të Thomas Aquinas dhe një statujë të Saint Bonaventura nga skulptori Ivan Pengov (1912), fasada e kamares veriore përmban një statujë të Sigismund von Lamberg, peshkopit të parë të Lubjanës dhe peshkopit Tomaž Hren, të dyja të krijuara në vitin 1913, po ashtu nga Pengov.

Dyert

Në vitin 1996, para vizitës së Papa John Paul II, dy dyert u zëvendësuan me verzione të bronzta monumentale. Dera e përparme, tani e quajtur Dera Sllovene, u piktuarua nga Tone Demšar me një ndërhyrje të historisë sllovene për të përkujtuar përvjetorin e 1250-të të Krishtërimit në Slloveni. Dera anësore, tani e quajtur Dera e Lubjanës, u riprojektua nga Mirsad Begić, i cili i dekoroi ato me protretet të peshkopëve të shekullit të 20-të të Lubjanës. Më pas, një derë elektrike automatike u shtua pas derës kryesore.

Galeria

Pietà in the southern cathedral wall
Cathedral ceiling and organs
Fresco by Giuglio Quaglio on the cathedral ceiling
Interior with the main altar
Cathedral viewed from Ljubljana Castle
Sundial on the cathedral facade
Pogačar Square in front of the cathedral

Referime

^ Kermavnar, Simona. "Ljubljanska stolnica" [Katedralja e Lubjanës]. përmbledhur nga Šmid Hribar, Mateja; Golež, Gregor; Podjed, Dan; Kladnik, Drago; Erhartič, Bojan; Pavlin, Primož; Ines, Jerele (red.). Enciklopedija naravne in kulturne dediščine na Slovenskem – DEDI [Encyclopedia of Natural and Cultural Heritage in Slovenia] (në sllovenisht). Arkivuar nga origjinali më 11 janar 2012. Marrë më 23 maj 2012.
^ Ljubljana info
^ "Ljubljana tourism.si". Arkivuar nga origjinali më 1 qershor 2008. Marrë më 18 maj 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Preinfalk, Miha, red. (2011). Neznano in pozabljeno iz 18. stoletja na Slovenskem [Të paditurat dhe të pazbuluarat nga shekulli i 18të në tokat sllovene] (PDF) (në sllovenisht). Zgodovinski inštitut Milka Kosa ZRC SAZU [Milko Kos Historical Institute of the Scientific Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts]. fq. 123. ISBN 978-961-92198-1-2.^{[lidhje e vdekur]}
^ Lavrič, Ana (2007). Ljubljanska stolnica [Katedralja e Lubjanës] (PDF) (në sllovenisht). fq. 7–28. ISBN 978-961-222-653-4. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 23 shtator 2015. Marrë më 18 maj 2015.
^ ^a ^b Seražin, Helena; Murovec, Barbara. Lavrič, Ana (red.). "Stolna in župnijska cerkev sv. Miklavža" [St. Nicholas's Cathedral and Parish Church]. Pot po baročni Ljubljani: virtualna razstava sakralnih spomenikov [Path Through the Baroque Ljubljana: A Virtual Exhibition of Sacral Monuments (në sllovenisht). Art History Institute of France Stele, Scientific Research Centre, Slovenian Academy of Arts and Sciences. Marrë më 28 maj 2012.
^ ^a ^b ^c Steska, Viktor (1939). "Kupola ljubljanske stolnice" [The Dome of Ljubljana Cathedral]. Kronika slovenskih mest [The Chronicle of Slovene Cities] (në sllovenisht). Vëll. 6 no. 3. Mestna občina Ljubljana [City Municipality of Ljubljana]. fq. 163. OCLC 300063354. (COBISS) - Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead..

[DEDILST-1] Kermavnar, Simona. "Ljubljanska stolnica" [Katedralja e Lubjanës]. përmbledhur nga Šmid Hribar, Mateja; Golež, Gregor; Podjed, Dan; Kladnik, Drago; Erhartič, Bojan; Pavlin, Primož; Ines, Jerele (red.). Enciklopedija naravne in kulturne dediščine na Slovenskem – DEDI [Encyclopedia of Natural and Cultural Heritage in Slovenia] (në sllovenisht). Arkivuar nga origjinali më 11 janar 2012. Marrë më 23 maj 2012.

[2] Ljubljana info

[Ljubljana_tourism.si-3] "Ljubljana tourism.si". Arkivuar nga origjinali më 1 qershor 2008. Marrë më 18 maj 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Preinfalk, Miha, red. (2011). Neznano in pozabljeno iz 18. stoletja na Slovenskem [Të paditurat dhe të pazbuluarat nga shekulli i 18të në tokat sllovene] (PDF) (në sllovenisht). Zgodovinski inštitut Milka Kosa ZRC SAZU [Milko Kos Historical Institute of the Scientific Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts]. fq. 123. ISBN 978-961-92198-1-2.^{[lidhje e vdekur]}

[5] Lavrič, Ana (2007). Ljubljanska stolnica [Katedralja e Lubjanës] (PDF) (në sllovenisht). fq. 7–28. ISBN 978-961-222-653-4. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 23 shtator 2015. Marrë më 18 maj 2015.

[VEBLStolnica-6] Seražin, Helena; Murovec, Barbara. Lavrič, Ana (red.). "Stolna in župnijska cerkev sv. Miklavža" [St. Nicholas's Cathedral and Parish Church]. Pot po baročni Ljubljani: virtualna razstava sakralnih spomenikov [Path Through the Baroque Ljubljana: A Virtual Exhibition of Sacral Monuments (në sllovenisht). Art History Institute of France Stele, Scientific Research Centre, Slovenian Academy of Arts and Sciences. Marrë më 28 maj 2012.

[Steska1939-7] Steska, Viktor (1939). "Kupola ljubljanske stolnice" [The Dome of Ljubljana Cathedral]. Kronika slovenskih mest [The Chronicle of Slovene Cities] (në sllovenisht). Vëll. 6 no. 3. Mestna občina Ljubljana [City Municipality of Ljubljana]. fq. 163. OCLC 300063354. (COBISS) - Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]