Antikomunizam
Antikomunizam je zajednički naziv za ideologije, grupe, organizacije ili pojedince koje karakterizira suprotstavljanje komunizmu, bilo kao ideologiji ili političkoj praksi.
Za antikomunizam je karakteristično da njegovi predstavnici obično dolaze sa desne strane političkog spektra. Historijski, ekstremni antikomunizam bio je profašistički orijentisan.[1]
Ipak, antikomunizam može uključivati širok raspon političkih ideologija, od radikalnih fašista, preko relativno umjerenih zagovornika konzervativnih i liberalnih ideja, pa sve do sljedbenika socijaldemokracije. S obzirom da komunizam ima neprijateljski stav prema religiji, većina vjerskih fundamentalista su antikomunisti; zbog komunističkog inzistiranja na republikanstvu antikomunizam također predstavlja karakteristiku monarhista; ovisno o okolnostima, antikomunisti mogu biti i nacionalisti. Antikomunizam može dolaziti i sa lijeve strane političkog spektra, za što kao primjer mogu poslužiti socijaldemokrati ili anarhisti.
Iako sam izraz komunizam ima relativno dugu historiju, antikomunizam se prvestveno odnosi na protivljenje marksizmu-lenjinizmu, odnosno na oblike komunizma koji od njega vode porijeklo. Počeo se koristiti od 1918. kada je tadašnja Ruska socijaldemokratska radnička partija (boljševika) promijenila ime u Ruska komunistička partija.
Antikomunizam je nakon stvaranja prve komunističke države - SSSR-a - predstavljao jedan od temelja kako vanjske, tako i unutrašnje politike mnogih država, a što se često odražavalo kako kroz oružane sukobe, odnosno unutrašnju represiju koja je kao cilj ili opravdanje imala suzbijanje komunizma.
Neposredno nakon pobede komunizma u Rusiji, u Evropi se 1920-ih godina pojavio fašistički pokret kao militantna reakcija na uspon komunizma. 1930-ih godina nakon dolaska Hitlera na vlast u Nemačkoj, formiran je Antikominterna pakt, koji su poglavito činile sile Osovine, uperen protiv SSSR-a.
Antikomunizam je svoj vrhunac dosegao u hladnom ratu, kada je predstavljao neslužbenu ideologiju zapadnog svijeta, odnosno u shvaćanju da se komunizam mora zaustaviti i poraziti čak i po cijenu nuklearne apokalipse.
Završetkom hladnog rata, odnosno propašću najjače komunističke države i transformacijom vodećih komunističkih partija u Evropi u "reformirane", odnosno socijaldemokatske stranke, antikomunizam je uglavnom izgubio na svojoj relevantnosti; izuzetak predstavljaju SAD kao i pojedine države Azije ili Latinske Amerike koje se graniče sa preostalim komunističkim državama.
Antikomunizam živi od neoprostivih neuspeha ne samo sovjetskog realsocijalizma, nego i od našeg socijalizma sa ljudskim licem koji, iako nesavršen, nikada nije bio nalik sovjetskom uzoru. Nije bio demokratski, bio je autoritaran, ali nije bio ni tamnica naroda, pa čak ni tamnica građana. Nije čudo što se i danas nemali broj ljudi seća tog vremena bez mržnje.[2]
U Kraljevini Jugoslaviji 1930-ih godina antikomunizam kod demokrata i liberala stvorio i ambivalentan odnos prema učešću komunizma u antifašističkom frontu, što će se kasnije reflektovati na otpor i prema komunističkom vođstvu antifašističke borbe u Jugoslaviji.[1] Iako orijentisana protiv fašizma, građansko-liberalna pozicija je sa dosta uzdržanosti posmatrala približavanje komunizma demokratiji.[1] I u slučaju jugoslovenske javnosti 1930-ih se potvrđivalo tada opšte mesto evropskih podela. Ekstremni antikomunizam bio je profašistički orijentisan.[1]
|
- Foundation for the Investigation of Communist Crimes
- Global Museum on Communism Arhivirano 2010-12-13 na Wayback Machine-u
- The Victims of Communism Memorial Foundation
- Museum of Communism
- Russians In Support of the Idea of International Condemnation of Communism, an open Letter from Leaders of Russian Anti-communist Organizations to the Parliamentary Assembly of the Council of Europe
- Zmag.org Arhivirano 2007-08-07 na Wayback Machine-u, Hirata Tetsuo and John W. Dower, "Japan's Red Purge: Lessons from a Saga of Suppression of Free Speech and Thought"