1887

**1887. po kalendarima**
Gregorijanski	1887. (MDCCCLXXXVII)
Ab urbe condita	2640.
Islamski	1304–1305.
Iranski	1265–1266.
Hebrejski	5647–5648.
Bizantski	7395–7396.
Koptski	1603–1604.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1942–1943.
• Shaka Samvat	1809–1810.
• Kali Yuga	4988–4989.
	Kineski
• Kontinualno	4523–4524.
• 60 godina	Yin Vatra Svinja; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11887.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	18. vijek – 19. vijek – 20. vijek
Decenija:	1850-e 1860-e 1870-e – 1880-e – 1890-e 1900-e 1910-e
Godine:	1884 1885 1886 – 1887 – 1888 1889 1890

Godina 1887 (MDCCCLXXXVII) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Događaji

Januar/Siječanj

6. 1. - Bitka kod Chelenqa: negus Menelik porazio hararskog emira Abdalaha i zatim pripojio grad.
8. 1. - "Velosipedski list", prvi sportski list u Srbiji.
14. 1. - Nemački Rajhstag raspušten nakon što je odbio predlog vlade da se vojska uveća za 10% i vojni zakon produži za sedam godina.
20. 1. - Britanski iseljenički brod Kapunda se sudario blizu Brazila sa barkom Ada Melmoure, 303 mrtvih.
21. 1. - Ekspedicija u pomoć Emin-paši: Henry Morton Stanley kreće iz Londona u pomoć guverneru Ekvatorije Emin-paši kojeg su opkolili mahdisti - veliki broj mrtvih.
26. 1. - Bitka kod Dogalija, Etiopljani pobedili Italijane.
28. 1. - Počinje gradnja temelja za Eiffelov toranj (železna konstrukcija od jula).
28. 1. - U Fort Keoghu, Montana, registrovane snežne pahulje prečnika 38 cm i debljine 20cm. Ova zima je izuzetno oštra u Severnoj Americi, sa teškim posledicama po stočarstvo.

Februar/Veljača

2. 2. - Prvi Dan mrmota u Punxsutawney, Pennsylvania.
4. 2. - Akt o međudržavnom prometu reguliše železničku industriju u SAD - prvi savezni zakon koji regulira privatnu industriju.
5. 2. - Premijera Verdijeve opere Otello u Milanu.
5. 2. - U San Franciscu je palo devet centimetara snega.
8. 2. - Dawesov akt ovlašćuje predsednika SAD da nadzire indijanske zemlje i deli ih u pojedinačne privatne parcele - Indijanci će izgubiti većinu svoje zemlje do ukidanja zakona 1934.
14. 2. - Objavljena peticija "Umetnici protiv Ajfelove kule": Komitet Tri stotine obuhvata neke od najpoznatijih ličnosti kulture i umetnosti, buni se zbog gradnje "beskorisne i monstruozne" građevine.
februar - Nakon nekih provokativnih akcija francuskog ministra rata Boulangera, Nemci pozvali 70.000 rezervista.
20. 2. - Bismarckovom inicijativom obnovljen Trojni savez Nemačke, Austrougarske i Italije, mada su poslednje dve u konfliktu interesa na Balkanu.
21. 2. - Izbori u Nemačkoj, uspeh Nacionalnih liberala i konzervativaca ("Partije kartela" 1887-90).
23. 2. - Zemljotres pogodio francusku i italijansku rivijeru, oko 2.000 mrtvih.
zima - Izvršena je regulacija Neretve od Metkovića do ušća.^[1]
februar - maj - Sredozemna antanta: niz sporazuma uz posredovanje nemačkog kancelara Bismarcka, između Britanije i Italije, odn. Austrougarske i Španije - protiv Rusije na Balkanu i Francuske u severnoj Africi.

Mart/Ožujak

3. 3. - Gluvoslepa Helen Keller se upoznala sa Anne Sullivan koja će joj biti učitelj i saputnik.
4. 3. - William Randolph Hearst preuzima od oca novine The San Francisco Examiner čime počinje njegova izdavačka karijera i imperija.
11. 3. - Osnovano prvo niško pozorište, "Sinđelić" (danas Narodno pozorište u Nišu).
13. 3. - Planiran atentat na ruskog cara Aleksandra III, tačno šest godina od ubistva njegovog oca Aleksandra II, ali učesnici pohapšeni.
23. 3. - Ugovor iz Bissandougoua između Francuza i Samori Turea, novi teritorijalni ustupci u Maliju, francuski protektorat.

April/Travanj

7. 4. - Ukaz o osnivanju Astronomske opservatorije u Beogradu (potpisao ministar prosvete Milan Kujundžić Aberdar).
april - Nakon protekle teške zime, Nikola Tesla sa dvojicom finansijera osniva Tesla Electric Company, razvija indukcijski motor sa polifaznom naizmeničnom strujom.
april - U Sentomašu/Srbobranu konačni razlaz bivše Srpske narodne slobodoumne stranke u radikale (Jaša Tomić, "Zastavina" frakcija) i liberale (Polit-Desančić i Miša Dimitrijević, "Branikova" frakcija).
april - Samori Ture napada Kraljevinu Kenedugu na jugu današnjeg Malija, zatim Francuzi drže pod opsadom glavni grad Sikasso 1887-88.
17. 4. (5. 4. po j.k., Uskrs) - Kralj Milan imenovao prvih 16 srpskih akademika.
18. 4. (6. 4. po j.k.) - Kralj Milan raskinuo odnose sa kraljicom Natalijom i sporazumeo se s njom da ona napusti zemlju na dva meseca (javnosti nepoznato).
21 - 28. 4. - Schnæbeléova afera: nemački agenti uhapsili francuskog policijskog inspektora - kriza i strah od rata između Francuske i Nemačke.

Maj/Svibanj

3. 5. - Eksplozija u rudniku kod Nanaima u Britanskoj Kolumbiji, poginulo 150 rudara.
12. 5. (30. 4. po j.k.) - Kraljica Natalija i prestolonaslednik Aleksandar otputovali na Krim.
13. 5. - U Beogradu osnovana Opservatorija Velike škole za osmatranje vremena.
14. 5. - Proglašen Zakon o uređenju posalah crkve grčko - iztočne i uporabi ćirilice u Kraljevini Hrvatskoj i Slavoniji, tzv. "Srpski zakon", ali njime niko nije zadovoljan.
maj? - Branislav Nušić objavio pesmu "o dva raba", o pogrebima ratnog heroja i majke političara, koja će izazvati kraljev gnev i Nušićevu robiju.
20. 5. - Aleksandar Uljanov, stariji brat Vladimira Iljiča, i još četvorica obešeni zbog zavere za ubistvo cara Aleksandra III.
23. 5. - Kraj Kulturkampfa: papa Lav XIII. prihvata civilni brak u Nemačkoj, kao i državni nadzor nad školama i zabranu politike za sveštenike.
30. 5. - Smenjen francuski ministar rata Georges Ernest Boulanger, ali ima veliki broj pristalica.

Jun/Juni/Lipanj

3. 6. - Počinje gradnja Kilskog kanala u Nemačkoj (do 1895).
4. 6. - U Parizu osnovan prvi Pasterov institut.
13. 6. (1. 6. po j.k.) - Srpski premijer Milutin Garašanin dao ostavku nakon što je odbio zahtev kralja Milana da spreči navodni povratak kraljice Natalije (pogrešno protumačena depeša; Garašanin još u aprilu nudio ostavku zbog kraljičinog pitanja). Novi predsednik vlade je liberal Jovan Ristić na čelu "savezne" (koalicione) vlade liberala i radikala - radikali slave, u antinaprednjačkom "narodnom odisaju" 140 ubijenih.
jun - Otvorena pruga Niš - Bela Palanka.
18. 6. - Tajni Ugovor o reosiguranju između Njemačke i Rusije: Bizmarkov pokušaj da se održe dobri odnosi sa Rusijom, u vreme zategnutosti odnosa te carevine sa Austrougarskom i okončanja Saveza tri cara.
20. 6. - Kraljica Viktorija slavi Zlatni jubilej, 50 godina vladavine.
21. 6. - Britanski protektorat nad Zulu kraljevstvom.
30. 6. - Ruski ministar obrazovanja Ivan Deljanov izdao cirkular "O redukciji gimnazijskog obrazovanja", kojim bi se ograničio prijem dece neplemića ("kočijaša, lakeja, kuvara..."), postao je poznat kao "Cirkular o kuvaričinoj deci". Takođe se ograničava prijem Jevreja na univerzitete.

Jul/Juli/Srpanj

1. 7. - U Beogradu osnovana prva astronomsko-meteorološka stanica u Srbiji.
1. 7. - Počinje gradnja železne strukture Ajfelove kule.
6. 7. - Havajski kralj Kalākaua prinuđen od antimonarhista, uglavnom belih Amerikanaca, da prihvati "Bajonetski ustav" kojim mu je oduzeta većina vlasti; povišenim prihodovnim cenzusom oduzeto pravo glasa dve trećine domorodačkih Havajaca.
7. 7. - Bugarska kriza okončana izborom Ferdinanda od Saxe-Coburga za kneza (do 1918, od 1908 kao car) - Rusija se protivi, Ferdinand ima podršku u Beču, strahuje se od rata između Rusije i Austrougarske.
13. 7. - Skupštinska komisija ustanovila da Srbija duguje 286.187.000 din., uz budžetski manjak od 25 miliona.

jul - James Blyth napravio prvu vetroturbinu u svom selu u Škotskoj.
jul? - Mahdisti razorili etiopski grad Gondar.
17 - 26. 7. - Izbori za Ugarski sabor, kao i obično pobeđuju vladajući liberali, nijedan srpski opozicionar nije izabran.
26. 7. - L. L. Zamenhof izdaje knjigu o esperantu.
29. 7. - Umro italijanski premijer Agostino Depretis, nasleđuje ga Francesco Crispi (1887-91. i 1893-96).

Avgust/August/Kolovoz

1. 8. - Novi Zeland anektirao Kermadecove otoke.
avgust - U Ženevi osnovana jermenska Socijaldemokratska partija Hunčak.
avgust - Srpska vojska izvodi eksperiment sa signalnim balonom, između palilulske kasarne i Avale.^[2]
23. 8. - U Velikoj Britaniji donesen Zakon o trgovačkim markama (Merchandise Marks Act) koji zahteva oznaku zemlje porekla robe - nastaje oznaka Made in Germany, kako bi kupci odlučili hoće li kupovati robu iz ove protekcionističke zemlje.
31. 8. - Osnovan Streljački savez Srbije.

Septembar/Rujan

1. 9. - Stefan Stambolov, raniji bugarski regent, postaje predsednik vlade (do 1894).
5. 9. - Požar u pozorištu u Exeteru, Engleska, 186 mrtvih.
28. 9. - Počinje poplava Žute reke u Kini koja odnosi najmanje 900.000 života.
29. 9. (17. 9. po j.k.) - Skupštinski izbori u Srbiji: naprednjaci iz straha ne učestvuju, radikali dobijaju više narodnih mandata od liberala.

Oktobar/Listopad

1. 10. - Italijanski premijer Crispi posetio nemačkog kancelara Bismarcka.
1. 10. - Britanci postigli sigurnosni sporazum sa Kalatskim Kanatom (Baludžistan).
7. 10. - U Francuskoj otvoren skandal sa odlikovanjima: Daniel Wilson, zet predsednika Grévyja, umešan u dodelu Legija časti za novac.
12. 10. - U Japanu osnovana firma za proizvodnju klavira i harmonijuma, kasnija Yamaha.
17. 10. - Ustanovljena Francuska Indokina (traje do 1954).

Novembar/Studeni

Emile Berliner sa ranim oblikom gramofona

6. 11. - Osnovan Celtic F.C., prvi meč sledećeg maja.
6. 11. - Izmena ustava u Holandiji: pravo glasa više nije cenzitarno već zavisi od minimalnog bogatstva i obrazovanja, što omogućuje širenje prava (odredba je poznata kao "članak-kaučuk").
8. 11. - Emile Berliner dobio patent na gramofon.
9. 11. - Osnovano prvo zanatlijsko društvo u Srbiji.
9. 11. - SAD ušle u posed buduće pomorske baze Pearl Harbor u Kraljevini Havaji.
10. 11. - Lombardverbot: Bismarck naložio Reichsbanci da više ne koristi ruske obveznice kao jamstvo^[3], čime želi sprečiti zajmove za oružje i strateške železnice i učiniti Rusiju poslušnijom - ali doći će do približavanja Rusije i Francuske.
10. 11. - Louis Lingg se ubio detonatorom pre nego što je mogao biti obešen zbog bombe na Haymarketu (ostala šestorica obešena sutradan).
13. 11. - Mitropolitu Mihailu, zbačenom 1881, i episkopima zbačenim jer su ga podržavali, priznato samo pravo na penziju (Rusija traži povratak na položaj).
13. 11. - "Krvava nedelja" u Londonu: demonstracije protiv nezaposlenosti i prinudnih zakona u Irskoj, došlo do sukoba sa policijom i vojskom u kome su poginula trojica demonstranata (novi sukob i žrtve 20. 11.).
novembar - Michelson–Morleyjev eksperiment: brzina svetlosti je nezavisna od kretanja, što znači da nema etra.
novembar - Objavljen A Study in Scarlet, prvi roman sa Sherlockom Holmesom.
novembar - Otvorena pruga Bela Palanka - Pirot.
16. 11. - Uspostavljena Anglo-francuska zajednička komisija za upravu nad Novim Hebridima (kondominijum od 1906, nezavisni Vanuatu od 1980).
19. 11. - Holandski putnički brod W. A. Scholten se sudario u La Manšu sa britanskom ugljaricom, 132 mrtvih.

Decembar/Prosinac

1. 12. - Kinesko-portugalski ugovor: prema portugalskom tumačenju, dobili su suverenitet nad Makaom (u njihovim je rukama do 1999).
2. 12. - Skandal sa odlikovanjima prinudio na ostavku predsednika Francuske Julesa Grévyja, mada nije bio lično umešan; naslediće ga Marie François Sadi Carnot (do 1894).
16. 12. - Sultan Maldiva potpisao ugovor kojim ostrva postaju britanski protektorat (do 1965).
17. 12. - Bismarck udvostručio carinu na žito, što najviše pogađa uvoz iz Rusije ali efekat je privremen^[4].
19. 12. - Spajanjem dve ranije organizacije osnovano Nemačko kolonijalno društvo.
23. 12. (11. 12. po j.k.) - Naknadni izbori u Srbiji, radikali se žale na policijske zloupotrebe.
29. 12. (17. 12. po j.k.) - Pad Ristićeve "savezne" vlade u Srbiji - radikali tražili ostavku liberalnog ministra unutrašnjih dela Radivoja Milojkovića.
31. 12. - Radikalna vlada u Srbiji, u dogovoru sa kraljem Milanom - na čelu je pukovnik Sava Grujić.

Kroz godinu

Nova pruga u Srbiji: Smederevo - Velika Plana.
Otvoreni srpski konzulati u Skoplju i Solunu.
Kralj Milan u intimnoj vezi sa građankom Artemizom Hristić.
U Sarajevu otvorena Šerijatska sudačka škola, kao petogodišnja viša škola.
Hrvatski sabor dao pravo glasa činovnicima s privremenim boravkom u Hrvatskoj, iako imaju stalno boravište i pravo glasa u Ugarskoj^[5].
Vojna krajina do ove godine imala zaseban financijski proračun.
Osnovan Klub biciklista Hrvatskog Sokola.
Ponovo otvorena Cetinjska bogoslovija, kao bogoslovsko-učiteljska škola (do 1916).
Vojislav Ilić objavio prvu zbirku pesama.
1887. ili '88. - Branislav Nušić napisao komediju "Sumnjivo lice" - izvedena tek 1923.
Britanska Imperija: anektiran Zululand, protektorat nad malajskim sultanatom Pahang.
U Britaniji osnovan Hermetički red Zlatne zore.
Nauka i tehnika:
- John Boyd Dunlop napravio pneumatik za sinovljev tricikl.
- Heinrich Rudolf Hertz otkrio fotoelektrični efekt.
- Adolf Gaston Eugen Fick napravio prve kontaktne leće.
- Lazăr Edeleanu sintetisao amfetamin.
- Svante Arrhenius izneo teoriju elektrolitičke disocijacije.
- Ferdinand Tönnies izdao knjigu Gemeinschaft and Gesellschaft.
- Julius Richard Petri uveo Petrijevu šolju.
- Friedrich Nietzsche izdao "O genealogiji morala".
- Adolf Eugen Jurinac opisao hrvatskog rakušca (Niphargus croaticus).

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1887.

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

1. 1. - Wilhelm Canaris, šef Abwehra († 1945)
3. 1. - August Macke, njemački slikar († 1914.)
25. 1. - Vasilj Popović, srpski istoričar († 1941)
24. 1. - Žanka Stokić, srpska glumica († 1947)
26. 1. - Ivo Politeo, odvjetnik († 1956)
28. 1. - Arthur Rubinstein, američki pijanist poljskog porijekla († 1982.)

2. 2. - Mario Roatta, italijanski general († 1968)
2. 2. - Ernst Hanfstaengl, rani Hitlerov pristalica († 1975)
3. 2. - Mijat Mijatović, pevač († 1937)
5. 2. - Albert Paris Gutersloh, austrijski književnik i slikar († 1973.)
9. 2. - Vasilij Čapajev, komandant u Crvenoj armiji († 1919)
24. 2. - Bora Kostić, šahovski velemajstor († 1963)

11. 3. - Raoul Walsh, glumac i režiser († 1980)
21. 3. - Luís Filipe, krunski princ Portugala († 1908)
22. 3. - Chico Marx, komičar, najstariji od braće († 1961)
23. 3. - Josef Čapek, slikar († 1945)
23. 3. - Juan Gris, slikar († 1927)
23. 3. - Feliks Jusupov, Raspućinov ubica († 1967)
24. 3. - Roscoe Arbuckle, filmski glumac († 1933)
25. 3. - Chūichi Nagumo, japanski admiral († 1944)

April/Travanj – Jun/Lipanj

22. 4. - Milica Jakovljević - Mir-Jam, srpska književnica († 1952)

22. 5. - Jim Thorpe, američki atleta († 1953)
25. 5. - Dragiša Brašovan, arhitekta († 1965)
25. 5. - Pio iz Pietrelcine, fratar, mistik, svetac († 1968)
31. 5. - Saint-John Perse, francuski pjesnik i diplomat, nobelovac za književnost († 1975.)

9. 6. - Emilio Mola, španski nacionalistički general († 1937)
15. 6. - Petar Palavičini, vajar († 1958)
22. 6. - Julian Huxley, biolog († 1975)

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

4. 7. - Kosta Todorović, srpski lekar († 1975)
6. 7. - Annette Kellerman, plivačica, glumica († 1975)
7. 7. - Marc Chagall, ruski slikar židovskog podrijekla († 1985.)
18. 7. - Vidkun Quisling, norveški političar, eponimni kvisling († 1945.)
20. 7. - Fran Galović, književnik († 1914)
28. 7. - Marcel Duchamp, francuski slikar († 1968)

12. 8. - Erwin Schrödinger, austrijski fizičar, nobelovac († 1961.)
17. 8. - Karlo, poslednji austrougarski car i kralj († 1922)
17. 8. - Marcus Garvey, jamajčanski političar, panafrikanista († 1940)

8. 9. - Đorđe Karađorđević, prvi Petrov sin († 1972)
11. 9. - Nadežda Spasojević, prva Srpkinja pedijatar († )
13. 9. - Lavoslav Ružička, hrvatsko-švicarski kemičar, nobelovac († 1976.)
24. 9. - Mihovil Pavlek-Miškina, hrvatski književnik († 1942.)

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

6. 10. - Le Corbusier, francuski arhitekt švicarskog porijekla († 1965.)
10. 10. - Zvonimir Rogoz, hrvatski glumac i redatelj († 1988.)
12. 10. - Paula Preradović, književnica († 1951)
13. 10. - Jozef Tiso, slovački sveštenik i lider († 1947)
22. 10. - John Reed, američki novinar, pesnik († 1920)
24. 10. - Victoria Eugenie Battenberg, kraljica-supružnica Španije († 1969)
25. 10. - Lothar Rendulić, nemački general († 1971)
31. 10. - Chiang Kai-shek, predsednik Republike Kine († 1975)

15. 11. - Georgia O'Keeffe, američka slikarica († 1986)
17. 11. - Bernard Law Montgomery, britanski feldmaršal († 1976)
23. 11. - Boris Karloff, glumac († 1969)
23. 11. - Henry Moseley, fizičar († 1915)
24. 11. - Erich von Manstein, feldmaršal († 1973)
25. 11. - Nikolaj Vavilov, botaničar, genetičar († 1943)
28. 11. - Ernst Röhm, lider nacističkih jurišnika († 1934)

9. 12. - Dragojlo Dudić, predsednik GNOO Srbije († 1941)
13. 12. - Franz Neuhausen, industrijalac, opunomoćenik u Srbiji († 1966)
22. 12. - Srinivasa Ramanujan, matematičar († 1920)
25. 12. - Conrad Hilton, hotelijer († 1979)

Kroz godinu

Samson Černov, ratni fotograf († 1929)
Aćif Hadžiahmetović, političar († 1945)
Izabel Haton, škotska lekarka u Srbiji († 1960)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1887.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

13. 1. - Antun Karlo Bakotić, hrvatski fizičar i književnik (* 1831.)
27. 2. - Aleksandar Borodin, kompozitor (* 1833)
6. 4. - Ivan Kramskoj, slikar, kritičar (* 1837)
20. 4. - Nikanor Grujić, episkop pakrački (* 1810)
6. 5. - Adam Stefanović, slikar (* 1832)
10. 5. - Mihailo Katanić, srpski major (* 1840)
14. 5. - Hippolyte Bayard, pionir fotografije (* 1801)
18. 5. - Mihovil Pavlinović, hrvatski političar (* 1831.)
20. 5. - Aleksandar Uljanov, zaverenik (* 1866)

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

23. 7. - Đorđe Natošević, lekar, pedagog i književnik (* 1821)
29. 7. - Agostino Depretis, premijer Italije (* 1813)
3. 10. - Ana Marija Marović, redovnica (* 1815)
17. 10. - Gustav Kirchhoff, fizičar (* 1824)
2. 11. - Jenny Lind, švedska operska pevačica, sopran (* 1820)
8. 11. - Doc Holliday, zubar, kockar i revolveraš (* 1851)
18. 11. - Gustav Fechner, filozof, fizičar, psiholog (* 1801)
1. 12. - Nikola Krestić, političar u Hrvatskoj, bivši predsednik Sabora (* 1824)

Kroz godinu

Hadži Lojo, sarajevski agitator (* 1834)
Panta Lunjevica, otac Drage Mašin (* 1840)
Niko Besarović, književnik (* 1841)

Reference

↑ "Politika", 22. feb. 1937
↑ "Politika", 25. jul 1938
↑ Randall E. Newnham (1 November 2010). Deutsche Mark Diplomacy: Positive Economic Sanctions in German-Russian Relations. Penn State Press. str. 65–. ISBN 0-271-04642-2.
↑ Otto Pflanze (14 July 2014). Bismarck and the Development of Germany, Volume III: The Period of Fortification, 1880-1898. Princeton University Press. str. 256–. ISBN 978-1-4008-6109-5.
↑ Taylor, Habsburška monarhija, Zagreb 1990, str 164

[1] "Politika", 22. feb. 1937

[2] "Politika", 25. jul 1938

[Newnham2010-3] Randall E. Newnham (1 November 2010). Deutsche Mark Diplomacy: Positive Economic Sanctions in German-Russian Relations. Penn State Press. str. 65–. ISBN 0-271-04642-2.

[Pflanze2014-4] Otto Pflanze (14 July 2014). Bismarck and the Development of Germany, Volume III: The Period of Fortification, 1880-1898. Princeton University Press. str. 256–. ISBN 978-1-4008-6109-5.

[5] Taylor, Habsburška monarhija, Zagreb 1990, str 164

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]