13. 12.

13. prosinca/decembra (13. 12.) je 347. dan godine po gregorijanskom kalendaru (348. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 18 dana.

Događaji

1545. — Tridentski koncil, koji je u maju 1542. sazvao papa Pavle III, počeo rad, Ekumenski koncil, na kojem je do kraja izgrađen status katoličke crkve kao dogmatske, protivreformacijske, militantne ustanove s papom-autokratom na čelu, s prekidima zasedao do 1563.
1570. — Mirom u Šćećinu Danska priznala nezavisnost Švedske.
1642. — Nizozemski moreplovac Abel Tasman otkrio Novi Zeland, ali se nije iskrcao iz straha od ratobornih domorodaca, pa je zasluga za otkriće pripala Englezu Džejmsu Kuku, koji se 1769. iskrcao na jedno od novozelandskih ostrva.
1806. — Srpski ustanici u Prvom srpskom ustanku oslobodili beogradsku varoš i naterali Turke da se povuku u Kalemegdansku tvrđavu. Tvrđava osvojena početkom 1807, a po slomu ustanka 1813. Turci ponovo zauzeli Beograd.
1877. — Srpski kralj Milan Obrenović, na poziv Rusije, po drugi put objavio rat Otomanskom carstvu. U martu 1878. rat završen mirovnim sporazumom Rusije i Turske u San Stefanu, kojim je Rusija pokušala da ostvari premoć na jugu Balkana.
1921. — SAD, Velika Britanija, Francuska i Japan potpisali Vašingtonski ugovor o međusobnom poštovanju ostrvskih poseda u Pacifiku.
1937. — Japanske trupe okupirale kineski grad Nanking i u narednih šest sedmica pobile oko 200.000 Kineza, mahom civila, a krvoproliće ušlo u istoriju kao "silovanje Nankinga".
1939. — U prvoj velikoj pomorskoj bici u Drugom svetskom ratu britanske krstarice "Ekseter", "Ajaks" i "Ahil" kod zaliva La Plata u Atlantskom okeanu teško oštetile i onesposobile nemački bojni brod "Graf Špe", koji je tokom gusarskog krstarenja u južnom Atlantiku i Indijskom okeanu prethodno potopio devet trgovačkih brodova.
1944. — Japanski avion napunjen eksplozivom, kojim je upravljao pilot-samoubica, u Drugom svetskom ratu udario u američku krstaricu "Nešvil" i usmrtio 133 člana posade.
1967. — Vojna hunta u Grčkoj sprečila kontraudar, a kralj Konstantin, primoran da napusti Grčku, pobegao s porodicom u Rim.
1981. — General Vojćeh Jaruzelski zaveo ratno stanje u Poljskoj, zabranjen rad nezavisnog sindikata "Solidarnost", a na hiljade sindikalnih aktivista pritvoreno.
1982. — U zemljotresu u Severnom Jemenu, u provinciji Damar, na stotinak kilometara jugoistočno od glavnog grada Sane, poginulo 3.000 ljudi.
1988. — U Kongu potpisan protokol Angole, Kube i Južne Afrike, uz posredovanje SSSR i SAD, kojim je otvoren put ka nezavisnosti Namibije i okončanju građanskog rata u Angoli, započetog 1975.
1991. — Bivše sovjetske republike Kazahstan, Kirgizija, Tadžikistan, Turkmenistan i Uzbekistan odlučile da se priključe Zajednici Nezavisnih Država.
1999. — U Ljubljani u 75. godini umro slovenački političar Stane Dolanc, komunistički i državni funkcioner SFRJ.
2000. — Predsednik Rusije Vladimir Putin došao na Kubu u prvu posetu jednog ruskog državnika Fidelu Kastru od raspada SSSR 1991.
2001. — U samoubilačkom napadu ekstremista na zgradu indijskog parlamenta u Nju Delhiju ubijeno 13 osoba. Za napad osumnjičeni muslimanski sepratisti koji se od 1989. bore protiv indijskih vlasti u Džamu i Kašmiru.
2002. — Na samitu u Kopenhagenu Evropska unija donela odluku o proširenju Unije za 10 država, a to su Poljska, Češka, Mađarska, Slovenija, Slovačka, Estonija, Letonija, Litvanija, Kipar i Malta, 1. 5. 2004.
2003. — uhapšen Sadam Husein nedaleko od iračkog grada Tikrita.

.

Rođenja

1553. — Henrik IV., francuski kralj (u. 1610.).
1797. — Heinrich Heine, njemački književnik (u. 1856.).
1816. — Werner von Siemens, njemački elektrotehničar i izumitelj (u. 1892.).
1869. — Henri Matisse, francuski slikar (u. 1954.).
1899. — Đuro Pucar Stari, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik FNRJ i NR BiH, dvostruki junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije (u. 1979.).
1919. — Hans-Joachim Marseille, njemački pilot u Drugom svjetskom ratu na zapadnim ratištima (u. 1942.).
1966. — Jurij "Jure" Zdovc, bivši slovenački košarkaški reprzentativac i izbornik.
1974. — Mate Skelin, bivši hrvatski košarkaš.
1984. — Santi Cazorla, španjolski nogometaš.

.

Smrti

1769. — Christian Fürchtegott Gellert, njemački književnik.
1863. — Friedrich Hebbel, njemački dramatičar (r. 1813.).
1881. — August Šenoa, hrvatski književnik (r. 1838.).
1935. — Victor Grignard, francuski hemičar.
1944. — Vasilij Kandinski, rusko-njemački slikar.
1983. — Mary Renault, engleska spisateljica.
1999. — Stane Dolanc, slovenački političar (r. 1925.).
2003. — Hans Hoter, austrijski operski pevač nemačkog porekla.
2010. — Richard Holbrooke, američki diplomat (r. 1941.).

.

Praznici i dani sećanja

.

Vidi takođe: godišnji kalendar - dnevni kalendar