Živac pokretač oka
Živac pokretač oka ili okulomotorni živac (lat. nervus oculomotorius) je motorni kranijalni nerv, koji inerviše poprečno-prugastu muskulaturu očne duplje (sa izuzetkom gornjeg kosog i spoljašnjeg pravog mišića), a sadrži i parasimpatička nervna vlakna koja inervišu dva glatka mišića unutar očne jabučice.
Živac polazi od dva jedra smeštena u srednjem mozgu: jedra okulomotornog živca (lat. nucleus nervi oculomotorii) i pomoćnog okulomotornog jedra (lat. nucleus oculomotorius accessorius). On izlazi na prednjoj strani srednjeg mozga i prostire se koso unapred i upolje kroz zadnju i srednju lobanjsku jamu i nakon toga ulazi u očnu duplju kroz gornju orbitalnu pukotinu.
Posle ulaska u očnu duplju, živac se deli u dve grane: gornju (lat. ramus superior) i donju (lat. ramus inferior). Gornja grana oživčava gornji pravi mišić i mišić podizač gornjeg očnog kapka. Donja grana inerviše unutrašnji, donji pravi i donji kosi mišić, a sadrži i parasimpatička vlakna koja prelaze u tzv. okulomotorni koren. Iz njega vlakna dolaze do cilijarnog gangliona, koji je pridodat oftalmičkom živcu, a odatle polaze postganglijska vlakna koja ulaze u sastav kratkih cilijarnih živaca (lat. nn. ciliares breves) i oživčavaju cilijarni mišić i mišić sfinkter zenice.
- Dr Slavoljub V. Jovanović, dr Nadežda A. Jeličić: "Anatomija čoveka – glava i vrat" ("Savremena administracija" Beograd 2000.) ISBN 86-387-0604-9
| Moždani živci |
|---|
| 0 krajnji živac | I mirisni živci | II vidni živac | III živac pokretač oka | IV trohlearni živac | V trograni živac (oftalmični, gornjovilični, donjovilični živac) | VI živac odvodilac | VII živac lica | VIII tremno-pužni živac | IX jezično-ždrelni živac | X živac lutalac | XI pomoćni živac | XII podjezični živac |