Bar Kohbin ustanak

Bar Kohbin ustanak (132–136;[1] hebrejski: מרד בר כוכבא ili mered bar kokhba) je naziv za treći veliki ustanak Jevreja u protiv rimske vlasti u tadašnjoj provinciji provinciji Judeja i posljednji od jevrejsko-rimski ratova. Ime je dobio po svom pokretaču i komandantu ustaničkih snaga, Simonu bar Kohbi koji je sebe nazivao Mesijom, odnosno herojskom ličnošću koja će obnoviti Izrael.

Bar Kohbin ustanak
Segment Jevrejsko-rimskih ratova

Judeja u 1. vijeku
Datum 132–136 (tradicionalno Tiša beav 135);
Lokacija Judeja
Casus belli izgradnja poganskog svetišta na mjestu nekadašnjeg Jeruzalemskog hrama, zabrana obrezivanja od strane cara Hadrijana
Ishod Odlučujuća rimska pobjeda. Odvođenje većine Jevreja Judeje u ropstvo, masakr mnogih Jevreja, gušenje političke i vejerske autonomije Jevreja, izgon Jevreja iz Jeruzalema i preimenovanje provincije u Siriju Palestinu.
Sukobljene strane
Rimsko Carstvo Jevreji Judeje
Komandanti i vođe
Hadrijan
Tineius Rufus
Sextus Julius Severus
Publicius Marcellus
T. Haterius Nepos
Q. Lollius Urbicus
Simon Bar Kokhba
Akiva ben Joseph
Snage
Legio X Fretensis
Legio VI Ferrata
Legio III Gallica
Legio III Cyrenaica
Legio XXII Deiotariana
Legio X Gemina
ukupno angažirani kontinegnti 12 različitih legija;
60.000-120.000
300.000 jevrejskih vojnika+100.000 milicije
Žrtve i gubici
ogromni, Legio XXII Deiotariana uništena (po Kasiju Dionu). 580.000 Jevreja ubijeno (ogromni gubici među civilima), 50 utvrđenih gradova i 985 sela razoreno (po Kasiju Dionu).

Naziv

uredi

Ustanak je također poznat pod nazivima Drugi jevrejsko-rimski rat i Drugi jevrejski ustanak, odnosno Treći jevrejsko-rimski rat i Treći jevrejski ustanak (ako se među jevrejsko-rimske ratove kao drugi računa Kitosov rat 115 - 117).

Tok ustanka

uredi

Ustanici su nakratko imali uspjeha, te uspostavili nezavisnu jevrejsku državu Izrael na dijelovima Judeje. logor. Po predanju, Bar Kohba je kažnjavao hrišćane jer ga nisu priznavali za mesiju.[2] Nakon samo dvije godine je ogromna rimska vojska uspjela ugušiti ustanak i ponovno uspostaviti rimsku vlast.[3] Oko 135. godine, kada su Rimljani zauzeli grad Befer, Bar Kohba je ubijen a njegova glava je preneta u rimski logor.[2] Nakon toga su Rimljani zabranili Jevrejima da se vraćaju u Jeruzalem, osim za svetkovina Tiša beava.

Tako zapusteše jevrejski gradovi. Niko od starih žitelja ne ostade, a na njihovo mesto dođoše strani narodi. Tu je zatim podignut rimski grad sa drugim imenom; njega su zvali Elija u čast imperatora Elija Adrijana.[2]

Razaranja su bila stravična. Po rečima Diona Kasija (69, 14) onda je stradalo do 580 hiljada Jevreja, koji su uhvaćeni sa oružjem u ruci, osim onih koje je pomorila glad i bolest. Srušeno je 50 gradova i 985 jevrejskih sela.[2]

Posljedice

uredi

Rat i njegove posljedice, uključujući odbijanje jevrejskih kršćana da prihvate Bar Kohbu kao Mesiju, je imao značajnu ulogu u izdavajanju kršćanstva kao religije bitno različite od judaizma. Nakon rata, episkopi Jerusalima više nisu poticali "od onih iz obrezanja", tj. od judeohrišćana.[2] Starešine Crkve koje su posle razaranja Jerusalima nosili zvanje episkopa tog grada ali tamo nisu živeli nego u Peli.[2]

Izvori

uredi
  1. za godinu 136 v. W. Eck, ' The Bar Kokhba Revolt: The Roman Point of View', pp. 87-88.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Eusebije, Istorija crkve (scribd)
  3. Israel Tour Day: "Tour 3 Arhivirano 2011-06-16 na Wayback Machine-u." pristup 3. IX 2010.