Przejdź do zawartości

Panama (miasto)

Z Wikipodróży
Panama (miasto)

Obiekt z Listy światowego dziedzictwa UNESCO

Panama
Ciudad de Panamá
Herb
Informacje
Państwo Panama
Region Panama
Powierzchnia 86,6 km²
Wysokość 2 m n.p.m.
Ludność 1 087 000
Nr kierunkowy (+507) 2, 3
Strona internetowa
Inne miejsca o tej samej nazwie, zebrano na stronie Panama (ujednoznacznienie).
Miasto Panama nocą

Panama jest stolicą Panamy. Położone na pacyficznym krańcu Kanału Panamskiego, od dawna jest punktem tranzytowym dla podróżnych i ładunków, a obecnie lotnisko Tocumen stało się najbardziej ruchliwym lotniskiem w Ameryce Środkowej i jednym z najważniejszych węzłów przesiadkowych w Ameryce Łacińskiej.

Charakterystyka

[edytuj]

Miasto Panama jest obecnie (rok 2011) 7. co do wielkości centrum finansowym na świecie. Od otwarcia kanału wielu armatorów, głównie obywateli Grecji, wybrało je na swoją oficjalną rezydencję i siedzibę swoich przedsiębiorstw transportu morskiego, zwabiony systemem zwolnień podatkowych przyznanym przez państwo. Oczywiście mieszkają gdzie indziej, a akcje ich spółek są notowane na nowojorskiej giełdzie i na głównych rynkach finansowych świata. Miasto Panama jest także schronieniem dla kilku międzynarodowych złoczyńców ściganych w ich kraju. W ich przypadku prawo zabrania ekstradycji.

Miasto jest bogate, o czym świadczy las drapaczy chmur, który z roku na rok gęstnieje i staje się coraz wyższy. Luksus ultranowoczesnych dzielnic jest równoważony biedą starych dzielnic otaczających historyczne centrum i nędzą dzielnic akademików w dzielnicy San Francisco.

Pomimo swojej fasady, Panama, podobnie jak wiele stolic Ameryki Łacińskiej, jest niechlujna i chaotyczna. Nie ma systemu kodów pocztowych, a dystrybucja listów jest na tyle chaotyczna, że ​​mieszkańcy rozwiązali problem wynajmując skrytkę pocztową.

Klimat

[edytuj]

Styczeń, luty i marzec to miesiące, w których świeci słońce i dlatego nadają się na wizytę w mieście. W kwietniu opady deszczu stają się częstsze i od następnego miesiąca aż do końca listopada pojawiają się codziennie. Zaczynają stopniowo przerzedzać się od początku grudnia.

Historia

[edytuj]

Miasto zostało założone 15 sierpnia 1519 roku przez Pedro Ariasa Dávilę, pod imieniem Matki Bożej Wniebowziętej Panamy. Była to pierwsza stała osada europejska na wybrzeżu Pacyfiku w Nowym Świecie. Dwa lata później, 15 września 1521 roku, uzyskało tytuł miasta i herb od Karola V Habsburga. Niedługo potem stała się bazą do podboju imperium Inków przez Francesco Pizarro i Diego de Almagro. Panama doświadczyła szybkiego rozwoju dzięki handlowi złotem i srebrem z Peru do Europy.

Została częściowo zniszczona przez pożary w latach 1539 i 1563, ale została odbudowana i w 1610 roku liczyła 5000 mieszkańców, kilka kościołów i klasztorów oraz szpital. Na początku XVII wieku miasto było wielokrotnie oblegane przez piratów i korsarzy, a także przez tubylców Darien, ale ataki te zawsze były udaremniane. 2 maja 1621 trzęsienie ziemi spowodowało rozległe zniszczenia i liczne ofiary, a 21 lutego 1644 katastrofalny pożar zniszczył m.in. katedrę. Pomimo tych nieszczęść do 1670 liczba ludności wzrosła do 15 000.

28 stycznia następnego roku brytyjski pirat Henry Morgan dowodzący grupą 1400 ludzi oblegał miasto bronione przez kapitana Juana Péreza de Guzmána. Rozkazał wysadzić w powietrze składy prochu, co było ostatnią próbą umożliwienia ucieczki oblężonym mieszkańcom. Jego cel nie został uwieńczony sukcesem: piraci ścigali uciekających mieszkańców i udało im się ich złapać, pozbawiając ich złota, które nieśli. Miasto zostało doszczętnie zniszczone i dziś jego ruiny stanowią popularną atrakcję turystyczną zwaną Panamá la Vieja.

Miasto zostało odbudowane w 1673 roku przez Antonio Fernándeza de Córdoba, 8 km na południowy zachód od pierwszej osady. Sto lat później liczba ludności wynosiła 7000. Kalifornijska gorączka złota w 1848 spowodowała wzrost liczby podróżnych przekraczających przesmyk w drodze na zachodnie wybrzeże Ameryki Północnej. Rok przed odkryciem złota założono panamską spółkę kolejową, ale kolej zaczęła działać dopiero w 1855, kiedy to miasto liczyło 12 000 mieszkańców. Do roku 1869, czyli roku, w którym ukończono budowę pierwszej kolei transkontynentalnej w Stanach Zjednoczonych, prawie 375 000 ludzi przekroczyło Przesmyk w drodze do Kalifornii. Ruch drogowy znacznie zwiększył dobrobyt, o czym świadczy wzrost liczby ludności, która w 1885 wzrosła do 25 000 mieszkańców.

Otwarcie Kanału przyniosło miastu ogromne korzyści. Podczas II wojny światowej Panama była główną bazą wojskową Stanów Zjednoczonych. Po wojnie stał się ośrodkiem bankowym o dużym znaczeniu, choć należy zauważyć, że praniem brudnych pieniędzy zajmowało się kilka instytucji kredytowych. W 1989 roku George Bush zarządził inwazję na kraj w celu obalenia panamskiego przywódcy, generała Manuela Antonio Noriegi. Akcja – zwana Operación Causa Justa – polegała na serii zamachów bombowych, które zniszczyły część dzielnicy El Chorrillo, na którą składają się stare drewniane budynki z początku XX wieku. Po zakończeniu działań wojennych Panama rozwijała się w jeszcze szybszym tempie, stając się jednym z najważniejszych ośrodków bankowych na świecie. Handel morski również odnotował dalszy rozwój w porcie Balboa, obsługiwanym przez firmę Hutchison Whampoa z siedzibą w Hongkongu.

Orientacja

[edytuj]

Po minięciu Kanału Panamskiego na Puente de Las Americas, do miasta wjeżdża Autostrada Panamerykańska, dzieląca się na dwie obwodnice z funkcją szybkiego przepływu, które otaczają różne dzielnice centralne. Jedna zwana Corredor Sur płynie wzdłuż oceanu, druga zwana Corredor Norte przecina wzgórza w głębi lądu. Po niemal 30-kilometrowej podróży obie obwodnice łączą się ponownie na międzynarodowym lotnisku Tocumen.

Przed pojawieniem się nawigatorów satelitarnych i smartfonów poruszanie się po Panamie było trudnym zadaniem, ponieważ jej ulice były i są anonimowe lub mają więcej niż jedną nazwę. Na drzwiach budynków i mieszkań rzadko widnieje numer ulicy.

Dzielnice

[edytuj]
Mapa Corregimientos

Miasto Panama składa się z 26 corregimientos (dzielnic miejskich), z których każda grupuje kilka barrios (dzielnic) i jedną dzielnicę, San Miguelito, która nie ma znaczenia turystycznego i w rzeczywistości należy ją unikać. Poniżej znajduje się przegląd najciekawszych corregimientos, zaczynających się od południa i kontynuowanych dalej na północ w związku z rozbudową miasta na przestrzeni wieków:

  • Ancón — pierwsza gmina, na którą natkniesz się po przekroczeniu kanału przez Most Ameryk. Ancón rozciąga się wzdłuż wschodniego brzegu Kanału Panamskiego. Na końcu linii metra Albrook znajduje się lotnisko, dworzec autobusowy dalekobieżny i Albrook Mall, największe centrum handlowe w kraju.
Jednym z jego punktów turystycznych jest 1 Calzada de Amador, molo zbudowane w 1913 roku przez Amerykanów w celu połączenia kontynentu z czterema wyspami Naos, Perico, Culebra i Flamenco, gdzie znajdowały się ich bazy wojskowe strzegące ujścia kanału. Koszary i bunkry zostały jakiś czas temu rozebrane, a na ich miejscu powstały kluby (głównie bary i restauracje), które przyczyniły się do tego, że Calzada de Amador stała się terenem rekreacyjnym bardzo cenionym przez mieszkańców szukających relaksu, ale także turystów, którzy chcą zrobić sobie pamiątkowe zdjęcia z profilem miasta lub Puente de las Americas, która przecina wejście do pobliskiego kanału. Molo jest otwarte dla ruchu samochodowego, ale dobudowano szeroki chodnik, który pełni także funkcję ścieżki rowerowej.
  • San Felipe — Najciekawszą dzielnicą San Felipe corregimiento jest Casco Viejo, miejsce wybrane do odbudowania miasta po jego zniszczeniu podczas oblężenia dokonanego przez pirata Henry'ego Morgana. Wokół rozciągają się dzielnice Chinatown, El Chorrillo i Santa Ana, a za nimi graniczy Cerro Ancón, zielone wzgórze, na szczycie którego powiewa flaga narodowa. Wszystkie są dzielnicami cieszącymi się złą sławą, borykającymi się z poważnymi problemami społecznymi i zdominowanymi przez gangi przestępcze (pandille). Piesza wyprawa uliczkami El Chorrillo to gra losowa, w której stawką jest życie.
  • Calidonia — rozciągająca się na północ od San Felipe Calidonia zaczęła nabierać kształtu na przełomie XIX i XX wieku. Dziś uważa się je za centrum miasta, choć serce miasta bije nieco dalej na północ, w opisanej później dzielnicy Bellavista. Calidonia obejmuje dzielnicę o tej samej nazwie i La Exposición, obie z lasem drapaczy chmur. Jej najsłynniejszą aleją jest Avenida Balboa, nadmorskie wybrzeże w centrum miasta, całkowicie odnowione w 2009 roku i dziś „wizytówka” Panamy. W Calidonii znajduje się kilka muzeów o mniejszym niż wyjątkowym zainteresowaniu.
  • Bella Vista — Bella Vista to nazwa corregimiento na północ od Calidonia, która wyznacza dalszą ekspansję miasta na północ, rozpoczynającą się w latach pięćdziesiątych XX wieku. Jego częścią jest dzielnica uniwersytecka El Cangrejo. Przez całą drugą połowę ubiegłego wieku El Cangrejo pozostawało najbardziej ekskluzywną dzielnicą miasta. Od 2000 roku wielu zamożnych mieszkańców wolało przeprowadzać się do zupełnie nowych dzielnic nad oceanem. Mieszkania, które pozostawili puste, zostały przekształcone w hotele lub zajęte przez studentów. El Cangrejo to nadal przyjemna i tętniąca życiem dzielnica z wieloma terenami zielonymi i klubami nocnymi odwiedzanymi przez studentów. Dzielnica Bella Vista obejmuje także nadmorskie dzielnice Marbella, Punta Paitilla i Punta Pacífica, z których wszystkie mają charakter mieszkalny i obejmują luksusowe apartamenty mieszkalne składające się z drapaczy chmur ze stali i szkła. Jedną z najbardziej znanych alei dzielnicy jest Via España, bardzo długa prosta droga, która po skrzyżowaniu z Calle Elvira Mendez zmienia nazwę na Avenida Central España (zwana przez mieszkańców po prostu Avenida Central), przecinająca tzw. „Obszar Bankowy ", gdzie ma swoje siedziby wiele firm spedycyjnych i instytucji kredytowych.
  • Parque Lefevre — obejmuje stanowisko archeologiczne Panamá Viejo z ruinami pierwszej nieudanej osady kolonialnej z 1519 roku. Na wybrzeżu, bezpośrednio na południe, znajduje się dzielnica Costa del Este, w której zgodnie z ambitnym projektem urbanistycznym zaprezentowanym społeczeństwu w 1995 roku wybudowano budynki o znacznej wysokości. Costa del Este to dzielnica mieszkaniowa wyższej klasy, druga pod względem prestiżu tylko do dzielnic Bellavista zlokalizowanych wokół Avenida Balboa.

Dojazd

[edytuj]

Do Panamy można łatwo dojechać z całego kontynentu amerykańskiego. Z większości krajów codziennie odbywają się bezpośrednie loty do Panamy. Z Europy Iberia oferuje bezpośredni lot (z Madrytu). Air France leci bezpośrednio z Paryża w 11 godzin. Jeśli jesteś już w Panamie, do miasta można dojechać z dowolnego miejsca w kraju autobusem lub samolotem.

Samolotem

[edytuj]
Lotnisko Tocumen

Panama było de facto siedzibą amerykańskiej kontroli nad Kanałem Panamskim, a ponieważ kanał miał i ma kluczowe znaczenie strategiczne i militarne, zbudowano tam kilka lotnisk wojskowych w celu jego obrony. Amerykanie znacznie ograniczyli swoją obecność, a Panama przekazała swoje dawne lotniska wojskowe do użytku cywilnego, dając Panamie trzy lotniska:

  • 1 Międzynarodowy Port Lotniczy Tocumen (IATA: PTY) (w San Miguelito, 32 km na północny wschód od Panamy – od 2023 roku metro panamskie obsługuje stację w pobliżu terminala).
  • 2 Lotnisko Gelabert/Albrook (IATA: PAC) (To lotnisko ma w pobliżu stację metra, jednakże terminal lotniska znajduje się po zachodniej stronie pasa startowego (a stacja metra znajduje się na wschodzie, w pobliżu terminala autobusowego Albrook) i dojście pieszo do stacji metra nie jest możliwe). Loty krajowe docierają na to dawne amerykańskie lotnisko wojskowe (baza sił powietrznych Albrook). Krajowe linie lotnicze są bezpieczne, a wiele z nich lata bardzo nowoczesnymi małymi samolotami odrzutowymi. Loty odbywają się codziennie ze wszystkich większych miast w kraju. Jedynym przewoźnikiem jest AirPanama.
  • 3 Międzynarodowy port lotniczy Panama Pacific (IATA: BLB) (taksówka kosztuje 30 dolarów za przejazd do miasta; po drodze przejdziesz przez Kanał Panamski). Małe lotnisko, które kiedyś było znane jako Baza Sił Powietrznych Howarda. Wingo oferuje codzienne loty z Medellín i Bogoty.

Koleją

[edytuj]

Jedyne połączenia kolejowe kursują między Panamą a Colón na trasie Kanału Panamskiego. Jest to głównie pociąg towarowy, ale ma bardzo ładny wagon osobowy. Podróż pociągiem oferuje wspaniałe widoki na Kanał Panamski i tropikalny las deszczowy. W pewnym sensie jest to jedyna „transkontynentalna linia kolei podmiejskiej” na świecie, ponieważ niektórzy ludzie mieszkają w Colón, a pracują w Panamie lub odwrotnie i dojeżdżają do pracy tym pociągiem. Pociągi przyjeżdżają na 4 stację pasażerską Corozal (Estación de Pasajeros de Corozal) (na zachodnich przedmieściach w pobliżu lotniska Albrook). Od lutego 2024 pociąg został ponownie otwarty dla pasażerów, ale tylko dla pasażerów korzystających z wycieczek statkami wycieczkowymi.

Samochodem

[edytuj]

Panama leży bezpośrednio przy autostradzie panamerykańskiej i można do niej łatwo dojechać samochodem. Jeśli jedziesz do Panamy, zdecydowanie powinieneś znaleźć hotel ze strzeżonym parkingiem.

Autobusem

[edytuj]
Gran Terminal Nacional de Transporte

Panama ma jeden z najnowocześniejszych terminali autobusowych w Ameryce Łacińskiej, 5 Gran Terminal Nacional de Transporte (powszechnie nazywany „Albrook”). To główny węzeł komunikacyjny, dobrze zorganizowany. Terminal autobusowy znajduje się obok lotniska Albrook (lotnisko krajowe), części centrum handlowego o tej samej nazwie i bardzo łatwo jest tu znaleźć autobus.

Autobusy dalekobieżne odjeżdżają ze wschodniej strony terminala, na parterze i trzeba przejść przez bramki obrotowe, płacąc 0,10 dolara. Przyjazdy zwykle znajdują się na pierwszym piętrze nad budynkiem terminala. Wszystkie autobusy międzynarodowe (także autobusy tica) rozpoczynają się i kończą na tym terminalu, a są to:

  • Ticabus (Transportes Internacionales Centroamericanos), Gran Terminal de Transportes Albrook, boleterias 32 i 32A (kasy biletowe 32 i 32A), ☏ +507 314-6385. Międzynarodowe przedsiębiorstwo autobusowe kursujące przez przesmyk Ameryki Środkowej między Panamą a Managuą przez San José. Z Managui jedna trasa prowadzi do Tegucigalpa i San Pedro Sula w Hondurasie, a druga prowadzi do San Salvador, Gwatemalę i Tapachula w Meksyku. Mają też inną trasę północ-południe łączącą Salwador z Hondurasem.
  • Expreso Panama (Panaline), Gran Terminal de Transportes Albrook, boleteria 17 i 18 (kasy biletowe 17 i 18), ☏ +507 314-6837. Tylko między Panamą a San José. Pasażerowie przesiadają się w San José i kontynuują podróż w kierunku Nikaragui i reszty Ameryki Środkowej.

Metrobusy obsługujące terminal autobusowy przyjeżdżają i odjeżdżają z zachodniej strony terminala autobusowego (między terminalem autobusowym a centrum handlowym Albrook).

W terminalu można kupić kartę „RapiPass 3en1”, z której można korzystać w metrobus, metrze i terminalu (opłata terminalowa w wysokości 0,10 USD przy kołowrotkach i korzystaniu z toalety). Karta kosztuje 2 USD i wymaga doładowania. Dostęp do kołowrotów można uzyskać tylko za pomocą tej karty (nie ma możliwości płatności gotówką), jednak ludzie są na ogół bardzo pomocni i możesz poprosić kogoś, aby cię przesunął i zamiast tego przekazał tej osobie 0,10 dolara.

W terminalu znajdują się dwa punkty gastronomiczne, jeden na południowym krańcu i jeden na północnym krańcu. Na całym terminalu znajduje się wiele fontann z wodą pitną. Toalety kosztują 0,25 dolara, są czyste i można za nie zapłacić monetą 0,25 dolara lub kartą RapiPass. Do stacji metra można dostać się przez most znajdujący się na środku terminala.

Statkiem

[edytuj]
Kanał Miraflores

Żegluga kanałowa jest bardzo ważna dla Panamy. Dla wielu statków wycieczkowych rejs przez Kanał Panamski jest jedną z najważniejszych atrakcji.

Jedynym ciekawym połączeniem Panamy z resztą kraju jest prom kursujący pomiędzy Isla Taboga a stolicą. Podróż trwa około godziny i kosztuje 5 dolarów (bilet w obie strony 8 dolarów).

Alternatywą dla podróży lotniczych z Panamy do Kolumbii są prywatne żaglówki, z których część może zabrać na pokład nawet 25 pasażerów. Większość statków płynie z Panamy do Cartagena de Indias. Należy jednak zachować szczególną ostrożność przy wyborze statku, ponieważ nie wszyscy kapitanowie znają się na swoim rzemiośle. Najlepiej popytać w hostelach dla turystow (np. Lunas Castle w Casco Viejo) i zapoznać się z reklamowanymi tam ofertami. Zalecany dość duży statek nazywa się „Stahlratte”. Spędzasz trzy dni podróżując z innymi turystami, dobrze się odżywiasz i zatrzymujesz się na popołudnie, aby nurkować z rurką na pięknych wyspach San Blas.

Komunikacja

[edytuj]
Mapa

Metrem

[edytuj]
Mapa metra

Metro otwarto w 2014 roku i jest zdecydowanie preferowaną metodą dotarcia do obsługiwanych miejsc. Jednak nadal istnieje wiele interesujących miejsc, do których nie jest ono obsługiwane. Linia 1 jest mniej więcej w równych częściach naziemna i podziemna, przy czym część od Albrook do El Ingenio jest sekcją podziemną. Linia 2, obsługująca północne przedmieścia, została otwarta w 2019 roku. Istnieje wspaniały plan dla wielu kolejnych linii, które miejmy nadzieję zostaną uruchomione w latach 20 i 30 XXI w.

Pojedynczy przejazd kosztuje 35 centów normalnej ceny z rabatami dla osób starszych i studentów. Ostatni pociąg odjeżdża o 22:00 przez cały tydzień, a pierwszy odjeżdża od poniedziałku do soboty o 5:00 rano, a niedzieli o 7:00 rano.

Taksówką

[edytuj]

Jednym z najłatwiejszych sposobów poruszania się po mieście jest taksówka. Taksówki nie mają taksometru. Ceny ustalane są przez władze i zależą od tego, z której części miasta zaczynasz i do której części miasta się udajesz, z dopłatą za każdą dodatkową osobę. Kierowca taksówki powinien mieć tabelę (która może zawierać mapę), na której będą pokazane koszty przejazdu, i jest zobowiązany pokazać ją, jeśli o nią poprosisz, lub możesz sprawdzić w Autoridad del Tránsito y Transporte Terrestre.

Ceny przejazdu w obrębie jednej strefy wynoszą około 1,25 USD, a najdłuższe przejazdy w obrębie miasta około 5 USD. Dawna strefa Canal Zone znajduje się w innej części i będzie kosztować co najmniej 5 USD. Dopłata za dodatkowych pasażerów powinna wynosić 0,50 USD/dodatkowego pasażera, a także 0,40 USD dopłaty, jeśli zamówisz taksówkę (przynajmniej takie były ceny kilka lat temu). Taksówka do lub z międzynarodowego lotniska kosztuje zazwyczaj 30 USD, wliczając opłaty za przejazd autostradą Corredor Sur. Taksówka do Amador Causeway kosztuje 5-10 USD. Kierowcy taksówek nie oczekują napiwków i mogą zabrać dodatkowych pasażerów po drodze. Zasada jest taka, że ​​chyba że jest niewielkie lub żadne odstępstwo od trasy pierwszej osoby, pierwsza osoba odebrana jest pierwszą osobą wysadzoną, w przeciwnym razie zapytają, czy mogą zabrać drugą osobę. Taksówki można również wynająć na cały dzień, a opłaty są ponownie ustalone (prawdopodobnie około 20-25 USD). W takim przypadku będą oczekiwać trochę więcej (napiwek i/lub lunch).

Uwaga, taksówkarze często będą próbowali zawyżać ceny dla gości, czasami nawet wielokrotnie przekraczając rzeczywistą cenę, i nie będą mieli ani nie będą wiedzieli o żadnym stoliku, o którym wspomniano. Jeśli wyraźnie jesteś gościem i pytasz o cenę, istnieje prawdopodobieństwo, że kierowca powie wszystko, co jego zdaniem może mu ujść na sucho, a ty możesz spróbować się targować. Może pomóc zapytanie miejscowych, jaka powinna być cena, a następnie negocjowanie na tej podstawie.

Uber jest również dostępny w Panamie.

Autobusem

[edytuj]
„Diablo rojo” na ulicach Panamy

Diablo rojo

[edytuj]

Poruszanie się autobusem jest również tanie i wygodne. Cena biletu wynosi 0,25 USD, a miejsce docelowe autobusu jest napisane dużymi literami na przedniej szybie. Autobusy są własnością prywatną, a kierowcy zazwyczaj konkurują ze sobą o pasażerów. Z tego powodu autobusy mają kolorowe dekoracje, aby przyciągnąć klientów. W godzinach szczytu niektóre autobusy mogą być zatłoczone i nie jest niczym niezwykłym, gdy 3 osoby siedzą na ławce dla 2 osób, a wiele osób stoi wzdłuż przejścia. Nie zaleca się korzystania z autobusów w tych godzinach.

W 2013 „czerwone diabły” zostały wycofane z głównych tras miejskich, ale nadal łączą miasto z obrzeżami.

Metrobus

[edytuj]

Miasto zaczęło zastępować ekstrawaganckie „czerwone diabły” nowoczesnymi, klimatyzowanymi autobusami miejskimi („MetroBus”, szukaj pomarańczowego znaku, aby znaleźć przystanki), ale czerwone diabły nadal istnieją. Autobusy MetroBus nie akceptują gotówki, więc upewnij się, że kupisz kartę biletową w jednym z wielu centrów handlowych w mieście, zanim z nich skorzystasz.

Bilet autobusowy kosztuje 0,25 USD za trasę regularną i 1,25 USD za trasę corredor (Corredor Norte i Corredor Sur), a te same ceny obowiązują za przesiadkę. Możesz kupić i doładować karty MetroBus w wielu miejscach w mieście (Puntos de venta).

Na stacjach nie ma map ani rozkładów jazdy, więc korzystanie z systemu autobusowego może być frustrujące, jeśli nie znasz popularnej nazwy celu podróży i/lub odpowiedniego hiszpańskiego, aby zapytać.

Samochodem

[edytuj]

Podróż samochodem w Panamie jest notorycznie trudna. W godzinach pracy w dni powszednie korki są ciągłe. Na wielu skrzyżowaniach brakuje sygnalizacji świetlnej, co powoduje zamieszanie w kwestii pierwszeństwa przejazdu. Krótkie odległości można pokonać szybciej pieszo lub innymi środkami transportu. Podczas świąt takich jak karnawał można się spodziewać, że ruch będzie gorszy.

Wypożyczalnie samochodów są dostępne w dużych korporacjach, takich jak Hertz na międzynarodowym lotnisku Tocumen w Panamie.

Wszystkie taksówki w Panamie muszą być pomalowane na żółto zgodnie z prawem. Autostop nie jest rzadkością.

Punkty kontrolne prowadzone przez policję krajową znajdują się w strategicznych miejscach, aby zapobiec przemieszczaniu się nielegalnych osób i towarów.

Warto zobaczyć

[edytuj]

Ancón

[edytuj]
Most Ameryk
  • 1 Kanał Panamski Nie tylko jedno z najważniejszych połączeń żeglugowych na świecie, ale także powód, dla którego powstał współczesny kraj Panama, kanał jest prawdopodobnie najbardziej kultową rzeczą do odwiedzenia w Panamie. Istnieją różne sposoby zwiedzania kanału: najłatwiejszym, ale kosztownym sposobem z Panamy jest odwiedzenie Centrum dla zwiedzających Miraflores/Śluzy Miraflores. Ponadto można również zarezerwować luksusowy przejazd pociągiem wzdłuż kanału lub rejs statkiem po kanale.
  • 2 Centrum dla zwiedzających Miraflores/Śluzy Miraflores (Z peronu „D - Via España” w Albrook można dojechać bezpośrednio linią metra Albrook-Miraflores za 0,25 USD, która zatrzymuje się tuż przed centrum dla zwiedzających. Jednokierunkowa taksówka do centrum dla zwiedzających Miraflores powinna kosztować około 6 USD). Codziennie 09:00-18:00. Najczęściej odwiedzanym miejscem wzdłuż kanału jest Centrum Zwiedzających Miraflores przy śluzach Miraflores. Składa się z klimatyzowanego muzeum, kina, drogiej restauracji, sklepu z pamiątkami i platformy widokowej, z której można oglądać przepływające przez śluzy statki. Należy pamiętać, że śluzy Miraflores znajdują się wzdłuż starego kanału z jego ponad stuletnimi śluzami. Nadal ciekawie jest oglądać statki, ale jeśli chcesz zobaczyć nowy, rozbudowany kanał z nowymi śluzami i znacznie większymi statkami, musisz udać się do Centrum Zwiedzających Agua Clara w Colon (Panama), po karaibskiej stronie kanału. Ponadto, miło jest oglądać statki z platformy widokowej. Film 3D z Morganem Freemanem był doskonały (2023). Kanał Panamski w 3D „Ziemia podzieliła zjednoczony świat”. Hala wystawowa jest tymczasowo zamknięta z powodu COVID-19. Cała wystawa składa się z 4 małych pomieszczeń. Jeśli zdecydujesz się tu przyjechać, upewnij się, że zobaczysz kilka statków podczas swojej wizyty; sprawdź w centrum dla zwiedzających , o której godzinie statki przepływają przez śluzy. Obcokrajowcy: dorośli 10 USD, dzieci w wieku 6-12 lat 12 USD; rezydenci: dorośli 5 USD, dzieci/studenci/seniorzy 2,50 USD.
  • 3 Most Ameryk Omija Kanał Panamski od strony Pacyfiku w pobliżu portu Balboa i tworzy południowe wejście do Panamy. Most został zbudowany w latach 1952-1962 przez Stany Zjednoczone kosztem 20 milionów dolarów. Most jest typu łukowego i ma długość 1654 m. podzielony na 14 przęseł od brzegu do brzegu; główny łuk ma 344 m. Najwyższy punkt znajduje się 117 m nad poziomem morza. Po obu stronach znajdują się szerokie podjazdy, a po obu stronach chodnik. Od ukończenia w 1962 do otwarcia Mostu Stulecia w 2004, Most Ameryk był kluczową częścią autostrady panamerykańskiej, ponieważ był jedynym stałym mostem przecinającym kanał i łączącym w ten sposób Amerykę Północną z Ameryką Południową od otwarcia kanału w 1914.
  • 4 Calzada de Amador (do końca grobli można dojechać autobusem miejskim (linia: Albrook-Amador), który kursuje z centralnego dworca autobusowego (Albrook) z peronu „E - Corredor Sur, Zona Este” (z częstotliwością około jednego autobusu na godzinę); cena taksówki z centrum miasta wynosi około 7 USD). Calzada de Amador łączy cztery małe wyspy (Naos, Culebra, Perico i Flamenco) z lądem stałym. Z grobli roztacza się piękny widok na miasto Panama, Puente de las Americas i liczne wyspy w Zatoce Panamskiej. Wielu Panamczyków lubi spędzać weekendy biegając, jeżdżąc na rowerze lub rolkach groblą lub jedząc posiłek lub pijąc drinki w jednej z wielu restauracji i barów na wyspach. Rowery są dostępne do wynajęcia w wielu różnych wariantach, w tym rowery poziome i rowery wieloosobowe, zaczynając od około 3,50 USD za godzinę. Z grobli można również zorganizować jednodniowe wycieczki promem na jedną z okolicznych wysp, z łodziami wypływającymi wcześnie rano.
Biomuseo
  • 5 Biomuseo (Calzada de Amador). Biomuseo podkreśla historię naturalną i kulturową Panamy, ze szczególnym naciskiem na utworzenie kanału na Przesmyku Panamskim i to, jak praca ta zmieniła świat. Kontrowersyjny projekt budynku, w którym mieści się muzeum, został zaprojektowany przez Franka Gehry'ego, zwanego królem pop architektury. Do swojego projektu kanadyjski architekt wykorzystał stosy złożonego papieru. W rzeczywistości wielokształtne i wielowarstwowe dachy na różnych wysokościach przypominają stosy złożonego (nie pogniecionego) papieru. Ściany zewnętrzne to mieszanina trójkątów, stożków, cylindrów i sześcianów w pastelowych odcieniach, które wyglądają jak klocki dziecięce.
  • 6 Centro de Exhibiciones Marinas de Punta Culebra (Calzada de Amador). Muzeum, w którym prezentowane są wystawy dotyczące biologii morza i ekosystemów tropikalnych. Jest częścią centrum rekreacyjnego zarządzanego przez Smithsonian Tropical Research Institute i ma na celu promowanie wiedzy na temat różnorodności biologicznej tropików i jej ochrony. Znajduje się tu także kilka akwariów i ścieżka dydaktyczna biegnąca przez pas suchego lasu tropikalnego.
  • 7 Mi Pueblito Wstęp wolny. Muzeum, raczej opuszczone przez przechodzących turystów, znajduje się na zboczach Cerro Ancon i prezentuje różne grupy etniczne Panamy. Kilku rzemieślników wytwarza osobliwości. Muzeum znajduje się po drugiej stronie autostrady od dzielnicy El Chorrillo, która w przeszłości doświadczyła kilku przestępstw wobec turystów, więc bądź świadomy wszelkich niebezpieczeństw, które możesz napotkać.

San Felipe

[edytuj]
Katedra
  • 8 Katedra Metropolitalna Panamy, Plaza de la Independencia Budowę rozpoczęto w 1688 i konsekrowano w 1796 Katedra jest siedzibą biskupią archidiecezji panamskiej. Jest to kamienna budowla z fasadą wciśniętą pomiędzy dwie identyczne dzwonnice, niegdyś pomalowane na czerwono u góry i ozdobione intarsjami z masy perłowej, przez długi czas uważanymi za najpiękniejsze w Ameryce Łacińskiej. Fasada jest wyrzeźbiona w stylu barokowym, zwanym także stylem jezuickim. Wnętrze posiada trzy nawy, do których można wejść bezpośrednio przez troje drzwi w fasadzie. Dach wsparty jest na około 67 kolumnach z kamienia i cegły w kształcie krzyża. Ołtarz główny to dzieło z końca XIX wieku, wykonane najprawdopodobniej przez francuskich mistrzów, którzy pracowali przy budowie Kanału. Do kościoła przylega duża zakrystia i krypta, w której pochowani są biskupi Panamy. Posiada 10 dużych i wysokich okien, które od początku XX wieku wzbogacano pięknymi witrażami.
  • 9 Pałac Miejski w Panamie Pałac Miejski w Panamie to neoklasyczny budynek zaprojektowany przez włoskiego architekta Genaro Ruggieri i zbudowany w latach 1907–1910 w miejscu, w którym znajdował się Cabildo w Panamie. Oficjalnie nazywa się go Palazzo Demetrio Brid na cześć bohatera, który opowiadał się za separacją Panamy z Kolumbii, który był także burmistrzem Panamy i pierwszym de facto prezydentem niepodległej Panamy. W pomieszczeniach na parterze od 1977 roku znajdują się zbiory Muzeum Historii Panamy.
  • 10 Muzeum Kanału Panamskiego, Plaza de la Independencia Muzeum poświęcone konserwacji, badaniom i rozpowszechnianiu dowodów związanych z historią Kanału Panamskiego. Muzeum posiada dziesięć stałych sal wystawowych, w których prezentowana jest ewolucja działalności kanału i jego przejście w ręce Panamy na mocy Traktatów Torrijos-Carter. Muzeum wyróżnia się tym, że co roku organizuje dużą liczbę wystaw czasowych poświęconych najróżniejsze tematy związane z kulturą, architekturą, historią i ochroną środowiska.
  • 11 Kościół św. Józefa W kościele tym znajduje się jeden z najważniejszych skarbów kolonialnych w kraju, a jego ołtarz główny ze złotymi liśćmi pochodzi z XVIII wieku. Zewnętrzna część kościoła jest wierną kopią kościoła o tej samej nazwie, który znajdował się w Panama Viejo. Po jego lewej stronie stoi wieża o masywnych proporcjach. Wnętrze posiada trzy nawy, środkową zwieńczoną jest sklepieniem z drewnianym stropem, obecnie pokrytym blachą. Z tyłu znajdują się pomieszczenia i przybudówki kanoników, które rozciągają się wokół dziedzińca. Najbardziej godną uwagi rzeczą w świątyni jest ołtarz główny, który zgodnie ze swoim barokowym stylem z detalami Churriguere pochodzi z XVIII wieku. Konstrukcja ołtarza składa się zasadniczo z pokrytej złotem rzeźby z mahoniu. Obrazy, które można zobaczyć na Złotym Ołtarzu, przedstawiają św. Józefa, ziemskiego ojca Jezusa Chrystusa; Św. Tomasz z Villa Nueva, znajdujący się w prawym górnym rogu; Santa Chiara della Croce di Montefalco, która znajduje się w lewym górnym rogu; Św. Augustyn znajduje się poniżej Świętej Klary; oraz Madonna Pocieszenia, która trzyma na kolanach Dzieciątko Jezus. Nad ołtarzem widzimy Ojca Przedwiecznego wewnątrz koła, z głową oprawioną w trójkąt, co jest symbolem Trójcy Świętej, prawą ręką błogosławi Świat, a w lewej ręce trzyma Wszechświat z wagą, symbolem Sprawiedliwości.
  • 12 Kościół Santo Domingo Tylko ściany tego zrujnowanego kościoła nadal stoją, a tuż w środku znajduje się niesamowity Łuk Chato, płaski łuk, który pozostaje na miejscu od wieków bez wewnętrznego wsparcia. Dawna kaplica została odrestaurowana i mieści w sobie Museo de Arte Religioso Colonial (Muzeum Kolonialnej Sztuki Religijnej), tel. 507-228-2897. Nie przegap tego małego muzeum z wystawionymi wspaniałymi reliktami.
  • 13 Kościół Miłosierdzia, Avenida Central España, ☎ +507 262-2911. Kościół z 1732, trójnawowy i łukiem wejściowym flankowanym przez dwie zdobione kolumny. Kościół posiada wewnętrzny dziedziniec, doskonałe muzeum na miejscu i sklepik religijny. W jego prawej bocznej kaplicy, która została zbudowana przed kościołem, odprawiona została Msza Święta, którą 21 stycznia 1673 roku zainaugurowano nowe Miasto Panama.
  • 14 Pałac Las Garzas, e-mail: [email protected]. Aby zwiedzić pałac należy zgłosić chęć z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem na podany wyżej e-mail. We wniosku należy podać datę i godzinę wizyty oraz podać listę gości i numery ich paszportów. Odpowiedź przychodzi telefonicznie. Możesz także zadzwonić pod numer 527-9656 i poprosić o koordynatora wycieczki. Dodawanie lub zastępowanie osób na listę jest zabronione.
  • 15 Pałac Bolívar, Plaza Bolívar Pałac Bolivar, obok kościoła San Francisco, jest obecnie Kancelarią Republiki. Pierwotnym budynkiem był klasztor San Francisco, którego początki sięgają 1673. Pożar w XVIII w. zniszczył go, a klasztor i kościół odbudowano w 1771. Po opuszczeniu klasztoru przez franciszkanów w 1821 budynek służył jako koszary i później jako siedziba różnych uczelni (College de La Salle, College San Agustín i Instytut Bolivar). W 2000 roku rozpoczęto prace renowacyjne, a po ich ukończeniu kompleks stał się siedzibą Ministerstwa Spraw Zagranicznych Panamy i Muzeum Bolivara.
  • 16 Muzeum Sztuki Współczesnej (MAC), Avenida de los Mártires, Calle San Blas, Ancón, ☎ +507 262 8012, +507 262 3380.. Pałac Bolivar, obok kościoła San Francisco, jest obecnie Kancelarią Republiki. Pierwotnym budynkiem był klasztor San Francisco, którego początki sięgają 1673. Pożar w XVIII w. zniszczył go, a klasztor i kościół odbudowano w 1771. Po opuszczeniu klasztoru przez franciszkanów w 1821 budynek służył jako koszary i później jako siedziba różnych uczelni (College de La Salle, College San Agustín i Instytut Bolivar). W 2000 roku rozpoczęto prace renowacyjne, a po ich ukończeniu kompleks stał się siedzibą Ministerstwa Spraw Zagranicznych Panamy i Muzeum Bolivara.

Calidonia

[edytuj]
  • 17 Muzeum Afro-Antylijskie, Calle 24 Est, ☎ +507 501-4131. wtorek-sobota 8.30-15.30. Muzeum Afro-Antylijskie, mieszczące się w starym protestanckim kościele misyjnym, prezentuje fotografie i różne przedmioty dokumentujące życie imigrantów z wysp karaibskich, którzy przybyli do Panamy w latach 1904–1914, aby pracować przy budowie kanału i linii kolejowej Przesmyk.
Muzeum Antropologiczne Reiny Torres de Araúz
  • 18 Muzeum Antropologiczne Reiny Torres de Araúz Zamknięte od 2019. Najważniejsze muzeum w Panamie prezentuje archeologię dzięki wyjątkowej ekspozycji kamiennych posągów kultury Barilles oraz prekolumbijskich narzędzi i artefaktów do mielenia złota. Wiele z 10 000 artefaktów znajdujących się na nowej wystawie etnologicznej zostało odzyskanych przez rabusiów, w tym kilkaset fragmentów ocalonych z willi Noriegi po jego aresztowaniu. Zbudowany w 1913 roku neoklasycystyczny budynek, w którym mieści się muzeum, był niegdyś głównym dworcem kolejowym miasta.

Parque Lefevre

[edytuj]
  • 19 Panamá Viejo Wt-Nd 8:30-16:30, Pon zamknięte. Archeologiczne stanowisko ruin pierwotnego miasta Panama, które zostało splądrowane przez pirata Henry'ego Morgana w XVII wieku. Miasto zostało później przeniesione do Casco Viejo. Obecnie Panama Viejo jest domem jednego z parków narodowych Panamy, którego budynki pozostały w nieodrestaurowanym stanie. Warto je odwiedzić, ale przeczytaj ostrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa i zapytaj pracowników parku o to, gdzie można bezpiecznie je odwiedzić, ponieważ park jest otoczony przez jedną z niebezpiecznych części miasta. Razem ze starym miastem Casco Viejo, stanowisko Panamá Viejo jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dorośli 12 USD, dzieci i studenci 5 USD; ceny obejmują muzeum, park i punkt widokowy.

Natura

[edytuj]
  • 1 Cerro Ancón (z Estación Cinco de Mayo: idź do ronda na Calle J i przejdź przez autostradę panamerykańską, trzymaj się zbocza drogi aż do wejścia do Mi Pueblito. Z parku María Carter Pantalones: idź do stadionu piłkarskiego Maracaná de Panamá i kieruj się na kładkę dla pieszych, która przecina autostradę. Podobno jest też inne wejście po zachodniej stronie wzgórza.). Cerro Ancón lub wzgórze Ancon to najwyższy szczyt w mieście Panama. Na szczyt prowadzi dość ruchliwa, asfaltowa droga, z której korzystają lokalni wędrowcy, ambitni rowerzyści i nieliczni turyści. To tylko około 15 minut spacerem od początku szlaku w pobliżu Mi Pueblito. Na szczycie znajdują się punkty widokowe z widokiem na Casco Viejo, nowe miasto i kanał.
  • 2 Parque Natural Metropolitano. Drugi co do wysokości szczyt w mieście. Kilka krótkich, łatwych szlaków i punkt widokowy na szczycie z widokiem na miasto i śluzy Miraflores. Łatwo zobaczyć motyle, żółwie i koati. Żyją tam również aguti, leniwce i małpy. Napoje dostępne przy wejściu głównym, łazienkach i obu wejściach. 4 dolary dla obcokrajowców.

Aktywny wypoczynek

[edytuj]
Centrum kongresowe Atlapa
Teatr Narodowy
  • Pomóż żaglówce przepłynąć przez kanał. Zgodnie z prawem wszystkie żaglówki, które chcą przepłynąć przez Kanał Panamski, potrzebują 5 członków załogi podczas przechodzenia przez śluzy ze względu na złożoność obsługi tych łodzi w tych wąskich śluzach oraz przywiązywania i odwiązywania ich do ścian, innych łodzi itp. Praca ta nazywa się „obsługujący linię”. Właściciele łodzi mogą albo zatrudnić lokalną pomoc, albo poszukać wolontariuszy w zamian za doświadczenie, jedzenie i napoje. Proces ten trwa 2 dni ze względu na długi czas oczekiwania i powolny ruch. W tym czasie śpisz na łodzi. To wyjątkowy sposób na poznanie kanału, żeglowanie i bliższe przyjrzenie się śluzom.
  • Parque Natural Metropolitano (w odległości spaceru od dworca autobusowego Albrook (około 20 minut), a spacer tam w ciągu dnia wydaje się w porządku). Ten park jest rezerwatem przyrody bardzo blisko miasta i oferuje dobrze utrzymane szlaki turystyczne oraz małe centrum dla odwiedzających. Jeden ze szlaków prowadzi na wzgórze, skąd roztacza się wspaniały widok na panoramę miasta Panama. Zarejestruj się i zapłać najpierw w centrum dla odwiedzających, gdzie znajdują się również toalety i fontanny z wodą pitną, w których możesz napełnić swoje butelki. 5 USD.
  • 3 Park Narodowy Soberanía. Park narodowy w pobliżu miasta Panama oferuje dobre szlaki turystyczne.
  • Bar Panaviera. Otwarty codziennie od 17:00 do 2:00. Bar na dachu na szczycie hotelu JW Marriott Panama (nazywany również „Trump Tower”). Wspaniały nocny widok na miasto. Aby wejść do środka - udaj się do kasyna i wjedź windą na 66. piętro.

Przedstawienia

[edytuj]
  • 2 Centrum kongresowe Atlapa.
  • 3 Teatr Narodowy, Avenida B, San Felipe.
  • 4 Teatro Anita Villalaz, Calle 2a Oeste 85-81.
  • 5 Stadion Rommla Fernándeza.
  • 6 Arena Roberto Durán.

Praca

[edytuj]

Nauka

[edytuj]
  • Casco Antiguo Spanish School, Avenida A i Calle 4, ☏ +507 838 5592, [email protected]. 8:00–20:00. Zajęcia indywidualne i w małych grupach w Casco Antiguo Spanish School zapewniają praktyczne umiejętności językowe. Oferuje kurs „Survival Spanish” dla ekspatów, kurs intensywny dla podróżujących, lekcje prywatne, kursy intensywne i hiszpański biznesowy. 195 USD/tydzień. edytuj
  • Spanish Panama Szkoła języka hiszpańskiego, Via Argentina, Ed. Americana #1A, El Cangrejo (Ed Americana, #1A), ☏ +507 213-3121, [email protected]. 8:30–20:30. W centralnej i przyjaznej ekspatom dzielnicy Panama City w Spanish Panama. Programy immersji języka hiszpańskiego obejmują odbiór z lotniska, wycieczki i ekoturystykę, zajęcia kulturalne, lekcje hiszpańskiego i lekcje tańca salsy. Oferowany jest również kurs Business Spanish for Panama. min. 300 USD/tydzień.

Zakupy

[edytuj]
  • W rejonie Calidonia jest mnóstwo targowisk ulicznych.
  • 1 Avenida Central. Ulica dla pieszych prowadząca do Casco Viejo z Estacion 5 de Mayo. Bardzo lokalna, bardzo tania ulica handlowa. Pełna niedrogich domów towarowych i sklepów. Mnóstwo lokalnych.
  • 2 Rynek publiczny San Felipe Neri (Idź pieszo z Estación Cinco de Mayo w górę Avenida B lub skręć w Avenida Balboa z Avenida Central). Mokry targ sprzedający świeże mięso, warzywa, zboża i inne produkty. Targ jest bardzo czysty i klimatyzowany, a także przyjemne miejsce, aby się ochłodzić i napić po wizycie na tętniących życiem targowiskach ulicznych na zewnątrz.
  • 3 Albrook Shopping Mall (Linia 1). Ma dobrą wartość i wysokiej jakości ubrania i wiele więcej, a także kino, salon gier i kręgielnię. Tuż obok dworca autobusowego Albrook.
  • 4 MultiPlaza Mall. Ekskluzywne centrum handlowe, wyższe ceny, produkty lepszej jakości. Obok znajduje się hotel Marriott Courtyard.
  • 5 MultiCentro Mall. Ekskluzywne centrum handlowe, nie tak popularne jak MultiPlaza i Albrook. Metrobusy jadące na lotnisko Tocumen (przez Corredor Sur) zatrzymują się na przystanku autobusowym na południowy wschód od centrum handlowego.
  • 6 Metro Mall (Linia 2). Duże kryte centrum handlowe, obok którego znajduje się hotel Marriott Courtyard.
  • 7 Los Pueblos Mall. Pierwsze centrum handlowe zbudowane w mieście. bardzo lokalne, bardzo tanie i na zewnątrz. Znajduje się po drugiej stronie głównej ulicy od Metro Mall, ale nie można do niego dotrzeć pieszo.

Rzemieślnictwo

[edytuj]

Panamskie rękodzieło Wysokiej klasy można również kupić w sklepach w Centro de Artesanias w dzielnicy Balboa lub w sklepach Mi Pueblitos. Sklepy indyjskie w każdej głównej dzielnicy handlowej (centrum handlowe El Dorado i okolice, Los Pueblos i wzdłuż Via España) również sprzedają wiele panamskich pamiątek. Gran Morrison to również miejsce, w którym można znaleźć wiele rękodzieł.

  • REPROSA Treasures of Panama. Od 1975 REPROSA poświęca się promowaniu historii Panamy, tradycji kulturowych, piękna ekologicznego i różnorodności etnicznej. Wszystkie ich rękodzieła są ręcznie robione w Panamie przez panamskich rzemieślników i każdy znajdzie coś dla siebie. REPROSA ma trzy lokalizacje: Costa del Este Industrial Park (271-0033), Ave. A w Casco Viejo (228-4913) i Ave. Samuel Lewis w Obarrio (269-0457). REPROSA oferuje również wycieczkę do swojego nagradzanego warsztatu, gdzie goście mogą zobaczyć na własne oczy, jak powstają Skarby Panamy. Ich fabryka znajduje się w Parku Przemysłowym Costa del Este, zaledwie kilka minut od Panama Viejo. Wycieczka 10 USD za osobę, od poniedziałku do piątku o 9:30 i 14:00.

Gastronomia

[edytuj]

Sprawdź Panama Restaurant Week, który nie odbywa się co roku, ale kiedy już się odbywa, jest fantastyczną opcją wypróbowania świetnych restauracji w dobrych cenach. Pomimo nazwy, trwa 15 dni, a dziesiątki uczestniczących restauracji oferuje specjalne menu w stałych, niższych niż normalne cenach.

Oszczędnie

[edytuj]

Wzdłuż Via Argentina jest kilka kawiarni. Hiszpańskie sklepy z kanapkami oferują doskonałe kanapki, kawę i churros. Spróbuj Manolo's Churreria (nie przegap churros rellenos, ciastek wypełnionych dulce de leche i obtoczonych w cukrze) lub Del Prado. Kanapki powinny kosztować od 3 do 5 dolarów. Również na Via Argentina znajduje się El Trapiche, serwująca tradycyjne panamskie jedzenie za mniej niż 12 dolarów za osobę. Podają doskonałe śniadania.

Jest mnóstwo chińskich restauracji, a niektóre mogą być bardzo przystępne cenowo. Spróbuj kilku w okolicach El Dorado, powinny być dość autentyczne.

  • 1 Doraditos Rosticería Y Pizzería, Av 6 Sur, ☎ +507 224-2599. wtorek-niedziela 11:00-23:30. Bardzo znana z kurczaków pieczonych na rożnie i mięs z grilla z sosem chimichurri. Jedyną wadą jest czas oczekiwania, który prawie zawsze jest bardzo długi ze względu na nadmierny tłok.
  • 2 La Tapa Del Coco, Calle 68 Este, ☎ +507 6856-5533. pon.-niedz. 12:00-22:00. Jedna z najbardziej znanych restauracji karaibskich.
  • 3 Niko's cafe (Nikolandia), Via España, ☎ +507 223-0111. pon.-niedz. 00:00-24:00. W mieście odwiedzanym przez zamożnych greckich armatorów nie brakowało restauracji dostosowanych do ich podniebień, zakładanych przez rodaków, którzy nie doświadczyli takiego losu. Dziś Nikolandia to sieć 10 restauracji rozmieszczonych w najważniejszych punktach miasta. Z listy zniknęły dania greckie za wyjątkiem tsureki (desera), ale z drugiej strony można wybierać z szerokiej gamy domowych dań panamskich. Ich motto brzmi tak naprawdę „auténtico sabor de casa”, a ceny są naprawdę znikome.
  • Don Lee to panamska sieć restauracji serwujących chińskie fast foody, których zdecydowanie warto spróbować.
  • Targ rybny poza Casco Viejo. Wchodząc do Casco Viejo, znajduje się główny targ rybny w mieście. Na górze jest kilka restauracji, gdzie ryby są oczywiście bardzo świeże, a ceny są niskie.

Umiarkowanie

[edytuj]
  • 4 Azahar Panama, Arts Tower, Av. Vasco Nuñez de Balboa Piso 7, ☎ +507 203-9856. pon.-śr. 12:00-23:00. czw.-sob. 12:00-00:00. Niedziela 12:00-22:00. Elegancka restauracja i sushi bar, które w swoim menu prezentuje dania inspirowane kuchniami różnych krajów Europy, odpowiednie na biznesowe lunche lub romantyczne kolacje. Obowiązuje strój biznesowy, co oznacza, że ​​nie można tam wejść w krótkich spodenkach. Pamiętaj, że sushi ma inny smak niż to, do czego jesteś przyzwyczajony w Polsce.
  • 5 CasaCasco, Calle 10 i #8-15. pon.-niedz. 12:00-00:00. Miejsce na starym mieście słynące z widoków na ocean. Znajdują się w nim dwie restauracje z różnym menu, klub i bar koktajlowy na tarasie, ceniony za różnorodność koktajli, jakość obsługi i muzykę DJ-ską. edytować
  • 6 El Trapiche, Vía Argentina, ☎ +507 269-4353. Otwarta w 1983 roku El Trapiche nadal jest jedną z najbardziej znanych restauracji serwujących tradycyjne dania kuchni panamskiej. Do najpopularniejszych dań należą różne empanady, zapiekanki z owoców morza (cazuela de mariacos) i rosół z kurczaka (sancocho panameño).
  • 7 Parillada Jimmy, Av. Cincuentenario, ☎ +507 226-1870. wtorek-niedziela 11.30-23.30. Znana restauracja grecka. Można tu delektować się pożywnymi daniami, takimi jak musaka, które szczerze mówiąc nie pasują do kraju o tropikalnym klimacie. Posiada również inną restaurację, 8 Parillada Jimmy O barrio na bocznej ulicy Via Espana (Avenida 2a Sur (Avenida Samuel Lewis), róg Calle 52 Est).
  • Lung Fung, na Transistmica Avenue. Serwuje jedne z najlepszych chińskich potraw w mieście. To będzie inne doświadczenie. Spróbuj dim sum każdego dnia tygodnia (spodziewaj się długich kolejek w weekendy), chociaż straciło trochę ze swojego uroku, ponieważ obsługa mówi tak dobrze po hiszpańsku, a nie tylko po kantońsku lub haka.
  • La Pampa Marbella, Av. 5a B. Sur, ☏ +507 387-9663. Bardzo stara panamska restauracja na Balboa Av. To hiszpańskie miejsce specjalizujące się w owocach morza. Doskonała paella i ogólnie dobre owoce morza. Ceny utknęły w 1984 roku, więc solidny talerz paelli będzie kosztował 13 dolarów, a w menu jest tylko jedna pozycja o wyższej cenie.
  • Van Gogh. Ta mała włoska restauracja znajduje się tuż przy kasynie Via Venteo. Ma świetne jedzenie, świetną obsługę i świetną atmosferę. Jest to jedna z najlepszych włoskich restauracji w mieście Panama.
  • 9 Capital Bistró Panamá, Calle principal de San Felipe, Local 1. Kuchnia otwarta od 18:30. Niesamowite widoki na panoramę miasta. Muzyka chillout i duże sofy na górnym tarasie. 18-28 USD.

Ekskluzywnie

[edytuj]
  • Las Barandas. W Hotelu Bristol Panama Las Barandas uznawana jest za jedną z najlepszych restauracji w stolicy, dzięki pomysłowości szefa kuchni, który swobodnie interpretował typowe dania kuchni panamskiej. Ceny są wysokie, ale w każdą niedzielę w porze lunchu oferowane jest specjalne menu ze stałą ceną.
  • 10 La Vespa Ristorante Vista Mare, Trump Ocean Club, ☎ +507 830-5770. pon.-niedz. 12:00-23:00. Włoska restauracja.
  • La Casa del Marisco - ACHA, Avenida Justo Arosemena, ☏ +507 223-7755. Restauracja z owocami morza w dzielnicy bankowej, w odległości spaceru od Marriott. Jedzenie tutaj jest całkiem dobre, ale też drogie.
  • Atlantic & Pacific Co. Restaurant (na szczycie Miraflores Visitor Center.), ☏ +507 232-3120. Taras z widokiem na Kanał Panamski, a stoliki są najprawdopodobniej rezerwowane z wyprzedzeniem. Bufet kosztuje około 30 USD bez napojów. Jest otwarty od 10:00 do 22:30 (dużo po zamknięciu centrum dla zwiedzających), więc jeśli chcesz zobaczyć kanał późną nocą (i możesz sobie pozwolić na dodatkowy wydatek na kolację), to jest to miejsce dla ciebie. (Śluza Miraflores otwiera się w obie strony w nocy, więc na pewno zobaczysz kilka przepływających statków).

Życie nocne

[edytuj]

Kup i spróbuj kawy panamskiej i kubańskiej, kiedy tu będziesz. Będzie to jedna z najlepszych, jakie kiedykolwiek piłeś.

Calle Uruguay to dzielnica pełna barów i dyskotek dla bogatych Panamczyków i obcokrajowców.

  • Taberna 21 to lokalny lokal serwujący świetne tanie piwo i hiszpańskie tapas.
  • 1 Teatro Amador, Avenida Central pomiędzy Calle 11 a 13, ☎ +507 212-1567. Stara sala kinowa przekształciła się w 2013 roku w klub nocny, który w 2023 roku nadal jest bardzo modny.

Imprezy

[edytuj]
Logo Panama Jazz Festival
  • Panama Jazz Festival. Styczeń. Koncerty i imprezy plenerowe odbywające się głównie w historycznej dzielnicy Casco Viejo.

Noclegi

[edytuj]
JW Marriott Panama

Oszczędnie

[edytuj]
  • 1 Mamallena, Calle primera, perejil, casa 7-62 (Kalidonia), ☎ +507 6676-6163. Położony w dobrym miejscu Mamellena to hostel oferujący zakwaterowanie w akademikach, ale także w pokojach prywatnych. Szczyci się brakiem zasad i dlatego jest odpowiedni tylko dla bardzo młodych ludzi.
  • 2 Hotel Mar Paraiso, Avenida Justo Arosemena (La Exposición), ☎ +507 2276 767. Ten jednogwiazdkowy hotel, położony nieco na uboczu od atrakcji turystycznych, oferuje zakwaterowanie w pokojach ze spartańskimi meblami, ale wszystkie z prywatną łazienką i klimatyzacją klimatyzacja, która działa idealnie, funkcje, które są zazwyczaj dostępne wyłącznie w obiektach wyższej kategorii.

Umiarkowanie

[edytuj]
  • 3 Hotel Marbella, róg Calle D Eusebio A. Morales, El Cangrejo, ☎ +507 263 2220. Dobrze znany hotel i zawsze pełny ze względu na niższe niż średnie ceny, dlatego trzeba rezerwować z dużym wyprzedzeniem. Posiada usługi restauracyjne z nieco wysokimi cenami.
  • 4 El Panamá, Calle Eusebio A. Morales &, Av. Central España Edificio 111, ☎ +507 215-9000.
  • 5 Hotel Costa Inn, skrzyżowanie Avenida Peru Calle 3 (dzielnica Bellavista), ☎ +507 2 271 522. Hotel jest dobrze położony, a wszystkie jego pokoje posiadają łazienkę i klimatyzację. Na tarasie z widokiem na Zatokę Panamską utworzono odkryty basen. Wisienką na torcie jest to, że z lotniska odbierze Cię minibus bez dodatkowych opłat.
  • 6 Hotel Milan, Calle Eusebio A. Morales 31 - El Cangrejo, ☎ +507 263 6130. Hotel Milan otworzył swoje podwoje w pobliżu Marbelli w 2004 roku. Posiada łącznie 53 pokoje oraz apartament w wyższej cenie, ale z większą dbałością o szczegóły.
  • 7 Plaza Paitilla Inn, Via Italia, Punta Paitilla, ☎ +507 208-0600. W wieżowcu o zakrzywionych liniach Plaza Paitilla Inn ma 252 pokoje. Najlepsze są te z widokiem na ocean. Lokalizacja jest również doskonała, blisko centrum handlowego Multicentro. Posiada basen, ale jest mały.

Ekskluzywnie

[edytuj]
  • 8 Bristol Panama, Avenida Aquilino de la Guardia, ☎ +507 264 0000.
  • 9 Hotel La Compañia, Av. A Calle 8, ☎ +507 302-8888. Hotel Hyatt mieszczący pomieszczenia dawnego klasztoru jezuitów. edytować
  • 10 JW Marriott Panama, Corregimiento de San Francisco, Cl. Punta Colón, ☎ +507 215-8800.

Kontakt

[edytuj]

Karty SIM dla 4 operatorów Panamy można kupić w Terminalu (Albrook) i prawdopodobnie w wielu innych miejscach.

W kwietniu 2021 kartę SIM (zwaną „chipem”) można znaleźć w prawie każdym sklepie spożywczym za 1 USD. Za kartę doładowującą można zapłacić 5–10 USD. Tydzień nieograniczonych danych za 5 USD.

Bezpieczeństwo

[edytuj]

Obszary

[edytuj]

Uważaj w Casco Viejo i okolicach ruin Panama la Vieja. W tych dzielnicach jest mnóstwo policji turystycznej, ale nie zapuszczaj się zbyt daleko w te rejony sam (nawet w ciągu dnia), a na pewno nie wieczorem (od 2010 te rejony są bardzo bezpieczne, dużo się dzieje i jest ruch turystyczny)

Trzymaj się z daleka od El Chorrillo, Santa Ana, Curundu i San Miguel. Obecnie jest tam bardzo niebezpiecznie z powodu walk między gangami narkotykowymi. Turyści są porywani tuż z ulicy. El Chorrillo graniczy z San Felipe, więc bardzo łatwo jest tam przypadkowo wejść. Podczas jazdy drzwi samochodu powinny być zamknięte.

Centralne dzielnice Marbella, El Cangrejo, Obarrio, San Francisco i Banking Area są generalnie najbezpieczniejsze. W każdym razie uważaj na swoje rzeczy, nawet jeśli siedzisz w restauracji, ponieważ ludziom zdarzały się kradzieże rzeczy bez zauważenia, zwłaszcza gdy delektowali się kieliszkiem zbyt wielu wspaniałych panamskich win. Nigdy nie jest dobrym pomysłem, aby mocno się napić i wrócić pieszo do hotelu.

Taksówki

[edytuj]

Zawsze dobrym pomysłem (w każdym kraju) jest poświęcenie kilku minut na sprawdzenie dokładnych cen taksówek przed skorzystaniem z taksówki i zawsze posiadanie dokładnej kwoty na właściwą cenę. Dzięki temu unikniesz przepłacania i problemów z niektórymi kierowcami. Konieczność pytania taksówkarza, ile kosztuje przejazd taksówką, to jakbyś miał naklejkę „kopnij mnie” na spodenkach, bo mówisz mu, że nie wiesz. Niektórzy płacą 20 dolarów za przejazd z El Dorado do Via Argentina, ale prawdziwy koszt przejazdu dla jednej osoby to 1,75 dolara.

Poza Multiplaza, Albrook i Multicentro jest kilka bardzo ładnych taksówek. Kierowcy noszą ładne koszulki, a taksówki mają odpowiednie znaki na dachu. Kierowcy najprawdopodobniej zapytają, czy jesteś zainteresowany. Nigdy nie korzystaj z tych taksówek. Wszystko, co robią, to czekają na obcokrajowców, a następnie pobierają czterokrotnie wyższą cenę.

Niektóre taksówki na głównym dworcu autobusowym polują na gości. Nigdy nie wkładaj swoich rzeczy do bagażnika. Usiądź na tylnym siedzeniu wraz ze swoimi rzeczami i mocno trzymaj bagaż podczas wchodzenia i wychodzenia z pojazdu; w przeciwnym razie mogą odjechać z twoimi rzeczami, gdy nadal będziesz próbował wsiąść. Zamknij drzwi, gdy już będziesz w środku. Unikaj i ignoruj ​​każdego, kto podchodzi do ciebie, aby „wziąć taksówkę dla ciebie”; idź na krawężnik, aby wziąć ją samemu. W najlepszym przypadku będą chcieli pieniędzy za tę „usługę” wynoszącą połowę ceny taksówki; w najgorszym, ustawią cię na kradzież z pewnymi kierowcami, z którymi współpracują. Na koniec, taksówki są oznaczone na drzwiach unikalnym numerem rejestracyjnym — zapamiętaj go lub zapisz i potajemnie schowaj go bezpiecznie przy sobie przed wejściem do taksówki.

Nigdy nie trać panowania nad sobą w stosunku do taksówkarzy lub policji (ani nikogo innego), bez względu na to, jak zła może być sytuacja lub usługa w niektórych miejscach. Korzystaj ze swoich praw uprzejmie, ale stanowczo.

Inne

[edytuj]

Spójrz w obie strony, zanim przejdziesz przez ulicę! Panamscy kierowcy są znani z agresji, gdy ruch na to pozwala i nie zwolnią, nawet jeśli masz szczęście znaleźć przejście dla pieszych. Jest tylko jeden sposób, aby przejść przez ulicę. Poczekaj na przerwę w ruchu i idź pieszo. Gdy już zaczniesz, idź dalej. Kierowcy się zatrzymają (w 99% przypadków...). W przeciwnym razie utkniesz na kilka godzin czekania.

Numery alarmowe

[edytuj]
  • 102 — Policja.
  • 103 — Strażacy (bomberos).
  • 911 — Pogotowie ratunkowe (Emergencia Médica).
  • +507 506-7000 — Biuro Obsługi Turystów (Atención al Turista).

Informacje turystyczne

[edytuj]

Ambasady i konsulaty

[edytuj]
Ambasada Francji, w środku starego miasta
  • Argentyna, Torre Global Bank, Calle 50 -Piso 24 (Calles 50 i 58), ☏ +507 302-00-03, faks: +507 302-00-04, [email protected]. Służby konsularne od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-13:00.
  • Boliwia, Calle G Casa N° 3, Zona El Cangrejo, Panama City, ☏ +507 269-0274, faks: +507 264-3868, [email protected]. Pn.-pt. 8:00-16:00.
  • Brazylia, Calle Elvira Mendez, 24, Edificio El Dorado, 1. piętro, Campo Alegre – Panama, ☏ +507 263-5322, [email protected]. Pn.-Pt. 8:00-13:00.
  • Kanada, Torres de las Americas, Tower A – piętro 11, Punta Pacifica, ☏ +507 294-2500, faks: +507 294-2514, [email protected]. Pn.-Pt. 8:30-13:00, wizy M-Ct 13:00-15:00.
  • Chiny, Global Plaza Tower Building, 22. piętro, 50th Street, ☏ +507 265-4058, [email protected]. Pn. Pt. 9:00-11:00.
  • Kolumbia, Oceanía Building, Tower 2000 Floor 17, Office 17C, Punta Pacifica, ☏ +507 264-9513, faks: +507 223-1134.
  • Kostaryka, Bella Vista, Av. Balboa z C/ Aquelino de la Guardia, BICSA Tower, 30. piętro, Panama City (wejście do obszaru bankowego przed BAC Panamá), ☏ +507 830-77-56, faks: + 507 264-40-57. Pn.-Pt. 9:00-12:00 i 13:00-17:00.
  • Kuba, Calle Cuba, róg Calle Ecuador, ☏ +507 227-5277, faks: +1 507 225-6681. Pn.-Pt. 9:00-12:30; Godziny rozmów telefonicznych od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00-13:00 i 14:00-16:30.
  • Egipt, Calle 55, Casa 15, El Congrejo, Cd Panama Zona 15, ☏ +507 263-50-20, faks: +507 264-84-06, [email protected]. Pn.-Pt. 9:00-17:00.
  • Ekwador, 16. piętro PH SFC, Calle 55 Este, Obarrio, Bellavista; Post Office Box 8030, strefa 7 Panama (Calle 55 i Samuel Lewis, Obarrio, Torre SFC, piętro 16), ☏ +507 264-2654.
  • Salwador, Calle Anastasio Ruíz, Dúplex 6, Urbanización Marbella (przed szkołą japońską), ☏ +507 223-6385. Pn.-Pt. 9:00-13:00.
  • Francja, Plaza de Francia, Las Bovedas, San Felipe, ☏ +507 211-62-00, faks: +507 211-62-01. Pn-pt 8-11:30 i po wcześniejszym umówieniu.
  • Niemcy, Calle 53, Marbella, budynek World Trade Center 20th Floor (PH), ☏ +507 263-7733, +507 6517 3200 (numer telefonu alarmowego), faks: +507 223-6664.
  • Grecja, Stary budynek NCR, 3. piętro, ulica Manuela Espinosa Batista i wejście Via Argentina, El Dorado 6, 1918 Panama, ☏ +507 263-0411, faks: +507 263-5511, [email protected].
  • Gwatemala, World Trade Center, 2. miejsce. Piętro, biuro nr 203, Calle 5, ☏ +507 269-3475. Pn.-Pt. 9:00-13:00.
  • Honduras, Avenida Balboa, budynek Bay Mall, piętro 1, biuro 112, ☏ +507 264-5513.
  • Japonia, Calle 50 y 60E, Obarrio, Apartado 0816-06807, Panamá 1, ☏ +507 263-6155, faks: +507 263-6019.
  • Meksyk, Av. Samuel Lewis i Calle 58, Edif. ADR, 10th Floor, Obarrio, Panama, ☏ +507 263-4900, [email protected]. Pn.-Pt. 8:00-12:30, 13:30-15:00. Telefon alarmowy +507 6704-6215.
  • Nikaragua, La Alameda, Tumba Muerto, za Felipe Rodríguezem, 5. dupleks po prawej stronie, nr 61-A, ☏ +507 264-3080, faks: +507 264-5425.
  • Paragwaj, Calle Las Acacias, dom nr 60 Barrio Marbella,, ☏ +507 269-4247. Pn.-pt. 8:00-16:00.
  • Peru (Konsulat), Budynek Torre de Las Américas, Wieża „C”, 15. piętro, Biuro 1507, Punta Pacifica, Panama City, ☏ +507 215-3016. Pn.-pt. w godzinach 9:00-12:00 i 13:00-15:00.
  • Rumunia, Calle Santa Rita, Edificio Geminis, Ap.6B, ☏ +507 236965, [email protected]. Konsulat Honorowy (nie świadczy usług konsularnych. Zamiast tego obywatele Rumunii potrzebujący pomocy powinni skontaktować się z ambasadą w Bogocie w Kolumbii lub ambasadą innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.)
  • Korea Południowa, 14. piętro, RBS Tower, P.H.Plaza Paitilla Complex, ☏ +507 264-8203. Pn.-Pt. 9:00-17:00.
  • Hiszpania, Plaza de Belisario Porras, pomiędzy Av. Perú i Calle 33 A., Calidonia District, ☏ +507 207-1500, faks: +507 227-6284. Pn.-Pt. 8:30-13:30.
  • Trynidad i Tobago, Torre Global Building 32nd Floor, Office 3201, Calle 50 i Calle 58 Este, ☏ +507 388-5800.
  • Wielka Brytania, Ambasada Brytyjska, ​​Humboldt Tower, 4th Floor, Calle 53, Marbella, ☏ +507 297 6550, faks: +507 297 6588.
  • Stany Zjednoczone, Bldg 783, Demetrio Basilio Lakas Ave, ☏ +507 207-7000, faks: +507 317-5568, [email protected], [email protected].
  • Urugwaj, Budynek Torre Oceanía, Torre 2000, 17. piętro, Biuro D, ☏ +507 264-2838. Pn.-Pt. 8:30-16:30.
  • Wenezuela, Avenida Samuel Lewis, Torre Banistmo, piętro 5, ☏ +507 269-1014, faks: +507 269-1916. Pn.-Pt. 8:30-południe.

Gdzie dalej

[edytuj]
  • Isla Taboga - wybierz się na wycieczkę łodzią na wyspy u wybrzeży Panamy.
  • Gamboa - zobacz ptaki i rzekę Chagres.
  • Wyspy San Blas - zwiedź wyspy
  • Portobelo - odwiedź forty, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Kontynuuj podróż do Isla Grande, aby odpocząć i zrelaksować się - autobusy odjeżdżają z głównej ulicy w Portobelo do La Guira, a stamtąd 5 minut łodzią (2 USD)
  • Bocas del Toro - leć samolotem Panama Air na plaże i na łono natury. 4 loty dziennie.
  • Rozkład jazdy autobusów z głównego terminalu Albrook jest następujący (luty 2024). Ponadto z terminalu odjeżdża wiele lokalnych autobusów, szczególnie wzdłuż głównej autostrady panamerykańskiej, często. Przybycie 30-60 minut wcześniej daje wystarczająco dużo czasu, aby popytać (z podstawową znajomością hiszpańskiego) i kupić bilet.
    • Bocas - 11 godz. Odjazdy codziennie od 18:30 do 19:00. Najlepiej kupić bilet wcześniej na stacji, autobusy szybko się zapełniają. Do biletu wymagany jest paszport.
    • Santa Catalina - 7-8 godz. Wsiądź do autobusu do Sona o 6:30 rano (czasami), 8:20 rano lub 10:20 rano, a następnie przesiądź się na autobus do Santa Catalina (późniejsze autobusy z Panama City zwykle spóźniają się na ostatni autobus do Santa Catalina o 17:00; taksówka z Sona do Santa Catalina kosztuje około 40 USD).
    • El Valle - 2,5 godz. Autobusy kursują co godzinę od 7:00 do 18:00.
    • David - 8-9 godz. Autobusy kursują co najmniej co godzinę od 5:00 do 22:00. Autobusy ekspresowe, 6-7 godz., kursują codziennie o 22:00, 23:00 i 00:00.
    • San José (Kostaryka) - 16 godz. TicaBus lub Expreso Panama kursują nocnymi autobusami, podróż trwa około 15 godzin ze względu na powolne przekraczanie granicy. Sprawdź online najnowsze rozkłady jazdy. Wymagany paszport, aby otrzymać bilet.
    • El Palmar - 1,5 godz. Wsiądź do autobusu jadącego do Rio Hato lub Penonome i poproś kierowcę, aby wysadził cię przy „entrada a el Palmar”.


Geographical Coordinates