Zadnia Garajowa Turnia
 Widok od północy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
2349[1] m n.p.m. |
| Wybitność |
54 m |
| Pierwsze wejście |
4 sierpnia 1906 r. |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°10′36,7″N 20°00′36,3″E/49,176861 20,010083
| |
Zadnia Garajowa Turnia (niem. Hinterer Garai-Turm, słow. Zadná Garajova veža, węg. Hátsó-Garai-torony[2]) – turnia o wysokości 2349 m[1][3] (według starszych pomiarów ok. 2340 m[4][5]), znajdująca się w Grani Hrubego w słowackiej części Tatr Wysokich. Od Skrajnej Bednarzowej Turni oddzielona jest ona siodłem Skrajnej Bednarzowej Ławki, a od Pośredniej Garajowej Turni oddziela ją siodło Zadniej Garajowej Ławki[4].
Zadnia Garajowa Turnia ma dwa wierzchołki, z których wyższy o ponad 4 metry jest południowo-wschodni[1]. W stronę Doliny Hlińskiej turnia opada wysoką i stromą północno-wschodnią ścianą o wysokości około 800 m. Należy ona do jednych z największych urwisk tatrzańskich[4]. Ściana opada do Bednarzowego Koryciska i Garajowej Zatoki, a jej najniższa ostroga znajduje się tuż na lewo od Garajowej Zatoki na wysokości około 1540 m. W ścianie tej znajduje się północny filar opadający z najwyższego punktu turni i około 200 m niżej zakończony wielką ścianą czołową. Jej prawą część przecina opadający w dół, prosto jak strzelił komin o wysokości około 300 m, uchodzący do Garajowej Zatoki. W górnej części filara, między jego ostrzem a depresją Zadniej Garajowej Ławki, jest olbrzymia powierzchnia gładkich i średnio stromych płyt, o których Władysław Cywiński w 14. tomie przewodnika wspinaczkowego pisał: warto tu być, którąkolwiek drogą, choćby dla widoku i kontaktu z tymi płytami[5].
Jest to najdalej na południowy wschód wysunięta z trzech Garajowych Turni – pozostałymi są Pośrednia Garajowa Turnia i Skrajna Garajowa Turnia. Ich nazwy pochodzą od niedalekiej Dolinki Garajowej, a tej z kolei, jak i wielu innych obiektów w tym rejonie Tatr, od niejakiego Garaja, wspólnika Juraja Jánošíka[6]. Nazwy utworzył Witold Henryk Paryski w 8. tomie przewodnika wspinaczkowego[5].
Pierwszego wejścia na wierzchołek Zadniej Garajowej Turni dokonano 4 sierpnia 1906 r., a autorami jego byli Józef Bajer, Stanisław Konarski i Ignacy Król. Wejścia tego dokonali podczas przechodzenia Grani Hrubego na odcinku od Teriańskiej Przełęczy Niżniej do Garajowej Strażnicy[4].
Taternictwo
[edytuj | edytuj kod]Na Zadnią Garajową Turnię, podobnie jak na inne obiekty w Grani Hrubego, nie prowadzą żadne oznakowane szlaki turystyczne. Obecnie dozwolone jest taternikom przejście granią i wspinaczka od strony Doliny Hlińskiej. Niewcyrka jest obszarem ochrony ścisłej TANAP-u z zakazem wstępu[5].
- Drogi wspinaczkowe
- Prawą częścią północno-wschodniej ściany; III, IV, kilka miejsc V w skali tatrzańskiej, czas przejścia 6 godz.
- Środkiem ściany czołowej północno-wschodniego filara; V, 14 godz.
- Lewą częścią ściany czołowej północno-wschodniego filara
- Wzdłuż ostrza północno-wschodniego filara; IV+, 16 godz.[5]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2021-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 138. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ a b c d Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956
- ↑ a b c d e Władysław Cywiński, Grań Hrubego. Przewodnik szczegółowy, tom 14, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2008, ISBN 978-83-7104-039-9.
- ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5