Przejdź do zawartości

Zachowanie polityczne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Zachowanie polityczne jest to reakcja ludzi (jednostek, grup społecznych) na bodźce wywodzące się ze zjawisk politycznych i procesów politycznych.

Rodzaje zachowań politycznych

[edytuj | edytuj kod]
  • zachowania czynne – podmiot podejmuje działania praktykowane przez innych;
  • zachowania bierne – podmiot świadomie lub nieświadomie powstrzymuje się od pewnych czynności;
  • zachowania kontrolowane – podmiot podejmuje działania zgodnie z zaplanowanymi etapami i sposobami osiągania celów politycznych
  • zachowania niekontrolowane – podmiot podejmuje działania, będące wynikiem reakcji emocjonalnych, bezwarunkowych, minimalnych, nierefleksyjnych;
  • zachowania racjonalne – podmiot podejmuje świadome i celowe czynności, przynoszące korzyści w danych warunkach politycznych
  • zachowania indywidualne – wyrażają się w czynnościach podejmowanych przez jednostkę (podmiot-jednostka);
  • zachowania zbiorowe – wyrażają się w czynnościach podejmowanych przez zbiorowości, grupy ludzi (podmiot-zbiorowość, grupa).

Szczególną formą zachowania politycznego są działania polityczne rozumiane jako: celowe, racjonalne, kontrolowane i dowolne (świadomy i samodzielny wybór miejsca, czasu i sposobu postępowania).

Czynniki mające wpływ na zachowania polityczne

[edytuj | edytuj kod]
  • cele oraz środki do ich realizacji
  • świadomość polityczna (jeden z najważniejszych czynników)
  • psychika oraz osobowość podmiotu
  • wpływ środowiska (często środowisko występuje jako determinanta zachowań politycznych)
  • czynniki sytuacyjne
  • system wzorców zachowań utrwalonych i upowszechnionych w tradycji i kulturze politycznej, przyjęty podczas procesu socjalizacji system wartości – bardzo silna determinanta bowiem wykształcone wzorce wynikają z akceptowanych norm moralnych i norm politycznych.

Zachowania polityczne przejawiają się poprzez

[edytuj | edytuj kod]
  • publiczne manifestowanie poparcia dla przywódcy
  • polemiki kandydatów na parlamentarzystów
  • powstrzymanie się od korzystania z prawa głosu w wyborach powszechnych
  • wywieranie bezpośredniego lub pośredniego wpływu na środki decyzji politycznych
  • uczestnictwo w strajku
  • korzystanie z biernego prawa wyborczego-kandydowanie na urząd publiczny
  • upowszechnianie informacji politycznych w środkach masowego przekazu

Zachowania polityczne w państwach demokratycznych

[edytuj | edytuj kod]

W państwie demokratycznym najbardziej cenione są zachowania polityczne oparte na aktywnym, świadomym i odpowiedzialnym udziale obywateli w życiu politycznym (łączone z działalnością w grupach i stowarzyszeniach, szczególnie lokalnych), zachowania o charakterze konsensualnym i konformistycznym, które charakterystyczne są dla społeczeństwa obywatelskiego.

Socjologia polityki

[edytuj | edytuj kod]

Często przy badaniu kultury politycznej danego społeczeństwa i postępowaniu ludzi w działaniach politycznych bazuje się na wzorcach zachowań politycznych, jako sposobach postępowania, utrwalonych już w świadomości politycznej ludzi w odniesieniu do polityki i systemu politycznego.

Zachowania polityczne bada między innymi dziedzina zwana socjologią polityki. Jest to nauka zajmująca się społecznymi uwarunkowaniami sprawowania władzy politycznej. Socjologia polityki wychodzi od społeczeństwa i bada jak ono wpływa na państwo. Systematyczny rozwój socjologii polityki rozpoczął się w latach trzydziestych dwudziestego wieku (chociaż jej problemy były przedmiotem zainteresowań już takich uczonych jak Alexis de Tocqueville, Karol Marks, Max Weber.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • E. Zieliński, Nauka o Państwie i Polityce, Warszawa 2001
  • M. Marody, Sens teoretyczny a sens empiryczny postawy, Warszawa 1976