Wydra europejska

Wydra europejska
	Lutra lutra
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	łasicowate
Podrodzina	wydry
Rodzaj	wydra
Gatunek	wydra europejska
Synonimy
	wydra
	wydra
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wydra europejska^[3] (Lutra lutra), wydra^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]^[a] – jedyny gatunek drapieżnego ssaka ziemnowodnego z rodziny łasicowatych (Mustelidae) rodzaju wydra (Lutra), którego przedstawiciele żyją w Polsce w stanie naturalnym.

Występowanie i biotop

Występuje prawie w całej Europie, w Azji od koła podbiegunowego do Japonii, na południu dochodzi do Wysp Sundajskich. Zamieszkuje również Afrykę Północną^[9]^[10]. Występuje na terytorium całej Polski, ale wszędzie jest bardzo rzadka. Związana jest ze środowiskiem wodnym. Spotkać ją można nad brzegiem Bałtyku, nad brzegami rzek, potoków, stawów i jezior. Buduje na ich brzegu nory, do których wejście znajduje się pod powierzchnią wody. Oprócz tego otworu wejściowego nory wydry posiadają jeszcze otwory wentylacyjne, umiejscowione pod korzeniami drzew. Czasami zajmuje też gotowe nory wykonane przez lisa czy borsuka.

Charakterystyka

Rozmiary

Długość ciała: 75 – 90 cm, ogona 35 – 60 cm, masa ciała – około 10 kg^[11].

Wygląd zewnętrzny

Górna część ciała ubarwiona na brunatno, spód ciała dużo jaśniejszy^[12]. Posiada długi giętki tułów oraz krótkie łapy. Jest doskonale przystosowana do życia w wodzie. Wydra posiada małe okrągłe uszy, które zamyka podczas nurkowania. Długi ogon służy jej do sterowania oraz napędu w wodzie. Przednie oraz tylne kończyny są pięciopalczaste, palce połączone są błoną pławną. Wydra posiada także długie włosy czuciowe, tzw. wibrysy.

Tryb życia

Prowadzi samotny tryb życia. Doskonale pływa. Główny jej pokarm stanowią ryby, ale uzupełnia pożywienie także gryzoniami, ptakami wodnymi i błotnymi^[11]. Na polowania wychodzi nocą. Od wody oddala się bardzo niechętnie. Jeśli jednak głód zmusi ją do szukania pożywienia, potrafi podejmować nawet dalekie wędrówki, w czasie których może polować również na drób domowy. Obecnie są to jednak bardzo rzadkie przypadki.

Rozród

Ciąża u samicy trwa od 9 do 10 tygodni. Samica rodzi, zwykle w maju lub w czerwcu, od 2 do 4 młodych. Są one ślepe po urodzeniu, oczy otwierają dopiero po 4 – 5 tygodniach. Usamodzielniają się dość szybko i wkrótce wraz z matką uczą się polować. Dojrzewają płciowo po 2 lub 3 latach. Żyją 10 – 15 lat.

Podgatunki

Wyróżnia się jedenaście podgatunków wydry^[13]:

L. lutra angustifrons Lataste, 1885
L. lutra aurobrunneus Hodgson, 1839
L. lutra barang F. G. Cuvier, 1823
L. lutra chinensis Gray, 1837
L. lutra hainana Xu & Lu, 1983
L. lutra kutab Schinz, 1844
L. lutra lutra (Linnaeus, 1758)
L. lutra meridionalis Ognev, 1931
L. lutra monticolus Hodgson, 1839
L. lutra nair F. G. Cuvier, 1823
L. lutra seistanica Birula, 1913

Ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii NT (bliski zagrożenia). W Polsce zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 objęty był ochroną częściową z wyjątkiem osobników występujących na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane w rozumieniu przepisów o rybactwie śródlądowym^[14]. Obecnie jest objęty ochroną częściową bez ograniczeń^[15]^[16]^[17].

Wydra w kulturze

Oswojoną wydrę zwaną Robakiem opisał w swoich pamiętnikach Jan Chryzostom Pasek.

Wydra nieokreślonego gatunku jest jednym z drugoplanowych bohaterów popularnego serialu Pingwiny z Madagaskaru.

Wydra bliżej nieznanego rodzaju występuje jako bohater drugoplanowy w filmie animowanym Zwierzogród.

Uwagi

↑ Nazwa wydra używana jest również w odniesieniu do rodzaju Lutra (zob. wydra).

Zobacz też

Ssaki Polski

Przypisy

↑ Lutra lutra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ A.A. Roos A.A. i inni, Lutra lutra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-17] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 155. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 135. ISBN 83-01-14344-4.
↑ Piotr Sumiński, Jacek Goszczyński, Jerzy Romanowski: Ssaki drapieżne Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1993, s. 81. ISBN 83-09-01483-X.
↑ E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 90. ISBN 83-7227-614-5.
↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 421. ISBN 83-214-0637-8.
↑ wydra, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-05-03] .
↑ E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001. ISBN 83-7227-614-5.
↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b SusanS. Kennedy SusanS., Lutra lutra (European otter) [online], Animal Diversity Web [dostęp 2020-06-25] (ang.).
↑ NancyN. Hung NancyN., Chris J.Ch.J. Law Chris J.Ch.J., Lutra lutra (Carnivora: Mustelidae), „Mammalian Species”, 48 (940), 2016, s. 109–122, DOI: 10.1093/mspecies/sew011, ISSN 0076-3519 [dostęp 2020-06-25] (ang.).
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Lutra lutra. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 16 września 2009]
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U. z dnia 11 października 2004 r.)
↑ Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2015-02-02].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..

Bibliografia

Włodzimierz Serafiński: Ssaki Polski. Atlas. Elżbieta Fido-Drużyńska (ilustracje). Warszawa: Wyd. Szkolne i Ped., 1995. ISBN 83-02-04976-X.

[a-9] Nazwa wydra używana jest również w odniesieniu do rodzaju Lutra (zob. wydra).

[itis-1] Lutra lutra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] A.A. Roos A.A. i inni, Lutra lutra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-17] (ang.).

[miiz-3] Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 155. ISBN 978-83-88147-15-9.

[pwn-4] Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 135. ISBN 83-01-14344-4.

[pwril-5] Piotr Sumiński, Jacek Goszczyński, Jerzy Romanowski: Ssaki drapieżne Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1993, s. 81. ISBN 83-09-01483-X.

[lz-6] E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 90. ISBN 83-7227-614-5.

[ssaki-7] K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 421. ISBN 83-214-0637-8.

[encpwn-8] wydra, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-05-03] .

[10] E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001. ISBN 83-7227-614-5.

[11] K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.

[:0-12] SusanS. Kennedy SusanS., Lutra lutra (European otter) [online], Animal Diversity Web [dostęp 2020-06-25] (ang.).

[13] NancyN. Hung NancyN., Chris J.Ch.J. Law Chris J.Ch.J., Lutra lutra (Carnivora: Mustelidae), „Mammalian Species”, 48 (940), 2016, s. 109–122, DOI: 10.1093/mspecies/sew011, ISSN 0076-3519 [dostęp 2020-06-25] (ang.).

[14] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Lutra lutra. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 16 września 2009]

[rozp2004-15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U. z dnia 11 października 2004 r.)

[rozp2011-16] Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2015-02-02].

[rozp2014-17] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].

[rozp2016-18] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]