Wiktor Past

Wiktor Past
Viktor Ritter von Past
	tytularny generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1858 ; Brzeżany
Data i miejsce śmierci	24 listopada 1924 ; Kraków
	Przebieg służby
Lata służby	do 1912 i 1917–1921
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; c. k. Obrona Krajowa; Wojsko Polskie
Jednostki	3 Brygada Kawalerii Obrony Krajowej
Stanowiska	dowódca brygady
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
	Odznaczenia

Wiktor Past (ur. 7 grudnia 1858 w Brzeżanach, zm. 24 listopada 1924 w Krakowie) – tytularny generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem urzędnika państwowego. Jego matka nosiła panieńskie nazwisko Potakowska. Ukończył 6 klasowe gimnazjum w Brzeżanach i Korpus Kadetów we Lwowie oraz kurs sztabowy w Wiedniu (1895). W kwietniu 1905 objął dowództwo Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 3 w Rzeszowie. Od kwietnia 1911 dowodził 3 Brygadą Kawalerii Obrony Krajowej we Lwowie. Z dniem 1 maja 1912 przeniesiony został w stan spoczynku^[1]. Zamieszkał we Lwowie. Po wybuchu I wojny światowej i rozpoczęciu ofensywy rosyjskiej, ewakuował się do Wiednia. W październiku 1915 roku przybył do Krakowa. 1 sierpnia 1917 roku został reaktywowany i mianowany komendantem Szkoły dla Inwalidów Wojennych w Krakowie^[2]^[3].

18 marca 1919 roku przyjęty został do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała podporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1910 i zaliczony do 1 Rezerwy Armii oraz powołany do służby czynnej na czas wojny aż do demobilizacji i wyznaczony – z dniem 6 stycznia 1919 – na stanowisko komendanta Szkoły Inwalidów Wojskowych w Krakowie^[4]^[5]^[6]^[7].

21 czerwca 1919 roku został szefem Generalnej Ekspozytury Sekcji Opieki Ministerstwa Spraw Wojskowych przy Dowództwie Okręgu Generalnego w Krakowie^[8]. Z dniem 1 kwietnia 1921 przeniesiony został w stan spoczynku, w stopniu generała podporucznika. 26 października 1923 zatwierdzony został w stopniu tytularnego generała dywizji. Zmarł 24 listopada 1924 roku w Krakowie^[9]. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim (kwatera HB, rząd płn.).

Grób gen. Wiktora Pasta na cmentarzu Rakowickim

Wiktor Past był żonaty z kobietą o nazwisku Mayerburg, z którą miał troje dzieci: Adelę (1891), Wiktorię (1894) i Edwarda (1896)^[10].

Awanse

W Cesarskiej i Królewskiej Armii:

podporucznik (Leutnant) – 1878
porucznik (Oberleutnant) – 1883
rotmistrz (Rittmeister II kl.) – 1889
rotmistrz (Rittmeister I kl.) – 1890
major (Major) – 1897
podpułkownik (Oberstleutnant) – 1 maja 1901
pułkownik (Oberst) – 1 listopada 1905
generał brygady (Generalmajor) – 1 listopada 1910

W Wojsku Polskim:

generał podporucznik
tytularny generał dywizji – zatwierdzony 26 października 1923

Ordery i odznaczenia

Order Korony Żelaznej 3 klasy^[3]
Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy^[3]
Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstążce^[3]
Krzyż za 25-letnią służbę wojskową dla oficerów^[3]
Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii^[3]
Krzyż Jubileuszowy Wojskowy^[3]

Przypisy

↑ Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 2, Nr 17 z 21 kwietnia 1912.
↑ Stawecki 1994 ↓, s. 243 według autora reaktywowany (przywrócony ze stanu spoczynku) 1 lipca 1917 roku.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Lista starszeństwa generałów i pułkowników 1918 ↓, s. 24.
↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 37 z 03.04.1919 r. Była to ta sama placówka, którą objął w 1917.
↑ Rydel 2001 ↓, s. 246 według autora pełnił służbę w WP od 1 listopada 1918 roku.
↑ Stawecki 1994 ↓, s. 243 autor utrzymuje, że było to stanowisko komendanta Szpitala Inwalidów we Lwowie.
↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 53 autorzy podają obie wersje.
↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2310.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 lutego 1925 roku, s. 68.
↑ Stawecki 1994 ↓, s. 243.

Bibliografia

Generale und Obersten (k. u. k. Heer). Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych®. [dostęp 2016-02-15].
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.

[1] Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 2, Nr 17 z 21 kwietnia 1912.

[CITEREFStawecki1994243_według_autora_reaktywowany_(przywrócony_ze_stanu_spoczynku)_1_lipca_1917_roku-2] Stawecki 1994 ↓, s. 243 według autora reaktywowany (przywrócony ze stanu spoczynku) 1 lipca 1917 roku.

[CITEREFLista_starszeństwa_generałów_i_pułkowników191824-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Lista starszeństwa generałów i pułkowników 1918 ↓, s. 24.

[4] Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 37 z 03.04.1919 r. Była to ta sama placówka, którą objął w 1917.

[CITEREFRydel2001246_według_autora_pełnił_służbę_w_WP_od_1_listopada_1918_roku-5] Rydel 2001 ↓, s. 246 według autora pełnił służbę w WP od 1 listopada 1918 roku.

[CITEREFStawecki1994243_autor_utrzymuje,_że_było_to_stanowisko_komendanta_Szpitala_Inwalidów_we_Lwowie-6] Stawecki 1994 ↓, s. 243 autor utrzymuje, że było to stanowisko komendanta Szpitala Inwalidów we Lwowie.

[CITEREFKryska-KarskiŻurakowski199153_autorzy_podają_obie_wersje-7] Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 53 autorzy podają obie wersje.

[8] Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2310.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_15_z_11_lutego_1925_roku,_s._68-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 lutego 1925 roku, s. 68.

[CITEREFStawecki1994243-10] Stawecki 1994 ↓, s. 243.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]