Wikipedysta:Jaroz86/JKH

Założenie klubu LZS

Początki uprawiania hokeja na lodzie w Jastrzębiu-Zdroju sięgają końca 1952 roku. Przy czym istnieją dwie wersje wydarzeń dotyczących powstania klubu. Według pierwszej kilku uczniów szkół średnich na czele z Janem Posłusznym i Florianem Gomolą postanowiło założyć klub hokejowy. Pierwszy z nich będąc uczniem cieszyńskiego liceum zetknął się z tą dyscypliną uczęszczając na mecze pierwszoligowego ówcześnie Piasta Cieszyn, Gomola natomiast obserwował mecze na katowickim Torkacie. Było to trudne zadanie więc o pomoc zwrócili się do Stanisława Ogazy, pochodzącego z Rybnika przedwojennego oficera, który dobrze jeździł na łyżwach i jako jedyny w mieście posiadał parę łyżew hokejowych. Początkowo nie chciał się angażować w tworzenie klubu ze względu na niechęć do władz komunistycznych, jednak ponoć po namowach żony Ireny zmienił zdanie. Według drugiej wersji to sam Ogaza jako człowiek ambitny i aktywny gromadził wokół siebie młodzież, która spotykała się na zamarzniętym basenie. Zwrócił się o dotację na utworzenie klubu do Wojewódzkiej Rady Ludowych Zespołów Sportowych. Działacze z Katowic nie byli przychylni w angażowanie środków w klub hokejowy, więc Ogaza na początku 1953 roku założył „LZS Jastrzębianka” - klub wielosekcyjny. W jego skład oprócz sekcji hokeja na lodzie weszły już wcześniej istniejące kluby szermierki i pływania. Nie jest znana geneza nazwy klubu. Mogła się odnosić do płynącej obok basenu nazwy rzeczki lub wody mineralnej „Jastrzębianka”, z której znane było uzdrowisko. Według Gomoli dodanie do członu LZS nazwy „Jastrzębianka” miało na celu odróżnienie drużyny hokejowej od zespołu siatkarskiego założonego kilka lat wcześniej i jednocześnie ukrycie samych liter „LZS” symbolizujące władzę państwową. Klub został zarejestrowany w Okręgowym Związku Hokeja na Lodzie, a treningi nadal prowadził Ogaza. Trener od podstaw musiał uczyć swoich podopiecznych jazdy na łyżwach, prowadzenia krążka, czy taktyki gry w hokeja. Jastrzębscy hokeiści swoje mecze i treningi prowadzili na tafli basenu letniego w Parku Zdrojowym, który zimą nadawał się do uprawiania hokeja. Zimy były na tyle mroźne, że zawodnicy korzystali z obiektu w okresie od końca października do kwietnia, choć były okresy, że większość meczów trzeba było przekładać. Dzięki pomocy ślusarza Edwarda Mazura wokół basenu zostały wykonane niewysokie bandy. Początkowo największy problem dla hokeistów stanowiły braki w sprzęcie. Pierwszych pięć kijów hokejowych Ogaza uzyskał dzięki kontaktom w Służbie Polsce. Stroje dla drużyny zostały z kolei pozyskane z warszawskiego CWKS-u i również tutaj Ogaza użył swoich znajomości w wojsku. Zdecydowanie najtrudniej było pozyskać łyżwy. Młodzi hokeiści wykonywali je sami przerabiając buty górnicze, do których za pomocą nitów mocowali łyżwy. Drużynie z pomocą przyszedł dentysta Józef Drobek, który udostępnił nieużywane już wiertła, co ułatwiło wiercenie otworów w podeszwach butów.

Na początku 1953 roku uformował się skład drużyny, w której znaleźli się: Stanisław Ogaza, Jan Posłuszny, Florian Gomola, Alojzy Wowra, Jan Pisarski, Henryk Tesarczyk, Edward Juskowiak, Bogusław Cyroń, Bolesław Cofalik, Eryk Mazur, Ryszard Skrobol, Stanisław Marszolik, Piotr Paździor, Feliks Antończyk, Stanisław Borek, Bronisław Borek, Józef Gomola, Emil Błatoń, Stanisław Abrachamczyk, Hieronim Musioł, Jan Kowol, Paweł Knop, Jerzy Baczyński, Arnold Reichman, Bolesław Wolny, Stanisław Wziętek, Jan Wuwer, Ernest Sosna, Jan Korzuch, Henryk Korzuch i Eugeniusz Szymik. Według Floriana Gomoli pierwszym meczem drużyny było towarzyskie derbowe spotkanie z LZS Kaczyce, które zostało rozegrane w drugie Święto Bożego Narodzenia. Wystąpili w nim: Stanisław Ogaza (grający trener), Florian Gomola, Jan Posłuszny, Jerzy Paczyński, Józef Gomola, Jan Pisarski, Henryk Fojcik, Ernest Sosna, Alfred Skrobol, Eryk Błatoń, Ewald Pająk, Henryk Tesarczyk, i Arnold Rajchman. Inne źródła podają, że pierwszy mecz zakończony porażką Jastrzębianka rozegrała w Rybniku, a jej przeciwnikiem była miejscowa Silesia. Większość zawodników w tym meczu nie potrafiła ustać na lodzie, a bramkarz Jan Pisarski zamiast łyżew, grał w butach piłkarskich z gwoździami w podeszwie. Ogaza zaczął przygotowywać drużynę do rozgrywek ligowych. W tym celu postanowił poszukać wzmocnień w pobliskim Wodzisławiu Ślaskim. Istniejąca tam drużyna trenowana była przez pochodzącego z Czech Janusza Stolarskiego. Ogaza doszedł z nim do porozumienia i wkrótce do Jastrzębianki dołączyli wyróżniający się zawodnicy wodzisławskiego klubu w tym m.in. Marian Banot, Józef Spyra. Ostatecznie również Stolarski trafił do drużyny z Jastrzębia.

Z nowymi zawodnikami w składzie LZS Jastrzębianka jesienią 1953 roku przystąpiła do rozgrywek wojewódzkiej klasy A, która była czwartym poziomem rozgrywkowym w Polsce. Zespół znalazł się w grupie II, a jego rywalami były kluby Ogniwo Łaziska, Górnik Knurów i Stal Rybnik. Większość spotkań drużyna rozegrała na wyjeździe i zakończyły się one wysokimi porażkami m.in. 0:5 z Górnikiem Knurów czy 3:10 ze Stalą Rybnik. Mecze rozgrywane w Jastrzębiu cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców miasta, a także kuracjuszy przebywających w uzdrowisku, którzy licznie odwiedzali lodowisko. Drużyna w tym czasie mogła również liczyć na pomoc swoich kibiców, którzy nosili sprzęt, podawali kije, cerowali stroje. W sezonie 1954/1955 klub nadal występował w wojewódzkiej klasie A, jednak tym razem został przyporządkowany do grupy I razem z zespołami Zrywu Nowe Tychy, Górnika Wesoła, Górnika Lędziny, LZS Kaczyce i Stali Będzin. Do ligi zgłoszeni zostali następujący zawodnicy: bramkarze – Henryk Tesarczyk, Herbert Pawliczek, Eugeniusz Szymik, Jan Pisarski, obrońcy – Jerzy Baczyński, Fojcik, Ernest Sosna, Jan Posłuszny, napastnicy – Stanisław Ogaza, Bronisław Bożek, Jerzy Drobik, Marian Banot, Jan Wuwer, Florian Gomola, Arnold Reichman, Bolesław Cofalik. Zespół prowadził nadal Stanisław Ogaza. Drużyna zainaugurowała rozgrywki ligowe dopiero w styczniu 1955 roku, gdyż ze względu na kruchy lód na basenie nie można było wcześniej rozgrywać meczów. Zawodnicy Jastrzębianki radzili sobie dużo lepiej niż przed rokiem i ostatecznie zajęli drugie miejsce tuż za drużyną z Nowych Tychów. W 1956 roku prezesem klubu został Stanisław Marszolik pełniący funkcję przewodniczącego Kółka Rolniczego w Jastrzębiu Górnym. W sezonie 1956/1957 klub nadal występował w klasie A. Jednym z rywali był zespół Concordii Knurów, z którym pod koniec stycznia 1957 roku LZS wygrał 3:0. Hokeiści nadal borykali się z dużymi brakami w sprzęcie zwłaszcza z niedostatkiem kijów hokejowych. Sytuacja poprawiła się kiedy produkcją kijów hokejowych zajął się miejscowy właściciel zakładu stolarskiego Franciszek Peterek. Mimo początkowej niechęci do wyrabiania kijów hokejowych, a za namową Justyna Karaska rozwinął swój fach do tego stopnia, że jego kije zamawiały kluby ekstraligowe, a produkował ich 500 sztuk dziennie.

W listopadzie 1957 roku w klubie trenowało 17 zawodników bardziej zaawansowanych i 25 początkujących.

Od momentu utworzenia klubu jego rozwój utrudniał brak sztucznego lodowiska. Ze względu na trudne warunki pogodowe nie zawsze udawało się również rozgrywać mecze na zamarzniętym basenie. W połowie lat 50. działacze znaleźli rozwiązanie wynajmując dla drużyny „Torkat” jedyne wówczas sztuczne lodowisko na Śląsku. Ze względu na duże zainteresowanie lodowiskiem przez śląskie kluby jastrzębianie mogli trenować na lodzie tuż po północy. Na treningi kilka razy w tygodniu dojeżdżali ciężarówką, którą użyczył brat Ogazy będący dyrektorem Przedsiębiorstwa Materiałów Budowlanych w Wodzisławiu.

Bibliografia

• Mariusz Gołąbek: 65 lat hokeja na lodzie w Jastrzębiu-Zdroju. Wyd. I. Jastrzębie-Zdrój: Jastrzębski Klub Hokejowy GKS Jastrzębie, 2018. ISBN 978-83-951989-0-8.