Vossowie (ród szlachecki)
von Voss (lub von Voß), niemiecki ród arystokratyczny wywodzący się z Mecklemburgii. Posiadał poza ojczystymi rejonami majątki na terenie całych Prus. Rodzina piastowała wysokie stanowiska urzędnicze w państwie pruskim i do końca XIX wieku zaliczana była do jednych z najbogatszych rodzin arystokratycznych wschodnich Niemiec. Kilka linii rodziny nabyło tytuł hrabiowski (Graf).
Historia rodziny
[edytuj | edytuj kod]
Protoplastą rodu był Johanes Vulpes (łac. lis), który był doradcą księcia rostockiego Mikołaja I. Nie wiadomo czy pseudonim Vulpes miał nawiązywać do wyglądu zewnętrznego czy charakteru tej postaci historycznej. Z czasem łacińskie określenie Vulpes przybrało charakter dolnoniemieckiego określenia Foss albo Voss, co stało się nazwiskiem rodowym rodziny von Voß.
Rodzina dzieli się na 5 linii:
- Gievitz, najstarsza, zamieszkująca już w średniowieczu majątek Groß-Gievitz w Mecklemburgii. Od 1800 roku nosili tytuł hrabiowski. W 1941 roku z powodu kłopotów finansowych, Felix Graf von Voss sprzedał miejscowość Gievitz prywatnemu przedsiębiorstwu rolniczemu.
- Buch, pochodząca od Fryderyka Krzysztofa Hieronima von Voss (1734-1784, syn Fryderyka Ernesta von Voss), który nabył majątek Buch pod Berlinem. Linia otrzymała w 1840 roku tytuł hrabiowski. Najbardziej znaną przedstawicielką tej linii jest Julia von Voss, małżonka króla Fryderyka Wilhelma II.
- Luckow, duńska linia rodziny, która w 1777 roku otrzymała indygenat duński.
- Lüssow, powstała w 1841 roku, kiedy Joachim von Voss nabył majątek Lüssow po zmarłym Hermannie von Wolfradt. Linia wygasła w 1945 roku.
- Dölzig, protoplastą jest Fryderyk Krzysztof Hieronim von Voss, ten sam, który nabył majątek Buch pod Berlinem. Jego potomek, Georg-Anton Graf von Voss nabył w 1898 r. po zmarłym Tassilo von Tresckow majątek Dölzig (dziś Dolsk w woj. zachodniopomorskim). Sprzedał on następnie miejscowość Buch miastu Berlin i został panem majoratu i fideikomisu w Dölzig. Linia wygasła wraz ze śmiercią Karla-Achima von Voss-Dölzig (ur. 24 kwietnia 1877 r. w Stavenow koło Perleberg) w Berlinie 1 maja 1945 roku.
Ważniejsze postacie
[edytuj | edytuj kod]Przedstawiciele rodu von Voss obierali często karierę urzędniczą, rzadziej wojskową. Wielu było też członkami protestanckiej gałęzi zakonu Joannitów. Warto wymienić:
- Zofię Marię von Voss (1729–1814), z domu Pannwitz, damę dworu za panowania Fryderyka II, Fryderyka Wilhelma II oraz Fryderyka Wilhelma III (żyła 85 lat, odznaczona Orderem Czarnego Orła),
- Jana Ernesta von Voss (1726–1793), prezydenta Magdeburga i marszałka królewskiego,
- Ottona Karola Fryderyka von Voss (1755–1823), ministra Prus,
- Julię von Voss (1766–1789), małżonkę Fryderyka Wilhelma II,
- Juliusza von Voss (1768–1832), pisarza
- Hansa-Aleksandra von Voss (1907–1944), oficera Wehrmachtu, członka opozycji wojskowej stojącej za zamachem na Hitlera 20 lipca 1944 roku.
Herb
[edytuj | edytuj kod]Herb nawiązuje do nazwiska rodziny. Na srebrnym polu czerwony podskakujący lis, zwrócony w prawą stronę, na hełmie czerwony lis zwrócony w prawą stronę. Hrabiowskie linie posiadały w herbie labry i koronę hrabiowską na hełmie.
Inne rodziny szlacheckie von Voß
[edytuj | edytuj kod]Z powodu popularności nazwiska Voss w Niemczech, istnieje kilka innych rodzin szlacheckich (najczęściej nobilitowane w okresie nowożytnym), które nie są spokrewnione ze dawnymi mecklemburskimi arystokratami. Są to:
- Voß (Diepholz), ród wywodzący się z hrabstwa Diepholz,
- Voß (Oldenburg), ród wywodzący się z Münsterlandu,
- Voß (Westfalen), ród z Westfalii
- Voß (Enniger), ród szlachecki z Münsterlandu,
- Voß (Münster), drugi ród z Münsterlandu,
- Voß (1786, Stendal), ród ze Stendal, nobilitowany w 1786 roku,
- Voß (1789, Duisburg), ród z Duisburga, nobilitowany w 1789 roku,
- Voß (1842, Lübeck), ród osiadły w Rosji, nobilitowany tamże,
- Voß (1865, Stralsund), ród ze Stralsund, nobilitowany w 1865 roku,
- Voß (1882), nobilitowani przez adopcję w 1882 roku.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Neues allgemeines Deutsches Adels-Lexicon im Verein mit mehreren Historikern.-Neunter Band. Friedrich Voigt.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- Genwiki: Nazwisko Voss (niem.)