Tadeusz Dowgird
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska, litewska |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Tadeusz Dowgird (lit. Tadas Daugirdas) (ur. 12 marca 1852 w Torbino (gubernia nowogrodzka), zm. 1 listopada 1919 w Kownie[1]) – polski i litewski malarz, etnograf, archeolog i pisarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo spędził w dworze swoich rodziców w Plemborgu nieopodal Ejragoły[2] (w guberni kowieńskiej[3]), do szkoły chodził w Wilnie. Tamże zaczął się uczyć w 1869 sztuk plastycznych w szkole malarza Iwana Trutniewa. W roku następnym wyjechał do petersburgskiej Akademia Sztuk Pięknych, studiując tam do 1872 r.[4], a na początku listopada 1872 r. zgłosił się do Akademii Sztuk Pięknych w Monachium do Antikenklasse[5] i pobierał tam nauki u Adolfa Liera. Od 1875 ponownie mieszkał w rodzinnym dworze w Plemborgu, by w 1877 wyjechać do Warszawy, w której mieszkał do 1891, intensywnie tworząc i wystawiając swoje prace, zwłaszcza w Zachęcie, choć brał też udział w wystawach w Krakowie i Wiedniu[6]. W 1891 powrócił do Plemborga zajął się badaniami archeologicznymi oraz etnograficznymi Litwy, w mniejszej mierze sztukami plastycznymi. W 1907 mianowany kierownikiem Muzeum Miejskiego w Kownie, obowiązki podjął w 1909. W czasie I wojny światowej został wiceburmistrzem Kowna z nadania niemieckich władz okupacyjnych. W mieście pozostał również po powstaniu niepodległej Litwy i kierował tamtejszą państwowym urzędem archeologicznym[7].
Malował przeważnie krajobrazy, rzadziej sceny rodzajowe[8], tematy historyczne i martwe natury. Tworzył także ilustracje do czasopism, zwłaszcza dla Wisły, dla której także pisał krótkie notki. Podczas pracy w Kownie zajmował się także projektowaniem malowideł na ścianach kościołów oraz witraży, wykonywał też dekoracje teatralne[9]. Malarstwo Dowgirda nie cieszyło się dużym zainteresowaniem, było mało oryginalne[10]. Tym niemniej jego pojedyncze obrazy są w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Narodowego w Warszawie, a kilka płócien znajduje się w kolekcji wileńskiego Lietuvos nacionalinis dailės muziejus[11].
Dowgird jest też autorem litewskojęzycznych sztuk teatralnych, zajmował się także reżyserią teatralną[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ryszkiewicz 1975, s.91
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s.91
- ↑ Wlk. Ilust. Encykl. Powszechna
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s.91
- ↑ I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych..., [w:] H. Stępień, M. Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914 (materiały źródłowe), wyd. II, Kraków: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors, 1994, s. 10, ISBN 83-903086-1-4.
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s.91, 92
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s. 92
- ↑ Wlk. Ilust. Encykl. Powszechna
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s. 92
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s. 91
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s. 92
- ↑ Ryszkiewicz 1975, s. 92
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dowgird Tadeusz, [w:] Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, t. IV.
- Ryszkiewicz A., 1975: Dowgird Tadeusz. W: Maurin-Białostocka J. i in.: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, tom II. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, Instytut Sztuki.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Publikacje Tadeusza Dowgirda w bibliotece Polona
- [1], Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-03-24].