Regietów
49°28′45″N 21°13′02″E/49,479167 21,217222| wieś | |
 Nowa prawosławna cerkiew św. Michała Archanioła w Regietowie Niżnym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
115[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
38-315[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KGR |
| SIMC |
0468186 |
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
| 49°28′45″N 21°13′02″E/49,479167 21,217222[1]
| |
Regietów (dodatkowa nazwa w języku rusińskim Реґєтів, trb. Regietiw; do 1968 Regetów[4]) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie.
Położenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Regietów leży w pd.-zach. części Beskidu Niskiego w Karpatach Zachodnich. Wieś położona jest w dolinie potoku Regetówka. Od strony pd.-zach. ogranicza ją pasmo Jaworzynki (869 m n.p.m.) i Koziego Żebra (847 m n.p.m.). Od pn. wznosi się nad wsią góra Banne (583 m n.p.m.), od wsch. Rotunda (777 m n.p.m.), zaś od pd.-wsch. Jaworzyna Konieczniańska (881 m n.p.m.). Teren administracyjny wsi sięga na pd. po główny grzbiet wododziałowy Karpat w rejonie Przełęczy Regetowskiej (646 m n.p.m.), którym biegnie państwowa granica polsko-słowacka[5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Integralne części miejscowości to Regietów Niżny i Regietów Wyżny[6].
-
Widok na dolinę Regietowa Wyżnego ze stoku Jaworzyny Konieczniańskiej -
Święto konia huculskiego -
Kapliczka z dzwonem i widok na Jaworzyną Konieczniańską
Historia
[edytuj | edytuj kod]Obecna wieś Regietów powstała po 1945 w wyniku połączenia dwóch wsi – Regetowa Wyżnego i Regetowa Niżnego. Regetów Niżny, podobnie jak sąsiedni Smerekowiec lokowano na prawie wołoskim w 1521. Regetów Wyżny powstał nieco później bo w drugiej połowie XVI wieku[7].
Obydwie wsie zostały całkowicie wysiedlone po II wojnie światowej w ramach akcji „Wisła”. Później w Regetowie Niżnym powstał PGR i wieś została ponownie zasiedlona, podczas gdy Regetów Wyżny pozostaje do dziś niemal bezludny (spośród pojedynczych zabudowań, warta uwagi jest znajdująca się tutaj prawosławna czasownia Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja[8]).
W Regetowie Niżnym znajdują się dwie prawosławne cerkwie pod wezwaniem św. Michała Archanioła:
- zbudowana w latach 30. XX w. (obecnie nieużytkowana),
- zbudowana w latach 2008–2012 (świątynia filialna parafii w Gładyszowie).
W Regetowie Wyżnym znajdowała się też cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła. Świątynię zbudowano w 1864, użytkowano do 1947 (tj. do czasu akcji „Wisła”), a w 1955 przewieziono do Żółkiewki w powiecie krasnostawskim. W trakcie montażu na nowym miejscu dokonano przebudowy obiektu. Obecnie jest to parafialny kościół polskokatolicki pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła[9].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10]:
- cmentarz wojenny nr 48 na górze Jaworzynka,
- cmentarz wojenny nr 51 na górze Rotunda,
- kaplica Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja Cudotwórcy,
- cmentarz (stary).
-
Cmentarz wojenny nr 48 -
Cmentarz wojenny nr 51 -
Czasownia z cmentarzem
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Na terenie Regietowa mieści się studencka baza namiotowa SKPB Warszawa.
Szlaki piesze
[edytuj | edytuj kod]
Hańczowa – Kozie Żebro (847 m n.p.m.) – Regietów – Rotunda (771 m n.p.m.) – Zdynia (Główny Szlak Beskidzki)
Regietów – Przełęcz Regetowska (646 m n.p.m.) – Przełęcz Wysowska (610 m n.p.m.) – Blechnarka – Wysowa-Zdrój
Regietów – Rotunda (771 m n.p.m.) – Zdynia (szlak cmentarny poprowadzony tak jak szlak czerwony)- od drogi na Przełęcz Regetowską do cmentarza nr 48 (szlak cmentarny)
-
Studencka Baza Namiotowa -
Szlak konny pod Jaworzyną Konieczniańską -
Szlak pieszy na Rotundę
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 115126
- ↑ Dane poszczególnych miejscowości. Gmina Uście Gorlickie. [dostęp 2018-08-15].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1091 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Zarządzenie nr 17 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 lutego 1968 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości i obiektów fizjograficznych (M.P. z 1968 r. nr 6, poz. 34)
- ↑ Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wydanie X, Compass, Kraków 2013, ISBN 978-83-7605-224-3
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Tadeusz M. Trajdos, Osadnictwo na Łemkowszczyźnie, Magury'90, Towarzystwo Karpackie, Warszawa 1990, ss.31 i 33 ISBN 83-85141-05-7
- ↑ zdjęcia czasowni w Regietowie
- ↑ Kościoły drewniane Polska Lubelskie Żółkiewka
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Regietów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 590.
- fotografie
| Wsie | |
|---|---|
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi | |
| Nieistniejące wsie |
