Reakcja Achmatowicza

Reakcja Achmatowicza – droga syntezy dihydropiranu z furanu, opracowana i opublikowana w 1971 r. przez polskiego chemika Osmana Achmatowicza (syna)^[1].

Kluczowym etapem tej syntezy jest reakcja alkoholu furfurylowego z bromem w metanolu, która prowadzi do otrzymania 2,5-dimetoksy-2,5-dihydrofuranu. Ten ostatni związek ulega samorzutnemu przekształceniu w dihydropiran po dodaniu rozcieńczonego kwasu siarkowego.

Znaczenie tej syntezy polega na tym, że umożliwia ona syntezę totalną wielu monosacharydów poprzez zablokowanie grup hydroksylowych ortoestrem lub trifluorkiem boru a następnie redukcję do ketonu z użyciem borowodorku sodu.

Metoda Achmatowicza umożliwiła totalną syntezę szeregu chiralnych związków naturalnych^[2]^[3]^[4].

Można ją stosować na podłożu stałym, np.^[5]:

Znana jest też wersja aminowa reakcji Achmatowicza, w której substratem jest furfuryloamina, a produktem pochodne dihydropirydynonu, np.^[6]:

Przypisy

↑ O.O. Achmatowicz O.O., jr. i inni, Synthesis of methyl 2,3-dideoxy-DL-alk-2-enopyranosides from furan compounds. A general approach to the total synthesis of monosaccharides, „Tetrahedron”, 27 (10), 1971, s. 1973–1996, DOI: 10.1016/s0040-4020(01)98229-8 (ang.).
↑ Cui-FenC.F. Yang Cui-FenC.F. i inni, Asymmetric total synthesis of (+)-desoxoprosophylline, „Tetrahedron Letters”, 39 (50), 1998, s. 9227–9228, DOI: 10.1016/s0040-4039(98)02129-7 (ang.).
↑ YuichiY. Kobayashi YuichiY. i inni, Efficient Conditions for Conversion of 2-Substituted Furans into 4-Oxygenated 2-Enoic Acids and Its Application to Synthesis of (+)-Aspicilin, (+)-Patulolide A, and (−)-Pyrenophorin, „Journal of Organic Chemistry”, 63 (21), 1998, s. 7505–7515, DOI: 10.1021/jo980942a, ISSN 0022-3263 (ang.).
↑ YongqiangY. Zhang YongqiangY., Lanny S.L.S. Liebeskind Lanny S.L.S., Organometallic Enantiomeric Scaffolding: Organometallic Chirons. Total Synthesis of (−)-Bao Gong Teng A by a Molybdenum-Mediated [5+2] Cycloaddition, „Journal of the American Chemical Society”, 128 (2), 2006, s. 465–472, DOI: 10.1021/ja055623x, ISSN 0002-7863 (ang.).
↑ Martin D.M.D. Burke Martin D.M.D., Eric M.E.M. Berger Eric M.E.M., Stuart L.S.L. Schreiber Stuart L.S.L., A Synthesis Strategy Yielding Skeletally Diverse Small Molecules Combinatorially, „Journal of the American Chemical Society”, 126 (43), 2004, s. 14095–14104, DOI: 10.1021/ja0457415, ISSN 0002-7863 (ang.).
↑ Thomas C.T.C. Coombs Thomas C.T.C. i inni, Practical, Scalable, High-Throughput Approaches to η³-Pyranyl and η³-Pyridinyl Organometallic Enantiomeric Scaffolds Using the Achmatowicz Reaction, „Journal of Organic Chemistry”, 73 (3), 2008, s. 882–888, DOI: 10.1021/jo702006z, ISSN 0022-3263, PMID: 18171075, PMCID: PMC2652699 (ang.).

[Achmatowicz-1] O.O. Achmatowicz O.O., jr. i inni, Synthesis of methyl 2,3-dideoxy-DL-alk-2-enopyranosides from furan compounds. A general approach to the total synthesis of monosaccharides, „Tetrahedron”, 27 (10), 1971, s. 1973–1996, DOI: 10.1016/s0040-4020(01)98229-8 (ang.).

[Yang-2] Cui-FenC.F. Yang Cui-FenC.F. i inni, Asymmetric total synthesis of (+)-desoxoprosophylline, „Tetrahedron Letters”, 39 (50), 1998, s. 9227–9228, DOI: 10.1016/s0040-4039(98)02129-7 (ang.).

[Kobayashi-3] YuichiY. Kobayashi YuichiY. i inni, Efficient Conditions for Conversion of 2-Substituted Furans into 4-Oxygenated 2-Enoic Acids and Its Application to Synthesis of (+)-Aspicilin, (+)-Patulolide A, and (−)-Pyrenophorin, „Journal of Organic Chemistry”, 63 (21), 1998, s. 7505–7515, DOI: 10.1021/jo980942a, ISSN 0022-3263 (ang.).

[Zhang-4] YongqiangY. Zhang YongqiangY., Lanny S.L.S. Liebeskind Lanny S.L.S., Organometallic Enantiomeric Scaffolding: Organometallic Chirons. Total Synthesis of (−)-Bao Gong Teng A by a Molybdenum-Mediated [5+2] Cycloaddition, „Journal of the American Chemical Society”, 128 (2), 2006, s. 465–472, DOI: 10.1021/ja055623x, ISSN 0002-7863 (ang.).

[Burke-5] Martin D.M.D. Burke Martin D.M.D., Eric M.E.M. Berger Eric M.E.M., Stuart L.S.L. Schreiber Stuart L.S.L., A Synthesis Strategy Yielding Skeletally Diverse Small Molecules Combinatorially, „Journal of the American Chemical Society”, 126 (43), 2004, s. 14095–14104, DOI: 10.1021/ja0457415, ISSN 0002-7863 (ang.).

[Coombs-6] Thomas C.T.C. Coombs Thomas C.T.C. i inni, Practical, Scalable, High-Throughput Approaches to η³-Pyranyl and η³-Pyridinyl Organometallic Enantiomeric Scaffolds Using the Achmatowicz Reaction, „Journal of Organic Chemistry”, 73 (3), 2008, s. 882–888, DOI: 10.1021/jo702006z, ISSN 0022-3263, PMID: 18171075, PMCID: PMC2652699 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]