Punisher

Kostium Punishera

Punisher (właśc. Francis „Frank” Castle) – fikcyjna postać, antybohater komiksów wydawanych przez Marvel Comics. Punisher doczekał się trzech filmów fabularnych, serialu i gry komputerowej będących adaptacjami oryginalnego komiksu. Twórcą postaci był scenarzysta Gerry Conway oraz rysownicy John Romita Sr. i Ross Andru. Nazwę postaci Punisher (z ang – karzący, wymierzający karę) wymyślił Stan Lee – twórca najsłynniejszych bohaterów Marvela takich jak Spider-Man, Hulk, czy X-Men. Po raz pierwszy postać Punishera pojawiła się w 129. zeszycie serii The Amazing Spider-Man z 1974 roku.

Charakterystyka

Logo Punishera

Status Punishera jako superbohatera lub antybohatera jest kwestią kontrowersyjną i w dużej mierze zależną od interpretacji odbiorcy. Szczególnie ze względu na fakt, iż w przeciwieństwie do większości superbohaterów z uniwersum Marvela, Punisher zabija swoich przeciwników, przez co popada w konflikt z innymi bohaterami tegoż uniwersum (np. z Daredevilem).

Punisher (Frank Castle) jest byłym żołnierzem Marines i jednocześnie weteranem wojny wietnamskiej, który jako jedyny przeżył masakrę swojej rodziny podczas pikniku w nowojorskim Central Parku. Na skutek niefortunnego zbiegu okoliczności Castle z żoną i dziećmi staje się świadkiem egzekucji informatora przeprowadzonej przez mafię. Przestępcy chcąc pozbyć się świadków zastrzelili całą rodzinę Franka, a także (jak sądzili) jego samego. Po odzyskaniu świadomości i przeżyciu powtórnej próby morderstwa (w szpitalu) Frank pod wpływem traumy przeistacza się w Punishera, mściciela pragnącego wziąć prawo we własne ręce i wymierzyć sprawiedliwość zabójcom swojej rodziny.

Jako mściciel, Punisher rozciąga spektrum swojego działania również na gangsterów nie zamieszanych bezpośrednio w zbrodnię popełnioną na jego rodzinie, nie widząc sensu w oddawaniu ich w ręce policji, zakładając że poprzez znajomości i wynajmowanie drogich adwokatów uniknęliby oni kary. Punisher uważa się za osobę wyręczającą niewydolny wymiar sprawiedliwości, stawiając się w roli prokuratora, sędziego i kata zarazem. W świetle prawa Punisher jest więc mordercą, jednak usprawiedliwia on swoje działania wyższą koniecznością.

W swoich działaniach Punisher wykorzystuje umiejętności nabyte podczas służby w Wietnamie. Należą do nich między innymi: biegłość w posługiwaniu się różnymi rodzajami broni, znajomość technik walki wręcz, tortur oraz specjalizacja w skrytej infiltracji terenów wroga. Jednocześnie jest on osobą wyjątkowo odporną na ból, co można zaobserwować w filmie z 1989 r. w którym wytrzymuje on całą sekwencję tortur zadawanych mu przez Lady Tanakę.

Charakterystycznym znakiem rozpoznawczym Punishera jest czarny strój ze stylizowaną białą czaszką na piersi.

Publikacje

Po raz pierwszy postać pojawiła się w albumie komiksowym o przygodach Spider-Mana i po gościnnych występach także u innych bohaterów takich jak Captain America czy Daredevil, ostatecznie otrzymał własną serię komiksową w 1986 roku o tytule The Punisher. Od tego czasu postać ta otrzymała kilka serii wydawniczych, miniserii, pojedynczych zeszytów specjalnych, a także sporą ilość crossoverów zarówno z postaciami Marvela jak i innych wydawnictw. Wydano również kilka specjalnych edycji albumów przeznaczonych także dla dzieci, w których postać ta została przedstawiona w sposób humorystyczny.

Główne serie wydawnicze:

• The Punisher - główna, najdłuższa seria wydawnicza o przygodach Punishera; w pewnym momencie przemianowana na Franken-Castle (kiedy Punisher został zabity przez Dark Wolverine'a i powrócił jako Potwór Frankensteina); wydawana z przerwami doczekała się 13 serii
• Punisher War Journal – druga regularna seria o przygodach Punishera, doczekała się wydania 2 serii
• Punisher War Zone – trzecia regularna seria o przygodach Punishera, doczekała się wydania 3 serii
• Punisher MAX – seria skierowana do dorosłych czytelników,

Ważniejsze miniserie:

• Born - opowiada o pobycie Franka Castle w Wietnamie podczas ostatniej, trzeciej tury służby, ukazując proces przemiany jego psychiki, który doprowadził go do przemiany w Punishera; wydana w imprincie MAX
• Punisher: The Platoon – opowiada o pierwszej turze służby Franka Castle w Wietnamie; wydana w imprincie MAX
• Punisher: Year One - skupia się na wydarzeniach bezpośrednio po masakrze rodziny Franka Castle, które doprowadziły ostatecznie do przemiany w Punishera.
• Punisher: In the Blood - opowiada o finałowym pojedynku pomiędzy Punisherem, a jego odwiecznym przeciwnikiem Jigsaw'em

Wybrane pojedyncze zeszyty specjalne wydane poza seriami głównymi:

• The Punisher Meets Archie – seria dla nastolatków opowiadająca o spotkaniu Punishera z Archiem Andrewsem, bohaterem komiksów młodzieżowych
• The Punisher: The End – akcja komiksu skupia się na ostatnich dniach życia Punishera w postapokaliptycznej przyszłości.
• The Punisher Kills the Marvel Universe – historia typu „co by było, gdyby” przedstawiająca alternatywną przyszłość świata Marvela, w której Punisher zabił wszystkich superbohaterów i super-łotrów.

Serie komiksowe Punisher w Polsce

Wydawca	Nazwa serii/albumu	Rok wydania	Uwagi
TM-Semic	Punisher #1-54	1990-1997	seria zeszytowa, od zeszytu #42 wydawana o zwiększonej ilości stron w czerni i bieli
TM-Semic	Ghost Rider/Wolverine/Punisher: Serca Ciemności	1995	specjalny album jako Wydanie Specjalne #14
Mandragora	Punisher #1-12	2003-2005	seria zeszytowa
Mandragora	Punisher – Wydanie zbiorcze	2006	zawiera Punisher #1-12
Mandragora	Born #1-4	2004	seria zeszytowa
Mandragora	Born – Wydanie zbiorcze	2006	zawiera Born #1-4
Mandragora	Essential Punisher, Vol. 1	2006	wydany w czerni i bieli
Hachette	Punisher: Witaj ponownie, Frank, część 1	2013	jako 15 tom Wielkiej kolekcji komiksów Marvela
Hachette	Punisher: Witaj ponownie, Frank, część 2	2014	jako 43 tom Wielkiej kolekcji komiksów Marvela
Hachette	Punisher: Krąg Krwi	2018	jako 140 tom Wielkiej kolekcji komiksów Marvela
Hachette	Punisher: W drodze	2019	jako 161 tom Wielkiej kolekcji komiksów Marvela
Hachette	Punisher	2019	jako 19 tom Superbohaterowie Marvela
Egmont	Punisher MAX tom 1	2017	wydany w ramach Klasyki Marvela
Egmont	Punisher MAX tom 2	2017	wydany w ramach Klasyki Marvela
Egmont	Punisher MAX tom 3	2017	wydany w ramach Klasyki Marvela
Egmont	Punisher MAX tom 4	2018	wydany w ramach Klasyki Marvela
Egmont	Punisher MAX tom 5	2018	wydany w ramach Klasyki Marvela
Egmont	Punisher MAX tom 6	2019	wydany w ramach Klasyki Marvela

Adaptacje

Filmy

Pierwszą ekranizacją Punishera był film z 1989 z Dolphem Lundgrenem w roli głównej. Druga powstała w 2004 z udziałem Thomasa Jane'a w roli Punishera i Johna Travolty w roli gangstera odpowiedzialnego za śmierć rodziny Castle. Trzeci film o Punisherze powstał w 2008, a tytułową rolę grał Ray Stevenson.

Zobacz

• Punisher – film z 1989 roku
• Punisher – film z 2004 roku
• Punisher: Strefa wojny – film z 2008 roku

Produkcje krótkometrażowe

W 2012 opublikowany został bootleg w reżyserii Adi Shanka pt. „Dirty Laundry”, w rolę Punishera wcielił się ponownie Thomas Jane.

Seriale

Frank Castle pojawił się w drugiej serii wyprodukowanego przez stację Netflix serialu Daredevil. W rolę Punishera wcielił się Jon Bernthal. 29.04. Netflix ogłosił zamówienie osobnego serialu „The Punisher”.

Gry komputerowe

Powstały gry dla komputerów Amiga i PC a w późniejszym okresie także dla przenośnych konsoli Game Boy.

• Gra na automaty wrzutowe z Punisherem w roli głównej pojawiła się w 1993 roku, skonwertowana rok później na konsole Sega Mega Drive.
• Najnowsza gra The Punisher dla konsoli PlayStation 2, Xbox i komputerów osobistych została wydana w 2005 roku.
• Punisher jest jedną z grywalnych postaci w LEGO® Marvel™ Super Heroes, grze wydanej na komputery PC oraz konsole Nintendo DS, Nintendo 3DS, PlayStation 3, PlayStation 4, PlayStation Vita, Wii U, Xbox 360 i Xbox One.

Animacja

Punisher pojawił się w paru odcinkach serialu animowanego Spider-Man. W odcinkach Mściciel (Enter the Punisher) i Pojedynek myśliwych (Duel of the Hunters) Frank postanawia uporać się z problemem tajemniczego wampira nękającego Nowy Jork. W wyniku pomyłki jego celem staje się Spider-Man, który miał wówczas problemy z mutacją tzn. przemienił się w gigantycznego pająka, znanego jako Man-Spider. Gdy orientuje się, iż popełnił błąd, wraz z Kravenem Myśliwym pomagają wrócić Człowiekowi-Pająkowi do jego poprzedniej postaci. Pojawia się też w odcinku Powrót Zielonego Goblina (The Return of Green Goblin), gdzie pomaga Spider-Manowi w walce z nowym Zielonym Goblinem. W oryginalnej wersji językowej głos pod tę postać podkładał John Beck, a w polskiej Jacek Mikołajczak.

Punisher pojawia się również w serialu X-Men w odcinku Dni nowej przeszłości (Days of future past), ale jedynie jako postać zdobiąca okładkę gry komputerowej. Z kolei w odcinku Modżowizja (Mojovision) jeden z robotów walczących z X-Men przemienia się w postać przypominającą Punishera.

Ostatnio Punisher pojawił się gościnnie w Avengers: Zjednoczeni w odcinku Planeta Doktora Dooma (Planet Doom).

Punisher występuje także gościnnie w serialu Super Hero Squad w odcinku Noc w oratorium (Night in the Sanctorium!). W oryginalnej wersji językowej podkłada mu głos Ray Stevenson.

Punisher jest również jednym z bohaterów dwóch filmów animowanych ze studia Madhouse. W filmie Iron Man – Technovore Powstaje (Iron Man: Rise of Techonovore) nawiązuje współpracę z Iron Manem przeciwko wspólnemu wrogowi. W oryginalnej wersji językowej głosu Frankowi użycza Norman Reedus. Z kolei w filmie Avengers Confidential – Czarna Wdowa i Punisher (Avengers Confidential – Black Widow and Punisher) Punisher razem z Czarną Wdową próbują zniszczyć organizację terrorystyczną Leviathan. Tutaj głos podkłada mu Brian Bloom.