Osiedle Odrodzenia (Katowice)
Widok na osiedle Odrodzenia od strony Mikołowa (2007) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
Dzielnica | |
Data budowy |
1979–1993 |
Położenie na mapie Katowic | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
50°12′15,678″N 18°59′11,911″E/50,204355 18,986642 |
Osiedle Odrodzenia (potocznie nazywane Manhattan[1] ) – osiedle mieszkaniowe w Katowicach, leżące w obrębie dzielnicy Piotrowice-Ochojec przy granicy z Kostuchną, w rejonie ulic: M. Radockiego i S. Łętowskiego.
Budowa osiedla, zaplanowanego w ramach większego kompleksu architektoniczno-urbanistycznego, trwała w latach 1979–1993. Składa się ono z 134 budynków mieszkalnych, w których mieszka około 8 tys. mieszkańców. Administratorem osiedla Odrodzenia jest Spółdzielnia Mieszkaniowa Silesia.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki osiedle Odrodzenia sięgają lat 70. XX wieku. W tym czasie, pod koniec lat 70. XX wieku, zespół architektów wrocławskiego Miastoprojektu pod kierownictwem Witolda Molickiego opracowało koncepcję architektoniczno-urbanistyczną nowego kompleksu osiedli mieszkaniowych w południowych dzielnicach Katowic[2]. Osiedle to, wraz m.in. z osiedlem Targowisko, przewidziano łącznie na około 100–120 tysięcy osób, lecz dalszy rozwój wyhamował kryzys, przez co zrealizowano niewielkie jego plany[3]. W dniu 13 listopada 1979 roku odbyło się zebranie członków założycieli Spółdzielni Mieszkaniowej Silesia w Katowicach, w których wybrano statutowych władz spółdzielni. Spółdzielnia ta stała się zarządcą osiedla[4].
Samo zaś osiedle Odrodzenia, początkowo pod nazwą Piotrowice, zaplanowano na terenach rolniczych[2] zwanych Skotnicą[5]. Wraz z budową osiedla Targowisko, rozpoczęto również proces wysiedlania okolicznych mieszkańców, a także wyburzono starą prochownię[6]. Na przełomie lat 1979 i 1980 rozpoczęto budowę budynków w rejonie ulic: Spokojnej i Tyskiej[2]. Pierwsze bloki oddano do użytku w 1981 roku[1] . Ostatnie budynki z wielkiej płyty ukończono w 1989 roku (ul. M. Radockiego 280). Do tego czasu też ukończono budowę części placówek usługowo-handlowych i oświatowych. W 1990 roku ukończono pawilon przy ulicy M. Radockiego 70b, zaś w latach 1992–1993 powstał kompleks budynków mieszkalnych przy ul. M Radockiego 292-296 i Spokojnej 41-49[7]. Te budynki, w porównaniu do wcześniej wybudowanych bloków, pokryto czerwoną cegłą[1] .
Nauczanie w nowo powstałej na osiedlu Szkole Podstawowej nr 27 zainaugurowano 1 września 1986 roku[8]. W dniu 18 grudnia 1988 roku powołano parafię rzymskokatolicką dla mieszkańców osiedla Odrodzenia pod wezwaniem Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa[9]. Za projekt kościoła odpowiadają: Jacek Leśko oraz Barbara Rowińska[10]. W 2012 roku rozpoczęto prace nad termomodernizacją bloków na osiedlu wraz z usuwaniem azbestu. W tym czasie zmodernizowano pierwszych dziesięć budynków. Na zmodernizowanych blokach zastosowano elewację w stonowanych barwach[1] . W 2013 roku ukończono pawilon położony w przy ulicy M. Radockiego 284[7].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Osiedle Odrodzenia położone jest w południowej części Katowic, w granicach dzielnicy Piotrowice-Ochojec[11], w rejonie ulic: M. Radockiego, Tyskiej, S. Łętowskiego i Spokojnej[12]. Jest ono w zarządzie Spółdzielni Mieszkaniowej Silesia[13]. Administracja osiedla mieści się przy ulicy M. Radockiego 152[12].
Osiedle Odrodzenia składa się w główniej mierze z bloków mieszkalnych z wielkiej płyty mających od czterech do jedenastu kondygnacji[2], z czego trzy największe to wolnostojące budynki mieszkalne[1] . Łącznie znajdują się tutaj 134 budynki mieszkalne z 2 990 mieszkaniami, w których mieszka około 8 tys. mieszkańców[1] Do budowy pierwszych budynków zastosowano wielką płytę z fabryki Katowickiego Kombinatu Budowlanego w Katowicach-Panewnikach, zaś elewację wykonano metodą vitromozaiki[2]. Udział powierzchni zabudowanej w powierzchni terenu osiedla Odrodzenia równa wynosi 19%, wskaźnik intensywności zabudowy netto 1,00, zaś średnia ważona liczby kondygnacji 5,26[14].
Urbanistycznie osiedle ma charakterystyczny układ przestrzenny, gdzie bloki ustawione są w szeregi o kształcie półokręgów, tzw. podkowy. Szeregi bloków rozmieszczone są głównie wzdłuż otaczającej osiedle ulicy M. Radockiego, biegnącej przez środek osiedla ulicy S. Łętowskiego, a na skraju osiedla także przy ulicy Tyskiej[2]. Przy głównej osi zlokalizowano obiekty użyteczności publicznej: żłobek, przedszkole, szkołę podstawową i administrację osiedla, zaś pawilony na skraju osiedla[2][3]. Pomiędzy tymi budynkami znajdują się jeszcze, powstałe przed budową osiedla, domy jednorodzinne[1] . Najnowsze bloki znajdują się przy ulicy Spokojnej[7] i zbudowane są one z charakterystycznej cegły[1] .
Na osiedlu działają następujące placówki wychowawczo-edukacyjne: Żłobek Tęczowa Kraina Ochojec (ul. S. Łętowskiego 32b; działa od września 2019 roku i posiada 50 miejsc)[15], Miejskie Przedszkole nr 78 (ul. M. Radockiego 62)[16], Miejskie Przedszkole nr 93 (ul. S. Łętowskiego 24)[17], Oddział Odrodzenie Śląskiego Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski i Osobom z Upośledzeniem Umysłowym (ul. M. Radockiego 280)[18] i Szkoła Podstawowa nr 27 im. prof. W. Szafera (ul. S. Łętowskiego 18)[19].
Dojazd do osiedla od strony zachodniej zapewniają ulice: A. Kostki-Napierskiego, od północy ulice: Szewska, Tyska i M. Radockiego, zaś od południa ulica Bażantów[11]. Połączenia autobusowe są realizowane na zlecenie ZTM-u. W obrębie osiedla funkcjonuje 5 przystanków: Osiedle Odrodzenia Bażantów, Osiedle Odrodzenia Kościół, Osiedle Odrodzenia Łętowskiego, Osiedle Odrodzenia Radockiego i Osiedle Odrodzenia Szewska. Z nich odjeżdżają trzy linie autobusowe, w tym jedna nocna: 138, 297 i 297N. Zapewniają one połączenia do innych dzielnic Katowic[20].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Przybytek 2013 ↓.
- ↑ a b c d e f g Szaraniec 1996 ↓, s. 176.
- ↑ a b 40 lat minęło... 2020 ↓, s. 2.
- ↑ Gierlotka 2002 ↓, s. 109.
- ↑ Gierlotka 2002 ↓, s. 110.
- ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 164.
- ↑ a b c Katowickie budynki. katowickiebudynki.eu. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 170.
- ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 171.
- ↑ Gierlotka 2002 ↓, s. 112.
- ↑ a b Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ a b Spółdzielnia Mieszkaniowa "Silesia" w Katowicach: Osiedle "Odrodzenie". www.smsilesia.katowice.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ Szaraniec 1996 ↓, s. 178.
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 10.
- ↑ Marko: TĘCZOWA KRAINA KATOWICE. O nas. marko-bajkowakraina.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ Miejskie Przedszkole nr 78 w Katowicach. mp78katowice.szkolnastrona.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ Miejskie Przedszkole nr 93 w Katowicach: BIP. mp93katowice.edupage.org. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ Śląskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski i Osobom z Upośledzeniem Umysłowym oddział „ODRODZENIE”: Kontakt. www.odrodzenie.org. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ SZKOŁA PODSTAWOWA NR 27 IM. PROF.WŁADYSŁAWA SZAFERA: Biuletyn Informacji Publicznej. sp27katowice.bip.gov.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- 40 lat minęło..., „SILESIA” (2 (99)), Katowice: Spółdzielnia Mieszkaniowa Silesia w Katowicach, czerwiec 2020, s. 1-2, ISSN 1429-4257 (pol.).
- Stefan Gierlotka, Piotrowice Śląskie. Monografia dzielnicy miasta Katowice, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 2002, ISBN 83-7164-364-0 .
- Stefan Gierlotka, Uniczowy. Kalendarium Historii południowych dzielnic Katowic: Kostuchna, Ochojec, Piotrowice, Podlesie, Zarzecze, Katowice: „Śląsk”. Wydawnictwo Naukowe, 2005, ISBN 83-7164-471-X (pol.).
- Justyna Przybytek , Osiedle Odrodzenia w Katowicach: 2990 mieszkań w 134 blokach dla 8 tys. ludzi. Miało być dla 140 tys. [online], katowice.naszemiasto.pl, 9 marca 2013 (pol.).
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Miasto Katowice, 2012 (pol.).
- Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9 .