Olusẹgun Ọbasanjọ

Olusẹgun Ọbasanjọ

Data i miejsce urodzenia	3 marca 1937 Abeokuta
12. Prezydent Nigerii
Okres	od 29 maja 1999 do 29 maja 2007
Przynależność polityczna	Ludowa Partia Demokratyczna
Poprzednik	Abdulsalami Abubakar
Następca	Umaru Yar’Adua
Szef Federalnego Rządu Wojskowego
Okres	od 13 lutego 1976 do 1 października 1979
Poprzednik	Murtala Mohammed
Następca	Shehu Shagari
Odznaczenia

Oluṣẹgun Matthew Okikiọla Arẹmu Ọbasanjọ (ur. 3 marca 1937 w Abeokuta) – emerytowany generał armii Nigerii i były dwukrotny prezydent Nigerii, w latach 1976–1979 jako przewodniczący Federalnego Rządu Wojskowego, a od 1999 do 2007 demokratycznie wybrany prezydent. Jest chrześcijaninem pochodzącym z plemienia Joruba.

Dzieciństwo i kariera wojskowa

Olusẹgun Ọbasanjọ urodził się w Abeokuta w obecnym stanie Ogun, a dorastał w Owu w tym samym stanie. W wieku 18 lat wstąpił do armii. Po przejściu szkolenia został oficerem i w czasie wojny domowej w Nigerii walczył po stronie wojsk rządowych przeciwko zbuntowanej Biafrze.

Szef Federalnego Rządu Wojskowego

Po udziale w zamachu stanu dokonanym 29 lipca 1975 r. przez gen. Murtalę Mohammeda został mianowany jego zastępcą. 13 lutego 1976 r. Murtala Mohammed zginął w zamachu i Ọbasanjọ, jako dotychczasowa osoba numer dwa, został głową państwa.

Przeprowadził program reform, w tym poprawę jakości administracji i ukończył rozpoczęte przez Murtalę Mohammeda przygotowania do przekazania władzy administracji cywilnej. 1 października 1979 r. urząd prezydenta objął Shehu Shagari, polityk z Narodowej Partii Nigerii i Ọbasanjọ został pierwszym afrykańskim przywódcą wojskowym, który dobrowolnie oddał władzę w ręce cywilne.

Późniejsza działalność

W 1991 Ọbasanjọ ubiegał się o urząd sekretarza generalnego ONZ, jednak został pokonany przez Boutrosa Boutros-Ghalego z Egiptu.

Podczas rządów dyktatury wojskowej gen. Sani Abachy (1993–1998) Ọbasanjọ otwarcie krytykował władze za łamanie praw człowieka i w 1995 został skazany na 15 lat pozbawienia wolności za udział w spisku mającym doprowadzić do obalenia Abachy. Po nagłej śmierci Abachy 8 czerwca 1998 Ọbasanjọ został wypuszczony na wolność przez nową głowę państwa, Abdulsalami Abubakara. Podczas pobytu w więzieniu Ọbasanjọ stał się nowo narodzonym chrześcijaninem (był uczniem kaznodziei dr. Danny’ego McCaina).

Prezydent

Olusẹgun Ọbasanjọ uzyskał nominację Ludowej Partii Demokratycznej (PDP) jako jej kandydat na prezydenta. Wygrał wybory przeprowadzone 27 lutego 1999 r., uzyskując 62,6% głosów i 29 maja tego samego roku objął urząd, zostając w ten sposób pierwszym cywilnym prezydentem Nigerii po ponad 15 latach rządów wojskowych. W czasie swojej prezydentury odbył wiele podróży zagranicznych, starając się naprawić negatywny wizerunek Nigerii, jaki dominował w państwach zachodnich w wyniku działań poprzedników. W polityce wewnętrznej skłócony był zarówno z dwuizbowym parlamentem, jak i z własną partią. Udało mu się jednak przetrwać próby impeachmentu i wprowadzić ustawy antykorupcyjne, a także uzyskać nominację na kandydata PDP w następnych wyborach.

Wybory z 19 kwietnia 2003 nabrały charakteru religijnego, gdyż głównym oponentem Ọbasanjọ został gen. Muhammadu Buhari (wojskowy przywódca Nigerii w latach 1983–1985), który miał poparcie muzułmańskiej północy kraju. Jednocześnie dopatrzono się nieprawidłowości w przebiegu głosowania, ostatecznie jednak Ọbasanjọ ponownie został wybrany prezydentem z przewagą 11 milionów głosów nad Buharim.

Druga kadencja odznaczała się aktywniejszą polityką wewnętrzną. W polityce gospodarczej oparł się na technokratach i okres recesji trwający od 1987 zamienił się we wzrost gospodarczy na poziomie 6% rocznie. Rezerwy walutowe wzrosły z 2 mld USD w 1999 do 43 mld w 2007.

Za swoje działania antykorupcyjne był chwalony na całym świecie, jak i krytykowany za selektywność, która miała uderzać w jego oponentów politycznych. Nigdy także nie udało się zwalczyć korupcji na poziomie stanów w ten sam sposób, jak na poziomie federalnym.

Pod koniec drugiej kadencji Ọbasanjọ próbował znowelizować prawo, by móc ubiegać się o trzecią kadencję, lecz w wyniku silnej opozycji poddał się. Po upływie kadencji zachował przywództwo w swojej partii i niejako z tylnego siedzenia kontroluje działania rządu.

Życie prywatne

Ọbasanjọ był dwukrotnie żonaty. Najpierw z Lyndą Ọbasanjọ, a następnie ze Stellą Ọbasanjọ. Obie żony nie żyją. Natomiast jego liczne dzieci mieszkają w Nigerii, USA i Wielkiej Brytanii.