Nornik iberyjski

Nornik iberyjski
	Microtus cabrerae
	O. Thomas, 1906
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Arvicolini
Rodzaj	nornik
Podrodzaj	Iberomys
Gatunek	nornik iberyjski
Synonimy
	Microtus dentatus G.S. Miller, 1910;
	Microtus dentatus G.S. Miller, 1910;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nornik iberyjski^[5] (Microtus cabrerae) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania

Nornik iberyjski występuje na Półwyspie Iberyjskim w Hiszpanii i Portugalii^[6] i ma nieciągły zasięg występowania^[4]^[7].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1906 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Microtus cabrerae^[2]. Holotyp pochodził z góry Sierra de Guadarrama, w okolicy Rascafría, w Hiszpanii^[7].

M. cabrerae jest jedynym żyjącym przedstawicielem podrodzaju Iberomys^[6]. Ma bliższe powiązania filogenetyczne z nearktycznymi Microtus niż z jego kongenerami z Palearktyki^[6]. Najbliższy mu był wymarły w późnym środkowym plejstocenie Microtus brecciencis z Hiszpanii, południowo-wschodniej Francji i północno-zachodnich Włoch^[7], i z którego prawdopodobnie wyewoluował^[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[6].

Etymologia

Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”^[8].
cabrerae: dr. Ángel Cabrera y Latorre (1879–1960), hiszpański zoolog, paleontolog, wyemigrował do Argentyny w 1925 roku^[9].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 100–135 mm, długość ogona 30–52 mm; masa ciała 30–78 g^[10].

Występowanie i biologia

Szczątki subfosylne znalezione we Francji dowodzą, że dawniej zamieszkiwał większy obszar^[7]. Jest spotykany od poziomu morza do 1500 m n.p.m., przy czym najpospolitszy poniżej 1200 m n.p.m.^[4]

Nornik iberyjski występuje na polach, pastwiskach i polanach leśnych, typowo w miejscach bardziej wilgotnych niż preferowane przez nornika zwyczajnego (M. arvalis). Często jest spotykany w pobliżu wody i na skrajach dróg. Optymalnym środowiskiem dla niego są łąki i tereny trawiaste^[4].

Populacja

Zasięg występowania nornika iberyjskiego kurczy się. Wiele jego subpopulacji jest małych i podlega wahaniom liczebności. Gęstość populacji jest nieduża w porównaniu z innymi karczownikami, od 17 do 350 gryzoni na hektar. Zagraża mu rozwój rolnictwa i utrata wilgotnych siedlisk, a przypuszczalnie także konkurencja międzygatunkowa z karczownikiem zachodnim (Arvicola sapidus). Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje nornika iberyjskiego za gatunek bliski zagrożenia. Jest chroniony na podstawie konwencji berneńskiej i dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej^[4].

Przypisy

↑ Microtus cabrerae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. A new vole from Spain. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 17, s. 576, 1906. (ang.).
↑ G.S. Miller. Descriptions of six new European mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6, s. 459, 1910. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e M.L.M.L. Fernandes M.L.M.L., R. Pita & A.R.P.& A. Mira R. Pita & A.R.P.& A., Microtus cabrerae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-04] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 360. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Microtus) cabrerae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-04].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 69. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 338–338. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Microtus cabrerae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. A new vole from Spain. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 17, s. 576, 1906. (ang.).

[Miller-3] G.S. Miller. Descriptions of six new European mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6, s. 459, 1910. (ang.).

[iucn-4] M.L.M.L. Fernandes M.L.M.L., R. Pita & A.R.P.& A. Mira R. Pita & A.R.P.& A., Microtus cabrerae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-04] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 360. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Microtus) cabrerae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-04].

[Palmer-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-9] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 69. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Pardiñas&inni-10] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 338–338. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]