Kromnów (województwo mazowieckie)

Kromnów
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sochaczewski
Gmina	Brochów
Sołectwo	Kromnów - Gorzewnica
Liczba ludności (2011)	245
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-088
Tablice rejestracyjne	WSC
SIMC	0009716
	Położenie na mapie gminy Brochów Kromnów
	Położenie na mapie Polski Kromnów
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kromnów
	Położenie na mapie powiatu sochaczewskiego Kromnów
	52°22′37″N 20°20′23″E/52,376944 20,339722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kromnów (niem. Deutsch Kromnow^[6]) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sochaczewskim, w gminie Brochów^[5]^[7].

Integralne części wsi Kromnów^[5]^[7]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
1056787	Dąbrowa	część wsi
1057255	Kromnów Nadwiślański	część wsi

Wieś duchowna Kromnowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sochaczewskim ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego^[8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Głaz upamiętniający nadanie miejscowości nazwy w 1065 roku

Historia

Kromnów to jedna z najstarszych puszczańskich wiosek. Jan Długosz wymienił jej nazwę już w 1065 r. Nazwa pochodzi od słowa kroma czyli krawędź. Oskar Kolberg spisał legendę o św. Jacku Odrowążu, który udawał się do Kamiona po drugiej stronie Wisły i przeprawiał się w Kromnowie. Nie znalazłszy łodzi rozrzucił na wodzie swój płaszcz i przeszedł rzekę suchą nogą.

Z Kromnowem wiąże się ciekawy epizod historyczny. W tym miejscu w 1410 r. Władysław Jagiełło z wojskami małopolskimi przekraczał rzekę. Odbyło się to przez najstarszy znany moście na Wiśle. Był to tzw. most łyżwowy, który zbudowano wcześniej pod Kozienicami, spławiono Wisłą, a pod Czerwińskiem zmontowano. Był to odpowiednik dzisiejszych wojskowych mostów pontonowych. Twórcą mostu był mistrz Jarosław z Kozienic. Most ten następnie spławiono do Płocka, gdzie miał oczekiwać następnej okazji do wykorzystania.

W latach 20. w Kromnowie zaczęli osiedlać się Olędrzy^[9]. Wieś została podzielona na część niemiecką z parafią ewangelicką w Iłowie oraz część polską z parafią katolicką w Brochowie^[9].

W 1846 r. we wsi przebywał Oskar Kolberg^[9].

Zwiedzanie

Na terenie miejscowości znajduje się dawny cmentarz mennonitów^[10].

Za wałem ochronnym można zobaczyć trzy imponujące drzewa widoczne z szosy. Są to: topola czarna, czyli sokora, o obwodzie 821 cm, zwana Kromnowską Topolą, Nadwiślański Dąb o 550 cm w obwodzie (już nieżyjący)^[11] oraz dąb szypułkowy o obwodzie 380 cm.

Zobacz też

Kromnów

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 62077
↑ Wieś Kromnów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 620 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Karte der Deutschen Siedlungen in Mittelpolen : Maßstab 1:500 000, Bibliographisches Institut AG., 1938 [dostęp 2017-11-28] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
↑ ^a ^b ^c Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.
↑ Śladem mennonitów na Mazowszu: Kazuń, Secymin Nowy, Piaski. ciekawe-miejsca.net. [dostęp 2019-09-18].
↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s.479

Linki zewnętrzne

Kromnów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 694 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 62077

[pwl-2] Wieś Kromnów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 620 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[6] Karte der Deutschen Siedlungen in Mittelpolen : Maßstab 1:500 000, Bibliographisches Institut AG., 1938 [dostęp 2017-11-28] .

[roz-7] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[8] Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

[DWOK80/I_wpr1-9] Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.

[10] Śladem mennonitów na Mazowszu: Kazuń, Secymin Nowy, Piaski. ciekawe-miejsca.net. [dostęp 2019-09-18].

[drzewapolski-11] Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s.479

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Wsie	Andrzejów Bieliny Brochocin Brochów Brochów-Kolonia Famułki Brochowskie Famułki Królewskie Famułki Łazowskie Gorzewnica Górki Hilarów Janów Konary Kromnów Lasocin Łasice Malanowo Miszory Nowa Wieś-Śladów Olszowiec Piaski Duchowne Piaski Królewskie Plecewice Przęsławice Sianno Śladów Tułowice Wilcze Śladowskie Wilcze Tułowskie Władysławów Wólka Smolana
Integralne części wsi	Aleksandrówka Borki-Pole Dąbrowa Elżbietów Górki Piaseczne Kaptury Karczonek Kąty Koło Kromnów Nadwiślański Krzywa Góra Łęg Obrzynki Pieklice Przęsławice-Krzaki Sękiel
Nazwy zniesione	Białe Błoto Jakubówka Janice Wólka-Kolonia