Kazimierz Urbaniak (porucznik)
 szeregowiec
| |
| Data urodzenia |
24 lutego 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 kwietnia 1927 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
Kazimierz Urbaniak (ur. 24 lutego 1901, zm. 4 kwietnia 1927 w Toruniu) – porucznik piechoty Wojska Polskiego (zdegradowany do szeregowca), agent Abwehry.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 24 lutego 1901 w rodzinie Ignacego[1], administratora majątku Chłapowskiego w powiecie kościańskim. Po utworzeniu Wojska Polskiego wstąpił do niego jako ochotnik. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Okręgowej Szkole Podoficerskiej Nr 6, a jego oddziałem macierzystym był 60 pułk piechoty[2]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 października 1920 i 1066. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. Awansował na porucznika ze starszeństwem z dniem 1 października 1922 w korpusie piechoty. W 1923 pełnił służbę w 60 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim[4], a od następnego roku w 66 pułku piechoty w Chełmnie, którego I batalion był detaszowany w Chojnicach[5]. 15 sierpnia 1926 został przeniesiony do 1 batalionu strzelców w Chojnicach[6].
W 1925 bądź 1926 został zwerbowany przez swojego kolegę pułkowego, porucznika Pawła Piontka do działalności szpiegowskiej na rzecz niemieckiego wywiadu – Abwehry. W listopadzie 1926 został aresztowany przez polski kontrwywiad. W poniedziałek 4 kwietnia 1927 wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego Nr VIII w Grudziądzu został skazany za „zdradę tajemnicy wojskowej na rzecz państwa ościennego” na degradację, wydalenie z wojska, pozbawienie praw obywatelskich i karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok został zatwierdzony przez dowódcę Okręgu Korpusu Nr VIII, generała dywizji Leona Berbeckiego. Prezydent RP Ignacy Mościcki nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok został wykonany tego samego dnia o godz. 19.10 w Forcie Żółkiewskiego w Toruniu[7][8][9][10].
W 1988 na kanwie afery szpiegowskiej poruczników Pawła Piontka i Krzysztofa Urbaniaka powstały dwa odcinki (5. i 6.) serialu telewizyjnego „Pogranicze w ogniu”. W postać filmowego porucznika „Rubanka” wcielił się Janusz Sadowski.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-07-08].
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 182, 928.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 141.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 296, 458.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 280, 400.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 15 sierpnia 1926, s. 262.
- ↑ Stracenie zdrajców. Wyrok, skazujący na karę śmierci Urbaniaka i Piątka został wykonany, „Słowo Pomorskie” Nr 79 z 6 kwietnia 1927, s. 8. W artykule zostały zniekształcone nazwiska oficerów: „Piątek” zamiast „Piontek”, „Sielski” zamiast Nowosielski i „Badziung” zamiast Badziąg.
- ↑ Wyrok śmierci i rozstrzelanie szpiegów niemieckich, „Polska Zbrojna” Nr 94 z 5 kwietnia 1927, s. 7.
- ↑ Rozstrzelanie dwóch oficerów szpiegów. Zdradzali tajemnice wojskowe na rzecz Niemiec, „Dziennik Poznański” Nr 79 z 6 kwietnia 1927 roku, s. 1.
- ↑ Dwa wyroki śmierci za zdradę, „Kurier Poznański” Nr 154 z 4 kwietnia 1927, wydanie wieczorne, s. 3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Henryk Ćwięk, Przeciw Abwehrze, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001, ISBN 83-11-09187-0, OCLC 233506047.
- Władysław Kozaczuk, Bitwa o tajemnice. Służby wywiadowcze Polski i Rzeszy Niemieckiej 1922-1939, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1977.