Jan Doktór

Jan Doktór
Data i miejsce urodzenia	3 maja 1952 ; Warszawa
	Doktor habilitowany
	Specjalność: historia powszechna
Alma Mater	Szkoła Główna Planowania i Statystyki w Warszawie
Doktorat	1990 – nauki humanistyczne ; Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Habilitacja	1999 – historia ; Uniwersytet Warszawski
Instytut	Żydowski Instytut Historyczny
	Odznaczenia

Jan Doktór (ur. 3 maja 1952 w Warszawie) – polski historyk, pracownik naukowy Żydowskiego Instytutu Historycznego. W okresie PRL także dziennikarz w prasie drugiego obiegu.

Życiorys

Ukończył studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, po których pracował jako terapeuta i tłumacz. W stanie wojennym współpracował z opozycyjnym „Tygodnikiem Wojennym”, był członkiem jednej z jego tzw. redakcji zastępczych, powstałych na wypadek aresztowania głównej redakcji. Redagował wraz ze Stanisławą Domagalską numery 90–100 pisma (lipiec-grudzień 1984)^[1]. Od listopada 1984 do 1990 był również członkiem redakcji drugoobiegowego tygodnika „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”^[2].

W 1990 w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk uzyskał stopień doktora w zakresie nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Mesjańska doktryna Jakuba Franka jako reakcja na kryzys religijnej tradycji osiemnastowiecznego żydostwa polskiego. W 1999 na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii w oparciu o pracę Śladami Mesjasza-Apostaty. Żydowskie ruchy mesjańskie w XVIII wieku a problem konwersji.

W latach 1992–1993 prowadził wykłady na temat mesjanizmu na Uniwersytecie w Hamburgu. Był dwukrotnym stypendystą Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel. Od 1996 związany zawodowo z Żydowskim Instytutem Historycznym. Był członkiem rady naukowej tej jednostki. Jest redaktorem naczelnym „Kwartalnika Historii Żydów”. W pracy naukowej zajął się mesjanizmem żydowskim, mistyką żydowską, chasydyzmem, frankizmem oraz chrześcijańskimi misjami wśród Żydów w XVIII wieku.

Jego bratem był religioznawca Tadeusz Doktór.

W 2024 został wyróżniony Nagrodą Klio III stopnia w kategorii autorskiej za książkę Jakub Frank i jego mesjańska droga^[7].

Jakub Frank i jego nauka na tle kryzysu religijnej tradycji osiemnastowiecznego żydostwa polskiego, IFiS PAN, Warszawa 1991.
Księga słów Pańskich. Ezoteryczne wykłady Jakuba Franka, tom 1–2, Semper, Warszawa 1997.
Śladami mesjasza-apostaty; żydowskie ruchy mesjańskie w XVII i XVIII wieku a problem konwersji, Leopoldinum, Warszawa 1998.
W poszukiwaniu żydowskich kryptochrześcijan. Dzienniki ewangelickich misjonarzy z ich wędrówek po Rzeczypospolitej w latach 1730–1747, Tikkun, Warszawa 1999.
Początki chasydyzmu polskiego, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004.
Jakub Frank i jego mesjańska droga, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2023.

↑ Błażej Brzostek: „Tygodnik Wojenny”. W: Solidarność podziemna 1981–1989. Warszawa: ISP PAN, Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, 2006.
↑ Przegląd Wiadomości Agencyjnych 1984–1990. Przerwana historia ilustrowanej bibuły. Ossa: Wydawnictwo Dom Na Wsi, 2009.
↑ M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 624
↑ Prezydent uhonorował zasłużonych dziennikarzy. prezydent.pl, 21 marca 2011. [dostęp 2011-05-31].
↑ M.P. z 2018 r. poz. 574
↑ Uroczystość wręczenia Medali Stulecia Odzyskanej Niepodległości i Medali „Zło dobrem zwyciężaj”. idmn.pl, 21 września 2023. [dostęp 2023-09-22].
↑ Szydłowska, Okniński, Klarecki i Pomian wśród laureatów Nagród Historycznych Klio 2024. dzieje.pl, 28 listopada 2024. [dostęp 2024-11-28].

Błażej Brzostek: „Tygodnik Wojenny”. W: Solidarność podziemna 1981–1989. Warszawa: ISP PAN, Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, 2006.
Przegląd Wiadomości Agencyjnych 1984–1990. Przerwana historia ilustrowanej bibuły. Ossa: Wydawnictwo Dom Na Wsi, 2009.

Dr hab. Jan Doktór, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-05-31] .
Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2011-05-31].