Grandidieryt
 Próbka minerału | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
Mg |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
7–7,5 |
| Układ krystalograficzny | |
| Gęstość |
2,85–3,01 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
ciemnozielonkawoniebieski/bezbarwny/ciemnoozielony |
| Połysk |
szklisty[1] |
| Współczynnik załamania |
1,590 i 1,623 |
| Inne |
wykazuje dwójłomność i pleochroizm |
| Dodatkowe dane | |
| Klasyfikacja Strunza |
Krzemiany, krzemiany wyspowe (nezosilikaty) |
Grandidieryt – rzadki minerał z grupy krzemianów, wykorzystywany jako cenny kamień jubilerski.
Został odkryty na Madagaskarze w 1902 r. przez francuskiego mineraloga Alfreda Lacroix (1863–1948). Nazwał go na cześć Alfreda Grandidiera (1836–1912), francuskiego geografa, podróżnika i przyrodnika, który badał Madagaskar w latach 1865–1870[2][1].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Grandidieryt jest mieszanym krzemianem i boranem glinu, żelaza(II) i magnezu o wzorze chemicznym Mg
0,75Fe2+
0,25Al
3(BO
4)(SiO
4)O, co czyni go podobnym do ominelitu i kornerupinu[1][2][3].
Może mieć barwę od zielononiebieskiej, przez niebieskozieloną do niebieskiej. Udział barwy niebieskiej wzrasta wraz z zawartością jonów Fe2+
. Zwykle jest półprzezroczysty lub mętny, pierwsze w pełni przezroczyste okazy uzyskano w 2003 r.[1] Wykazuje dwójłomność[1] oraz silny pleochroizm (a ściślej trichroizm[1]), czyli zmianę zabarwienia w zależności od kierunku obserwowania w świetle spolaryzowanym, w którym może być ciemnozielonkawoniebieski, bezbarwny i ciemnozielony[3].
Jego twardość w skali Mohsa wynosi 7–7,5 (analogicznie do granatu[2][3]); współczynnik załamania światła: no = 1,590, ne = 1,623; dwójłomność: Δn = 0,033; gęstość: d = 2,85–3,01 g/cm³[1].
Zgodnie z klasyfikacją minerałów Strunza grandidieryt należy do krzemianów wyspowych (nezokrzemianów) z grupy 9A[3] lub 8B[2].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Jest minerałem rzadkim, towarzyszy innym minerałom w skałach bogatych w glin i bor. Spotykany jest w pegmatytach, aplitach, gnejsach i ksenolitach[3].
Występuje na południowym Madagaskarze w okolicach miasta Tôlanaro[3][2], a także w mniejszych ilościach w Nowej Zelandii i na Sri Lance[1]. Po odkryciu w 2014 r. na Madagaskarze jego dużych pokładów, jego wydobycie znacznie wzrosło. Jedynie niewielki odsetek znajdowanych grandidierytów ma jakość jubilerską[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Grandidierite Gemstone Information - GemSelect [online], www.gemselect.com [dostęp 2019-07-29] (ang.).
- ↑ a b c d e Grandidierite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2019-08-06] (ang.).
- ↑ a b c d e f Grandidierite Mineral Data [online], www.webmineral.com [dostęp 2019-07-18].