Przejdź do zawartości

Bulwary wiślane w Warszawie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bulwary wiślane w Warszawie
Ilustracja
Bulwar gen. George'a Smitha Pattona
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bulwary wiślane w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Bulwary wiślane w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bulwary wiślane w Warszawie”
Ziemia52°15′04,5″N 21°00′58,4″E/52,251250 21,016222
Multimedia w Wikimedia Commons
Nabrzeże Wisły między mostem Kierbedzia a mostami pod Cytadelą przed 1912
Bulwary przed II wojną światową, widoczna biegnąca wzdłuż brzegu Wisły bocznica kolejowa z Warszawy Gdańskiej do Elektrowni Warszawskiej
Bulwary między mostem Śląsko-Dąbrowskim a mostem Gdańskim
Bulwary na wysokości Centrum Nauki Kopernik
Bulwary między mostem średnicowym a mostem Poniatowskiego
Bulwar Flotylli Pińskiej

Bulwary wiślane w Warszawie – bulwary znajdujące się na lewym brzegu Wisły w Warszawie.

Nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Poszczególne odcinki bulwarów mają różnych patronów:

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Z powodu niemal corocznie powtarzających się wylewów Wisły w Warszawie, władze Królestwa Polskiego postanowiły umocnić zachodni brzeg rzeki od koszar gwardyjskich (rejon późniejszej Cytadeli) do Solca[8]. Prace nad tzw. bulwarkiem w południowej części tego odcinka rozpoczęto w 1825[9]. Umacniano linię brzegu i wyrównywano ją do linii prostej stosując bale wbijane w dno Wisły za pomocą kafarów[9]. Budowę przerwał wybuch powstania listopadowego, a zgromadzone materiały Rosjanie przeznaczyli na budowę Cytadeli[10]. Kamienny bulwarek został wykonany w połowie planowanej długości, tj. od posesji nr 2951 do wylotu ul. Leszczyńskiej[10].

W odróżnieniu od innych dużych miast europejskich, przeciętych dużymi spławnymi rzekami, takimi jak m.in. Berlin, Budapeszt, Petersburg czy Wiedeń, do końca XIX wieku nabrzeża Wisły w Warszawie nie zostały jednak wykorzystane do stworzenia systemu bulwarów i promenad[11]. Dopiero w latach 1899–1910 przebudowano część nabrzeża i urządzono bulwary na odcinku, któremu w 1917 nadano nazwę Wybrzeże Kościuszkowskie[12]. Na górnym poziomie wybudowano jezdnie ze skwerem. Dolny poziom wyłożono brukiem, przygotowano miejsca do cumowania statków i łodzi. Ustawiono też ławki dla spacerowiczów.

Po odzyskaniu niepodległości zaplanowano kolejne prace. W 1930 Ministerstwo Robót Publicznych ogłosiło przetarg na wykonawcę robót na odcinku od Zamku Królewskiego do Bielan (w pierwszej kolejności do Żoliborza). Nowe bulwary, szerokości 16–20 m, miały stanowić dogodne połączenie między Śródmieściem a dzielnicami nowo przyłączonymi do miasta. Do 1937 przebudowano część od mostu średnicowego do Mariensztatu – na górnym poziomie urządzono asfaltową jezdnię dla samochodów, na dolnym – promenadę dla pieszych oraz miejsca do cumowania statków. Promenada została zniszczona podczas II wojny światowej.

Pierwszy odcinek wielkomiejskiego bulwaru o długości ok. 500 metrów od mostu Kierbedzia w kierunku północnym powstał w latach 1935–1938[13]. Miał kształt dwóch tarasów[13]. Jego budowa została upamiętniona zachowaną tablicą na której umieszczono informację, że cały bulwar do mostu pod Cytadelą o długości 1600 metrów będzie gotowy w 194... (bez ostatniej cyfry)[13][14]. W celu podniesienia estetyki bulwarów w 1939 u wylotu ul. Tamka ustawiono pomnik Syreny[15].

Dalsze prace prowadzono od 1970[13]. Do końca 1976 na odcinku między Cyplem Czerniakowskim a Cytadelą zbudowano ok. 2700 metrów bulwarów (wliczając w to odcinek przedwojenny) według projektu Zofii Dziewulskiej[13]. Miały one kształt kilku betonowych stopni, prostopadłych lub skośnych[13]. Betonowe bulwary nie cieszyły się jednak dużym zainteresowaniem mieszkańców ze względu na bliskość głośnej ulicy i fakt, że utrudniła ona dostęp do Wisły. Dostęp do rzeki ponownie poprawił się po wybudowaniu w 2001–2003 tunelu w rejonie Powiśla i mostu Świętokrzyskiego[16].

Przebudowa

[edytuj | edytuj kod]

Między mostem Gdańskim a mostem Śląsko-Dąbrowskim

[edytuj | edytuj kod]

W 2013 rozpoczęła się przebudowa bulwarów na Podzamczu[17]. Wycieczka po placu budowy była jedną z atrakcji w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa w 2014 roku[18].

Ich otwarcie po remoncie planowano pierwotnie na lipiec[19], a potem na jesień 2014[20]. Kolejny podawany termin otwarcia odcinka na Podzamczu to kwiecień 2015, a odcinka do Centrum Nauki Kopernik - połowa 2015. Wówczas ogłoszony ma być konkurs architektoniczny na przebudowę kolejnego fragmentu – od mostu Świętokrzyskiego do Portu Czerniakowskiego[21].

W lutym 2015 w mediach pojawiła się informacja o rozwiązaniu umowy z wykonawcą[22]. W kwietniu wiceprezydent Warszawy Michał Olszewski podał kolejne przewidywane terminy otwarcia – lato 2015 dla odcinka od ul. Boleść do Mostu Śląsko-Dąbrowskiego i 2016 dla odcinka od mostu Śląsko-Dąbrowskiego do Centrum Nauki Kopernik[23].

Pierwszy odcinek bulwarów otwarto 2 sierpnia 2015[24].

Między mostem Śląsko-Dąbrowskim a mostem Świętokrzyskim

[edytuj | edytuj kod]

Przebudowa między mostami Śląsko-Dąbrowskim i Świętokrzyskim stale podlegała opóźnieniom. W marcu 2016 ogłoszono, że odcinek od mostu Śląsko-Dąbrowskiego do Centrum Nauki Kopernik będzie gotowy latem 2017 roku[25]. Jego budowa rozpoczęła się w kwietniu 2016[26]. 14 czerwca 2017 otwarto fragment bulwarów między Mostem Świętokrzyskim a ulicą Karową. Jednocześnie otwarcie odcinka między mostem Śląsko-Dąbrowskim a Karową zapowiedziano na sierpień 2017[27]. Do użytku oddano go 9 sierpnia 2017[28].

Na tym odcinku bulwarów, na wysokości Mariensztatu, zainstalowano elektroniczny wyświetlacz pokazujący stan wody na przeniesionym z Portu Praskiego na lewy brzeg wodowskazu (jest to nowy punkt pomiarowy „Warszawa-Bulwary“)[29]. Do zachowanych elementów sprzed przebudowy zalicza się fragmenty betonowych stopni nabrzeża z zachowanymi napisami antykomunistycznymi z okresu PRL[30].

Między mostem Świętokrzyskim a Cyplem Czerniakowskim

[edytuj | edytuj kod]

W grudniu 2016 rozpisano konkurs na projekt kolejnego odcinka bulwarów – między mostem Świętokrzyskim a Cyplem Czerniakowskim[31]. W czerwcu 2017 zapowiedziano, że 200-metrowy odcinek na wysokości Syreny będzie gotowy w roku 2018[32]. Prace nad nim rozpoczęły się we wrześniu 2017 - jednocześnie zmieniono datę ich zakończenia na styczeń 2019[33] (w styczniu 2019 przesunięto ją na wiosnę 2019[34], a ostatecznie most otwarto w marcu 2019[35]). Także we wrześniu 2017 poinformowano opinię publiczną o rozstrzygnięciu konkursu na projekt pozostałej części[36]. Projekt zakłada m.in. budowę altany, parku linearnego, kaskadowych tarasów oraz pięciu nowych budynków[37].

Inne informacje

[edytuj | edytuj kod]

W marcu 2018 Rada m.st. Warszawy przyjęła uchwałę wprowadzającą odstępstwo od zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscu publicznym i umożliwiającą spożywanie alkoholu na całej długości bulwarów (od bulwaru Flotylli Wiślanej do końca bulwaru Zbigniewa Religi) na szerokości od linii brzegu Wisły do wschodniej granicy drogi rowerowej lub chodnika[38]. W marcu 2020, w związku z pandemią COVID-19, wprowadzono jednak czasowy zakaz spożywania alkoholu na bulwarach do 30 czerwca 2020[39], który w maju 2020 przedłużono do dnia odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii[40]. W lutym 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na wniosek zarządcy graniczącego z bulwarami budynku The Tides i Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego uchylił uchwałę Rada m.st. Warszawy z 2018 roku wprowadzającą odstępstwo od zakazu spożywania napojów alkoholowych wskazując na brak informacji, aby organ gminy przeprowadził analizę jej wpływu na kształtowanie polityki społecznej gminy w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi[41]. W kwietniu 2022 roku miasto, przeciwne zakazowi spożywania alkoholu na bulwarach, wniosło skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA)[42]. W styczniu 2023 roku NSA uznał skargę kasacyjną miasta i dopuścił spożywanie alkoholu na bulwarach.[43]

W 2021, podczas odbywającego się w Warszawie 6. Europejskiego Kongresu Międzynarodowego Stowarzyszenia Inżynierii i Badań Wodno-Środowiskowych (International Association for Hydro-Environment Engineering and Research, IAHR), bulwary otrzymały nagrodę „Industry Innovation Award” jako wyróżniający się przykład nowoczesnego nabrzeża łączącego odpowiedź na potrzeby mieszkańców z aspektem ochrony przyrody[44].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Uchwała Nr LXXXI/2593/2006 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 21 września 2006 r. w sprawie nadania nazwy bulwarowi nadwiślańskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. „Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 21 poz. 8205”, 25 października 2006. 
  2. ↑ Uchwała nr LXXXVIII/2639/2010 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 września 2010 r. w sprawie nadania nazwy bulwarowi w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 196 poz. 5424 [on-line]. 2010. [dostęp 2017-08-30].
  3. ↑ Uchwała nr LI/1246/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 22 czerwca 2017 r. w sprawie zmiany nazwy obiektu miejskiego w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 5718 [on-line]. 2017. [dostęp 2017-08-30].
  4. ↑ Uchwała nr XXXIV/838/2012 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie nadania nazwy drodze wewnętrznej w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 3582 [on-line]. 2012. [dostęp 2017-08-30].
  5. ↑ Bohater dostał tablicę. "Warszawa była dla Karskiego ważna". tvnwarszawa.tvn24.pl, 2017-06-23. [dostęp 2017-06-25].
  6. ↑ Uchwała nr XXXIX/1052/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 19 stycznia 2017 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 943 [on-line]. 2017. [dostęp 2017-08-30].
  7. ↑ Uchwała nr LXVIII/1888/2018 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 7 czerwca 2018 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 6160 [on-line]. 14 czerwca 2018. [dostęp 2022-08-08].
  8. ↑ Ryszard Żelichowski: Ulice Solca. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 1999, s. 178, 180. ISBN 83-85584-63-3.
  9. ↑ a b Ryszard Żelichowski: Ulice Solca. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 1999, s. 181. ISBN 83-85584-63-3.
  10. ↑ a b Ryszard Żelichowski: Ulice Solca. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 1999, s. 182. ISBN 83-85584-63-3.
  11. ↑ Maria Nietyksza, Witold Pruss: Zmiany w układzie przestrzennym Warszawy [w:] Irena Pietrzak-Pawłowska (red.) Wielkomiejski rozwój Warszawy do 1918 r.. Warszawa: Książka i Wiedza, 1973, s. 23.
  12. ↑ Ryszard Żelichowski: Ulice Solca. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 1999, s. 200. ISBN 83-85584-63-3.
  13. ↑ a b c d e f Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 410. ISBN 83-06-00089-7.
  14. ↑ Magdalena Łań: Historyczna tablica na bulwarach wiślanych. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 11 sierpnia 2017. [dostęp 2018-11-08].
  15. ↑ Stefan K. Kuczyński, Mieczysław Wieruszewski. Pomnik Syreny nad Wisłą. „Kronika Warszawy 3(47)”, s. 66, 1981. 
  16. ↑ Piotr Wróblewski: Bulwary nad Wisłą mają prawie dwieście lat. Oto ich historia!. warszawa.naszemiasto.pl, 2017-09-12. [dostęp 2017-09-22].
  17. ↑ Koparki ryją wiślany brzeg. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2013-03-22. [dostęp 2014-06-16].
  18. ↑ Wycieczka na budowie bulwarów wiślanych. youtube.com, 2014-09-23. [dostęp 2014-09-25].
  19. ↑ Dagmara Woś: Opóźnienia w rewitalizacji bulwarów wiślanych. politykawarszawska.pl, 2014-08-24. [dostęp 2015-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-02)].
  20. ↑ Nowe bulwary dopiero jesienią. Budowa opóźniona. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2014-04-07. [dostęp 2014-06-16].
  21. ↑ Dariusz Bartoszewicz: Bulwary nad Wisłą i druga linia metra czekają na wiosnę. gazeta.pl, 2015-01-01. [dostęp 2015-01-02].
  22. ↑ Dariusz Bartoszewicz: Prace nad bulwarami nad Wisłą przerwane. Miasto wypowiada umowę Hydrobudowie. gazeta.pl, 2015-02-02. [dostęp 2015-02-03].
  23. ↑ Wiceprezydent Warszawy: Bulwar Jana Karskiego gotowy do wakacji. polskieradio.pl, 2015-04-04. [dostęp 2015-04-05].
  24. ↑ Tomasz Demiańczuk: Bulwar Jana Karskiego gotowy. um.warszawa.pl, 2015-08-02. [dostęp 2015-08-15].
  25. ↑ Bulwary nad Wisłą się wydłużą. Wykonawca wybrany, otwarcie: lato 2017 r.. wyborcza.pl, 2016-03-20. [dostęp 2016-03-22].
  26. ↑ Dariusz Bartoszewicz: Wydłużanie bulwarów nad Wisłą. Właśnie zaczyna się budowa. wyborcza.pl, 2016-04-19. [dostęp 2016-04-19].
  27. ↑ Nowy fragment bulwarów otwarty. "Nigdzie takich nie znajdziecie". warszawa.wyborcza.pl, 2017-06-14. [dostęp 2017-06-17].
  28. ↑ Kolejny odcinek bulwarów wiślanych gotowy. um.warszawa.pl, 2017-08-10. [dostęp 2017-08-13].
  29. ↑ Jakub Chełmiński: Fala wezbraniowa już w Warszawie. Przetestuje nowy wodowskaz na bulwarach. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. warszawa.wyborcza.pl, 23 lipca 2018. [dostęp 2020-12-27].
  30. ↑ Tomasz Urzykowski: "Mam komunę w dupie" - historyczne napisy zachowane na bulwarach nad Wisłą. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2017-05-15. [dostęp 2017-05-16].
  31. ↑ Jarosław Osowski: Wisła w Warszawie. Konkurs na kolejny odcinek bulwarów i "ikoniczny obiekt". wyborcza.pl, 2016-12-30. [dostęp 2017-01-01].
  32. ↑ Michał Wojtczuk: Bulwar nad Wisłą gotowy w czerwcu, ale otwarty dopiero w sierpniu. Dlaczego to tak długo trwa?. wyborcza.pl, 2017-06-20. [dostęp 2017-06-25].
  33. ↑ [http://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,bulwary-za-plotem-rozpoczely-sie-prace,241527.html Bulwary za płotem. "Rozpoczęły się prace"]. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2017-09-20. [dostęp 2017-09-23].
  34. ↑ Michał Wojtczuk: Bulwary przy pomniku Syrenki wyglądają na gotowe. Ale jeszcze na nie poczekamy. warszawa.wyborcza.pl, 2019-01-21. [dostęp 2019-01-21].
  35. ↑ Tomasz Urzykowski: Bulwary przy pomniku Syreny już oficjalnie otwarte. Są hamaki i skatepark. warszawa.wyborcza.pl, 2019-03-14. [dostęp 2019-03-14].
  36. ↑ Tak będzie wyglądać kolejny odcinek bulwarów. Konkurs rozstrzygnięty. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2017-09-19. [dostęp 2017-09-23].
  37. ↑ Michał Wojtczuk: Miasto i Ogród nad Wisłą. Co wiemy o najnowszym projekcie bulwarów wiślanych. warszawa.wyborcza.pl, 2017-09-20. [dostęp 2017-09-23].
  38. ↑ Uchwała nr LXIII/1734/2018 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie wprowadzenia odstępstwa od zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscu publicznym na terenie m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 3415 [on-line]. 5 kwietnia 2018. [dostęp 2018-05-04].
  39. ↑ Uchwała nr XXVIII/833/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 19 marca 2020 r. w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych na terenie m.st. Warszawy ze względu na stan zagrożenia epidemicznego wywołanego wirusem SARS-CoV-2. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 3738 [on-line]. 19 marca 2020. [dostęp 2021-03-23].
  40. ↑ Uchwała nr XXX/866/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 14 maja 2020 r. w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych na terenie m.st. Warszawy ze względu na stan epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 5787 [on-line]. 22 maja 2020. [dostęp 2021-03-23].
  41. ↑ Wojciech Karpieszuk. Wraca zakaz alkoholu na bulwareach. „Gazeta Stołeczna”, s. 9, 6 kwietnia 2022. 
  42. ↑ Alkohol na Bulwarach – miasto przeciwne zakazowi. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 27 kwietnia 2022. [dostęp 2023-01-09].
  43. ↑ Alkohol nad Wisłą. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. warszawa19115.pl. [dostęp 2023-02-03].
  44. ↑ Bulwary Wiślane z prestiżową nagrodą w dziedzinie inżynierii hydrologicznej. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 18 lutego 2021. [dostęp 2021-02-21].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bulwary_wiślane_w_Warszawie&oldid=74734175”