Bronisław Wojciechowski (1893–1966)
Bronisław Wojciechowski (przed 1936) | |
Data i miejsce urodzenia |
13 lipca 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 czerwca 1966 |
Poseł na Sejm II, III i IV kadencji (II RP) | |
Okres | |
Odznaczenia | |
Bronisław Wacław Wojciechowski (ur. 13 lipca 1893 w Wygiełzowie, zm. 5 czerwca 1966 w Łodzi[1]) – polski przemysłowiec, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm w II RP, major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 13 lipca 1893[1], choć w dokumentach podawał fikcyjną datę późniejszą, 1 stycznia 1894[2][3]. Był dziesiątym dzieckiem Władysława i Wiktorii z Rażniewskich[4]. Ukończył polską szkołę handlową w 1911, następnie zdał maturę rosyjską w Tyflisie[5], po czym podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[5].
W młodości działał w OMN „Zarzewie” (krótko przed wybuchem wojny wybrany na przewodniczącego), PET, ZET i Polskich Drużynach Strzeleckich oraz „Zniczu”. Po wybuchu I wojny światowej kierował POW w Piotrkowie. W czerwcu 1915 roku został odkomenderowany do 5. szwadronu 2 pułku ułanów Legionów Polskich, w którym pełnił służbę do lutego 1918 roku. W lipcu 1916 brał udział w bitwie pod Kostiuchnówką. W czasie służby awansował od ułana do wachmistrza. W lutym 1918 roku przeprowadził dwa plutony ułanów z Synowódzka do Borysławia[6].
W wojnie z bolszewikami służył jako oficer 9 pułku Ułanów Małopolskich; za udział w bitwie pod Komarowem odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W 1921 roku przeszedł do rezerwy w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[7][8]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 9 pułku ułanów[9][10]. W 1934 roku, jako oficer rezerwy kawalerii pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas w grupie oficerów „reklamowanych na 12 miesięcy”[11]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 3. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[12].
W 1921 dokończył studia uzyskując tytuł doktora prawa[5]. Od października 1921 pracował w przedsiębiorstwie Gazolina, otrzymując w niej posadę prokurenta, osiadł w Borysławiu, a pod koniec 1927 został dyrektorem spółki akcyjnej Gazolina[5]. W mieście działał społecznie: był w zarządzie oddziału Związku Strzeleckiego, prezesem oddziału Związku Legionistów Polskich (ponadto od 1932 pełnił funkcję prezesa zarządu okręgu ZLP we Lwowie[13][14]) oraz był członkiem egzekutywy okręgowej Związku Naprawy Rzeczypospolitej[5]. Mieszkał tamże.
Był posłem na Sejm trzech kolejnych kadencji:
- w II kadencji (1928–1930) – z ramienia BBWR
- w III kadencji (1930–1935) – z ramienia BBWR
- w IV kadencji (1935–1938) – został wybrany z listy państwowej 96 377 głosami z okręgu nr 69 (powiaty: stryjski, żydaczowski i bóbrecki). W kadencji tej pracował w komisji budżetowej[15][16].
20 stycznia 1938 został wybrany prezesem zarządu głównego Towarzystwa Pracy Społeczno-Gospodarczej[17]. Był działaczem Obozu Zjednoczenia Narodowego w województwie lwowskim: po reorganizacji struktur w lutym 1938 wyznaczony wiceprzewodniczącym okręgu lwowskiego OZN[18], w styczniu 1939 objął funkcję prezesa okręgu lwowskiego OZN (zastępując Ludwika Kolankowskiego)[19][20]. Był członkiem Prezydium Rady Naczelnej OZN w 1939[21].
Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 był członkiem Sztabu Obrony Lwowa. Po zdobyciu Lwowa przez armię sowiecką uniknął aresztowania i przedostał się do Warszawy. Prowadził tam biuro firmy „Gazolina”, stanowiące przykrywkę dla rozmaitych działań konspiracyjnych. Był czynny w pionie informacji i propagandy Okręgu Warszawskiego AK, redagując jego biuletyn. Ps. „Doktor”. Powstanie warszawskie zastało go w Leśnej Podkowie. Od 1945 mieszkał w Łodzi, gdzie okresowo bez pracy, do emerytury pracował na podrzędnych stanowiskach.
Od 23 stycznia 1919 był żonaty z Jadwigą Zaleską[3] (prawnuczką Ignacego Stawiarskiego (1776–1836) – znanego prawnika i publicysty). Jego dzieci to Anna Rudzińska (1919–1992), żona Witolda Rudzińskiego oraz Bronisław Wojciechowski (1921–1986)[1].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[5] nr 5469
- Krzyż Niepodległości (9 listopada 1931)[22]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1938)[23]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi[3]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[3]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[3]
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Włoch (Włochy)[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Bronisław Wojciechowski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, 1924.
- ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 346. [dostęp 2021-12-02].
- ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Bronisław Wojciechowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2019-04-17].
- ↑ a b c d e f g Dr. Bronisław Wojciechowski. „Echo Karpackie”, s. 1, Nr 7 z 23 lutego 1928.
- ↑ Sejm i Senat 1936 ↓, s. 182.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 695.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 618.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 618.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 559.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 117, 954, tu podano, że urodził się 1 stycznia 1894 roku.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 602.
- ↑ Zjazd delegatów Związku Legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 54 z 7 marca 1935.
- ↑ Związek Legionistów Polskich 1936–1938. Sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Warszawa: 1938, s. 76.
- ↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1940 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 229.
- ↑ Sylwetka Bronisława Wojciechowskiego na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Komunikat Towarzystwa Pracy Społeczno-Gospodarczej. „Drogi Polski”. Nr 2, s. 136, 1938.
- ↑ Nominacje w trzech okręgach Obozu Zjednoczenia Narodowego. „Wschód”. Nr 76, s. 2, 28 lutego 1938.
- ↑ Po nominacji prezesa dr Bronisława Wojciechowskiego. „Wschód”. Nr 115, s. 3, 29 stycznia 1939.
- ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 53. ISBN 978-83-7188-964-6.
- ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 72.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Dekoracja Krzyżami Zasługi w Urzędzie Wojewódzkim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 70 z 26 marca 1939.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Album Skorowidz Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Śląskiego. Kadencja 1935–1940. Kraków: Drukarnia Ludowa, 1936.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Bronisław Wojciechowski (syn): Bronisław Wojciechowski 1893–1966, 1986, s. 151; w zbiorach zakładu rękopisów Biblioteki Narodowej. Streszczone w: Anna Wojda, W blasku zachodzącego słońca. Bitwa pod Komarowem 1920 roku, Zamość 2016, s. 261–272.
- Członkowie Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Członkowie Prezydium Rady Naczelnej Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Członkowie terytorialnych władz organizacyjnych Związku Legionistów Polskich
- Członkowie Związku Patriotycznego
- Członkowie Związku Strzeleckiego (1919–1939)
- Ludzie związani z Borysławiem
- Ludzie związani ze Lwowem
- Majorowie kawalerii II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Podoficerowie kawalerii Legionów Polskich
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Włoch
- Politycy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem
- Politycy Związku Naprawy Rzeczypospolitej
- Polscy przedsiębiorcy XX wieku
- Posłowie na Sejm II kadencji (1928–1930)
- Posłowie na Sejm II Rzeczypospolitej (województwo stanisławowskie)
- Posłowie na Sejm III kadencji (1930–1935)
- Posłowie na Sejm IV kadencji (1935–1938)
- Przedsiębiorcy związani z Łodzią
- Przewodniczący Okręgów Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Uczestnicy bitwy pod Komarowem (1920)
- Uczestnicy bitwy pod Kostiuchnówką 1916
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Zmarli w 1966