Bronisław Karwowski
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
       
| |
Bronisław Karwowski ps. Grom (ur. 10 marca 1924 w Klimaszewnicy[1][2], zm. 1 września 2018[3]) – polski żołnierz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej oraz powojennego podziemia antykomunistycznego, major WP w stanie spoczynku, działacz kombatancki, wieloletni członek Rady Naczelnej Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych[4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 10 marca 1924 w Klimaszewnicy jako syn Aleksandra i Jadwigi[1]. Przed wojną mieszkał przy ul. Spokojnej w Łomży i był uczniem gimnazjum przy ul. Bernatowicza. Należał także do chóru katedralnego prowadzonego przez ks. Mariana Jasionowskiego[3]. W czasie wojny pozostał wraz z rodzicami w Łomży. Od 1942 związany był z podziemiem AK-owskim (należał do podległej AK organizacji „Polska Niepodległa”) odpowiadając między innymi za kolportowanie prasy podziemnej, gromadzenie broni oraz wywiad[2].
W maju 1944 został aresztowany jednak zdołał zbiec z transportu do Łomży i od tej pory działał w oddziale leśnym operującym okolicach wsi Mikuty biorąc udział w akcjach zbrojnych przeciwko oddziałom niemieckim[5]. Po zakończeniu okupacji niemieckiej działał natomiast w konspiracji antykomunistycznej w ramach Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Od listopada 1945 służył w oddziale Henryka Jastrzębskiego ps. „Zbych”. Był żołnierzem Pogotowia Akcji Specjalnej[5]. W 1946 piastował funkcję zastępcy szefa pionu gospodarczego w okręgu „Bałtyk” Olsztyńskiej NZW, zaś w marcu 1947 został awansowany do stopnia podporucznika[3].
W kwietniu 1947 dokonał ujawnienia na mocy amnestii w PUBP w Ostrołęce i wyjechał do Szczecina, jednak już w 1948 został aresztowany i w maju 1949 – wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego skazany na karę 10 lat więzienia, utratę praw publicznych, obywatelskich i honorowych na 3 lata oraz przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa. Ostatecznie Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie złagodził wyrok do 4 lat, które spędził do 1952 w więzieniu we Wronkach[2]. By nie oszaleć, na drzwiach celi rozwiązywał zadania matematyczne[6].
Po opuszczeniu więzienia przez cały okres PRL był nadal kontrolowany przez Służbę Bezpieczeństwa. W latach 1956–1959 był rozpracowywany przez Powiatową Delegaturę ds. Bezpieczeństwa Publicznego w Dąbrowie Białostockiej[5].
Sąd Wojewódzki w Białymstoku postanowieniem z dnia 19 lipca 1991 unieważnił wyroki Wojskowego Sądu Rejonowego oraz Najwyższego Sądu Wojskowego i uznał, że działania Bronisława Karwowskiego, były działaniami na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego[5].
Po transformacji systemowej piastował funkcję przewodniczącego Obwodu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Dąbrowie Białostockiej[2], a także był wieloletnim członkiem Rady Naczelnej Związku Żołnierzy NSZ, pozostając w stopniu kapitana, a później majora[7][8][4].
W sierpniu 2018, w wieku 94 lat, mimo ciężkiej choroby[9] poprowadził do ołtarza w trakcie ceremonii ślubnej swoją wnuczkę Joannę[10]. Chwilę przed wprowadzeniem jej do kościoła oznajmił[11][12]:
Czekałem na ten moment, cieszę się, że dożyłem chwili, by go zobaczyć.
Zmarł 1 września 2018[13]. Został pochowany 3 września o godz. 14:00 na cmentarzu parafialnym w Dąbrowie Białostockiej z asystą wojskową i salwą honorową[9][14][15].
Wybrane odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1992)[5][16],
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (dwukrotnie w 1944 i 1995)[5][16],
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1949)[5][16],
- Krzyż Partyzancki (1995)[5][16],
- Krzyż Armii Krajowej (1984)[5][16],
- Medal Wojska (1948)[5],
- Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego[5],
- Odznaka Białostockiego Okręgu AK (1948)[5][16]
- Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (2018)[17]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Biuletyn Informacji Publicznej. [dostęp 2020-08-08].
- ↑ a b c d W podziękowaniu za walkę o niepodległą Polskę. lomza.pl. [dostęp 2018-09-04]. (pol.).
- ↑ a b c Zmarł Żołnierz Wyklęty, mjr Bronisław Karwowski pseudonim "Grom". Miał 94 lata. lomza.naszemiasto.pl. [dostęp 2018-09-04]. (pol.).
- ↑ a b Nie żyje mjr Bronisław Karwowski. Zdążył poprowadzić wnuczkę do ślubu. wp.pl. [dostęp 2018-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-03)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Pogrzeb śp. mjr rez. Bronisława KARWOWSKIEGO. wszwbialystok.wp.mil.pl. [dostęp 2018-09-08]. (pol.).
- ↑ Nie żyje mjr Bronisław Karwowski. [dostęp 2020-08-08].
- ↑ Odbyło się Walne Zebranie Delegatów Związku Żołnierzy NSZ. nsz.com.pl. [dostęp 2018-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-08)].
- ↑ Władze Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych. nsz.com.pl. [dostęp 2018-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-07)]. (pol.).
- ↑ a b Z asystą wojskową i salwą honorową. Tak w Dąbrowie pożegnano mjr Bronisława Karwowskiego ps. "Grom" (zdjęcia). [dostęp 2020-08-08].
- ↑ DEON.pl, Ta wzruszająca fotografia powstańca warszawskiego przejdzie do historii. Zachwyciła nie tylko Polaków [online], DEON.pl, 5 września 2018 [dostęp 2019-04-26] (pol.).
- ↑ Pod koniec sierpnia Internet podbiła wzruszająca scena – 94-letni major Bronisław Karwowski ps. Grom, żołnierz NSZ, działacz antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, prowadzi swoją wnuczkę do ołtarza. Major zmarł 1 września.. 2018-09-11. [dostęp 2020-08-08].
- ↑ Wnuczka Bronisława Karwowskiego zdradziła, co dziadek wyszeptał jej do ucha podczas ślubu. 2018-09-11. [dostęp 2020-08-08].
- ↑ W wieku 94 lat zmarł kolejny z powstańców warszawskich, mjr Bronisław Karwowski. deon.pl. [dostęp 2018-09-04]. (pol.).
- ↑ Zmarł mjr Bronisław Karwowski pseudonim "Grom". [dostęp 2020-08-08].
- ↑ Pochowano majora Bronisława Karwowskiego ps. ,,Grom” - Dąbrowa Białostocka, 3 września 2018. bialystok.ipn.gov.pl. [dostęp 2018-09-08]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Pogrzeb śp. mjr. Bronisława Karwowskiego. [dostęp 2020-08-08].
- ↑ 1 marca 2018r. w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych, Członek naszego Okręgu i Członek Rady Naczelnej ZŻ NSZ kpt. Bronisław Karwowski otrzymał awans do stopnia majora podczas uroczystości w białostockim WKU. Jednocześnie został odznaczony Złotym Medalem Za Zasługi Dla Obronności Kraju.. Facebook, 2018-03-03. [dostęp 2020-08-08].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Bronisław Karwowski w Biuletynie Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
- Ostatnia droga majora Bronisława Karwowskiego
- Amnestionowani przez władze komunistyczne w Polsce w 1947
- Ludzie związani z Dąbrową Białostocką
- Ludzie związani z Łomżą
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego
- Odznaczeni Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Odznaczeni Medalem Wojska
- Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956
- Więźniowie więzienia we Wronkach (Polska Ludowa)
- Żołnierze Armii Krajowej
- Żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego
- Urodzeni w 1924
- Zmarli w 2018