Annie Ross
Annie Ross (ok. 1970) | |
Imię i nazwisko |
Annabelle McCauley Allan Short |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
25 lipca 1930 |
Data i miejsce śmierci |
21 lipca 2020 |
Typ głosu | |
Gatunki | |
Zawód |
muzyk (wokalistka), aktorka |
Zespoły | |
Lambert, Hendricks & Ross |
Annie Ross (ur. jako Annabelle McCauley Allan Short 25 lipca 1930 w Mitcham, zm. 21 lipca 2020 w Nowym Jorku)[1] – brytyjsko-amerykańska wokalistka jazzowa, pionierka wokalezy oraz aktorka. Laureatka NEA Jazz Masters Award 2010[2].
Leonard Feather: To najwybitniejsza wokalistka jazzowa od czasów Elli Fitzgerald[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo
[edytuj | edytuj kod]Była córką szkockich artystów wodewilowych – Johna „Jacka” Shorta i Mary Dalziel z d. Allan[4]. Matka urodziła mnie rano – wspominała – a wieczorem dała występ. Leżałam w walizce na stole w garderobie. To było moje łóżeczko[5]. Była jednym z pięciorga rodzeństwa. Jej starszy brat, James, został później artystą estradowym, impresariem, producentem teatralnym i reżyserem, posługującym się pseudonimem artystycznym „Jimmy Logan” . Już w wieku trzech lat pojawiała się na scenie w przedstawieniach objazdowych, w których występowali rodzice[5]. Mając cztery lata, razem z rodziną popłynęła na wakacje statkiem do Nowego Jorku, gdzie wzięła udział w radiowym konkursie dla dzieci, prowadzonym przez słynnego bandlidera Paula Whitemana[1]. Ubrana w kilt, mała Annabelle Short zaśpiewała w sposób nowoczesny tradycyjną piosenkę szkocką The Bonnie Banks o' Loch Lomond i wygrała[5]. Nagrodą był kontrakt z wytwórnią filmową MGM. Jej ciotka, Ella Logan, siostra matki oraz znana szkocko-amerykańska aktorka i piosenkarka, występująca m.in. na Broadwayu, od razu przeprowadziła się z nią do Los Angeles. Natomiast rodzina wróciła do Wielkiej Brytanii. W 1938 wystąpiła w dwudziestominutowym filmie muzycznym Hala Roacha Our Gang Follies of 1938[6]. Ciotka zajęta własna karierą, powierzyła jej wychowanie guwernantce[5]. W 1943 MGM ponownie zaangażowała ją w filmie. Jako Annabelle Logan znalazła się w obsadzie fabularnej komedii muzycznej Presenting Lily Mars. Zagrała rolę młodszej siostry głównej bohaterki, w którą wcieliła się Judy Garland. Zyskała wtedy miano „szkockiej Shirley Temple”[6].
W wieku czternastu lat, chodząc już do szkoły średniej, Annabelle Logan zgłosiła się do konkursu na piosenkę, zorganizowanego dla młodzieży przez wytwórnię płytową Capitol. W rezultacie jej utwór pt. Let’s Fly został nagrany przez Johnny’ego Mercera i grupę wokalną The Pied Pipers[5]. Do domu ciotki, której nie lubiła, przychodziło wielu sławnych jazzmanów takich jak pianiści Erroll Garner, Duke Ellington i trębacz Roy Eldridge[5]. Często grywali w salonie ku radości Annabelle. Kiedyś zaśpiewała Ellingtonowi jego utwór I Didn’t Know About You. Zamurowało go – powiedziała po latach. Po pierwsze: dobrze zaśpiewałam, a po drugie: nikt nie znał tego numeru[5].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Pod koniec dziesiątej klasy, mając siedemnaście lat, porzuciła szkołę i postanowiła pójść własną drogą. Wyjechała do Nowego Jorku, gdzie studiowała w The American Academy of Dramatic Arts[1]. Następnie wróciła do Szkocji, żeby po czternastu latach spotkać się z rodzicami[7]. Niebawem udała się do Londynu z zamiarem rozpoczęcia kariery wokalnej. Przyjęła nazwisko: „Annie Ross” – podobno tak się zarejestrowała na liście pasażerów podczas lotu do Glasgow[8]. Moja ciotka Ella miała dużą fantazję i kiedyś mi powiedziała, że moja babka nosiła nazwisko „Ross” – wyjaśniała zmianę danych osobowych[8]. W Londynie przez niedługi czas pracowała dorywczo jako aktorka i piosenkarka, a potem skierowała się do Paryża. Dołączyła do tamtejszego środowiska jazzowego, którego w końcu lat 40. znaczącą część stanowiła grupa muzyków ze Stanów Zjednoczonych. Nawiązała krótkotrwały romans z perkusistą Kennym Clarke’em, żonatym wówczas z wokalistką Carmen McRae, i w 1950 urodziła Kenny’ego Clarke’a juniora (zm. 2018)[5]. Decyzją obojga rodziców malec został oddany na wychowanie bratu ojca i jego żonie w Pittsburghu[5].
W 1952 wróciła do Nowego Jorku. Zatrudniła się w sklepie, a zamieszkała w pensjonacie[5]. Wkrótce jednak zgłosił do niej Bob Weinstock, właściciel wytwórni Prestige Records, z propozycją nagrania utworu na podstawie jakiegoś sola instrumentalnego, do którego napisałaby tekst[3]. Jako przykład miały jej posłużyć dokonania Kinga Pleasure’a, „ojca wokalezy”. Wybrała utwór Twisted saksofonisty tenorowego Wardella Graya, który w jej wykonaniu stał się środowiskowym przebojem. Prestiżowy amerykański tygodnik jazzowy „DownBeat” przyznał jej wtedy Nagrodę Nowej Gwiazdy (New Star Award)[5]. W 1953 jako wokalistka zespołu wibrafonisty Lionela Hamptona znów udała się do Europy, pozostając w Londynie po zakończeniu tournée[3]. W lutym 1956 brytyjski tygodnik „New Musical Express” doniósł, że nadawanie wykonywanej przez nią piosenki I Want You to Be My Baby zostaje zakazane ze względu na słowa: „Chodź na górę pouprawiać miłość” („Come upstairs and have some loving”)[9]. Wkrótce potem kolejny raz przybyła do Nowego Jorku, żeby wystąpić w broadwayowskiej inscenizacji brytyjskiej rewii Cranks[3].
W 1957 podjęła pracę z Jonem Hendricksem i Davem Lambertem. W ten sposób powstała najsłynniejsza w historii jazzu grupa wokalna: Lambert, Hendricks & Ross[10]. Z Hendricksem jako głównym autorem tekstów i Lambertem jako aranżerem trio, stale dopracowując sztukę wokalezy, spopularyzowało ją w świecie muzyki. Zdobywało liczne nagrody i wyróżnienia. We wrześniu 1959 trójka wokalistów pojawiła się na okładce „DownBeatu”, opatrzonej nagłówkiem: Najbardziej ekscytująca nowa grupa w jazzie. Przez kilka lat wygrywała w corocznych plebiscytach tego pisma w kategorii „Grupa wokalna” w głosowaniu zarówno czytelników jak krytyków[11]. W 1961 trio otrzymało nagrodę Grammy za album High Flying, uzyskując już wcześniej dwie nominacje[12].
W 1962 odeszła z grupy – oficjalnie ze względu na kłopoty ze zdrowiem, a faktycznie wskutek utarczek z Hendricksem spowodowanych jej uzależnieniem od heroiny[3]. Do jej problemów przyczynił się także burzliwy związek z Lennym Brucem – standuperem, który również nie stronił od heroiny[4]. Z triem rozstała się podczas występów w Londynie po zapaści narkotykowej[8]. Postanowiła pozostać w Anglii i podjąć walkę z nałogiem, w której dużą pomoc okazał jej brat – Jimmy[4]. W końcu zerwała z uzależnieniem, ale zajęło jej to wiele lat[8].
W 1963 wyszła za mąż za aktora Seana Lyncha. Rok później z pomocą męża otworzyła nocny klub – Annie’s Room, w którym śpiewały m.in. takie gwiazdy jak Nina Simone, Anita O’Day i jej były kolega z tria – Jon Hendricks[4]. W 1965 zaśpiewała w Warszawie na festiwalu Jazz Jamboree. Ponadto występowała w teatrze, kabaretach, napisała nawet książkę kucharską[5]. Mimo to w 1975 ogłosiła upadłość, sprzedała dom oraz rozwiodła się z mężem, który wkrótce potem zginął w wypadku samochodowym[4]
Nie załamała się jednak. Ponieważ oferta pracy dla wokalistki była ograniczona, zajęła się aktorstwem. Już w 1972 zagrała w filmie kryminalnym Straight On till Morning, a w 1974 epizod w horrorze The Beast Must Die. Grała w londyńskich teatrach m.in w Operze za trzy grosze i operetce Piraci z Penzance[3]. W 1975 ustami Ingrid Thulin zaśpiewała piosenkę w obrazie Salon Kitty. Potem wystąpiła jeszcze w szeregu znanych produkcji: Supermanie III (1983), Wyrzuć mamę z pociągu (1987) oraz Na skróty (1993)[3].
Ostatnie lata
[edytuj | edytuj kod]W latach 90. podczas tournée została zapytana przez dziennikarza: Czego może się spodziewać stary fan Annie Ross na jej koncercie? Odparła bez wahania: Starej Annie Ross, jak sądzę[3]. W 2001 otrzymała obywatelstwo amerykańskie[4]. Mając już ponad siedemdziesiąt lat, związała się z biznesmenem Davem Usherem, który w 1952 dokonał jej nagrań dla wytwórni Dee Gee, założonej przez niego wraz z trębaczem Dizzym Gillespiem[5].
Zmarła w swoim domu na Manhattanie z powodu powikłań związanych z rozedmą płuc i chorobami serca[6]. Miała 89 lat
Wybrana dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- 1953 New Sounds from France – Jack Dieval Quartet with James Moody–Annie Ross (Prestige)
- 1956
- Annie by Candlelight – Annie Ross with Tony Crombie 4-tel (Nixa)
- Singin’ ’N Swingin’ – Annie Ross–Dorothy Dunn–Shelby Davis (Regent/Savoy)
- 1959
- Gypsy – Annie Ross and Buddy Bregman Orchestra (World Pacific)
- A Gasser! – Annie Ross and Zoot Sims (World Pacific)
- Annie Ross Sings a Song with Mulligan! (World Pacific)
- 1963
- Sings a Handful of Songs (Ember)
- Loguerhythms – Songs from the Establishment – Annie Ross and the Tony Kinsey Quintet (Transatlantic)
- 1965 Portrait of Annie Ross (Pye Records)
- 1967 Annie Ross & Pony Poindexter with the Berlin All Stars – Recorded at the Tenth German Jazz Festival in Frankfurt (Saba)
- 1968 Fill My Heart with Song (Decca)
- 1971 You and Me Baby (Decca)
- 1981 In Hoagland 1981 – Georgie Fame–Annie Ross–Hoagy Carmichael (Bald Eagle)
- 1983 Like Someone in Love (Bulldog)
- 1996 Music Is Forever (DRG)
- 2003 Live in London (Harkit)
- 2014 To Lady with Love (Red Anchor)
- Różni wykonawcy
- 1956 Cranks (His Master's Voice) – rewia Johna Cranko
- 1965 Jazz Jamboree ’65 (Polskie Nagrania „Muza”) – Annie Ross z triem Wojciecha Karolaka/Joachim Kühn Trio
- 1970 The Bebop Singers – Eddie Jefferson–Joe Carroll & Annie Ross (Prestige)
- Lambert, Hendricks & Ross
- 1958
- Sing a Song of Basie (ABC/Paramount)
- Sing Along with Basie (Roulette Records)
- 1959
- The Swingers! – Lambert, Hendricks & Ross with Zoot Sims (World Pacific Records)
- A Good Git-Together (World Pacific)
- The Hottest New Group In Jazz (Columbia)
- 1960
- Lambert, Hendricks & Ross Sing Ellington (Columbia)
- High Flying (Columbia)
- 1962 The Real Ambassadors (CBS) – różni wykonawcy
- 1979 Basie Live in Person with Vocals by Lambert, Hndricks & Ross Plus Joe Williams (Natural Organic)
- 1989 Everybody's Boppin (Columbia)
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 1995 Major Jazz Vocalist mianowana przez Stowarzyszenie Kabaretów Manhattanu (Manhattan Association of Cabarets – MAC)[13]
- 2009 Umieszczenie jej nazwiska na Ścianie Sławy Amerykańskiego Stowarzyszenia Kompozytorów, Autorów i Wydawców (ASCAP)[8]
- 2010 NEA Jazz Masters Award
- 2011 Nagroda za Całokształt Dokonań (Lifetime Achievement Award) przyznana przez MAC[13]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- W lipcu 2006 w The Space Theatre w Londynie odbyła się premiera monodramu pt. Twisted – The Annie Ross Story autorstwa Briana McGeachana z Verity Quade w roli Annie Ross. Tematyka sztuki koncentruje się na jej konfliktowych relacjach z ciotką – Ellą Logan, krótkim romansie z Lennym Brucem oraz uzależnieniu od heroiny. Jeszcze w tym samym roku spektakl przeniesiono do miejscowego Brockley Jack Theatre, a w postać wokalistki wcieliła się Betsy Pennington.
- 21 lutego 2012 na festiwalu filmowym w Glasgow miał premierę poświęcony jej film dokumentalny pt. No One but Me[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Annie Ross. allmusic.com. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ NEA Jazz Masters – Annie Ross. National Endowment for the Arts. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Annie Ross, Jazz Vocalist of „Twisted” Renown, Dies at 89. „The New York Times”. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Annie Ross obituary. „The Guardian”. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Annie Ross, Mid-Century Jazz Icon, Dead at 89. NPR. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c Annie Ross, Grammy-Winning Jazz Singer, Dies at 89. „Billboard”. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ A gift from the gods. „The Herald”. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e Annie Ross, jazz singer and actress who overcame demons, dies. „Los Angeles Times”. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ John Tobler, NME Rock 'N' Roll Years, wyd. Reed International Books, 1992, s. 23
- ↑ Lambert, Hendricks & Ross. allmusic.com. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ DownBeat Readers Poll Results 1938–1970. rateyourmusic.com. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ Lambert, Hendricks and Ross. grammy.com. [dostęp 2024-10-19]. (ang.).
- ↑ a b Annie Ross. MAC. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
- ↑ Scotland’s Shirley Temple. bbc.com. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Annie Ross, allmusic.com
- NEA Jazz Masters – Annie Ross, National Endowment for the Arts
- Annie Ross, Jazz Vocalist of „Twisted” Renown, Dies at 89, „The New York Times”
- Annie Ross obituary, „The Guardian”
- Annie Ross, Mid-Century Jazz Icon, Dead at 89, NPR
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dyskografia Annie Ross, Discogs