Aleja Wyzwolenia w Warszawie
| Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||
 Aleja Wyzwolenia, widok w kierunku zachodnim | |||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
ulica Nowowiejska, | ||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||
 52°13′11,0″N 21°01′15,0″E/52,219722 21,020833
| |||||||||||||||||||||||||
Aleja Wyzwolenia – ulica w śródmieściu Warszawy. Łączy dwa place: Na Rozdrożu i Zbawiciela.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Ulica stanowi historycznie część ulicy Nowowiejskiej, ukształtowanej jako fragment Osi Stanisławowskiej, założenia urbanistycznego z II poł. XVIII wieku. Ulica, nazywana pierwotnie Drogą Królewską, biegła od Zamku Ujazdowskiego do wsi Wielka Wola[1]. Przed 1875 po południowej stronie ulicy wybudowano koszary dla rosyjskiego Litewskiego Pułk Lejbgwardii[1].
W grudniu 1933 ulicy nadano nazwę al. 6 Sierpnia[2]. Upamiętniała ona wymarsz w 1914 Pierwszej Kompanii Kadrowej[1].
Podczas II wojny światowej zabudowa tego odcinka ulicy została niemal kompletnie zniszczona. Wzdłuż przemianowanej uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 17 stycznia 1946 na aleję Wyzwolenia[3] ulicy powstało nowe założenie, wykorzystujące historyczną oś stanisławowską. Według projektu Eleonory Sekreckiej powstało w latach 1949–1955 osiedle mieszkaniowe MDM Latawiec, pochodzącej od jego kształtu widzianego z lotu ptaka, z szerokimi pasami zieleni pomiędzy jezdnią a budynkami. Od alei wyprowadzone są cztery ulice, tworzące razem całość założenia z położonymi na tyłach głównych budynków szkołami i przedszkolami. Ostateczne zamknięcie kształtu alei Wyzwolenia nastąpiło wraz z budową Trasy Łazienkowskiej, kiedy od strony przebudowanego na złożony węzeł drogowy placu Na Rozdrożu wzniesiono dwa budynki mieszkalne.
Aleja, mimo przekształceń urbanistycznych, zachowała układ i charakter fragmentu osiemnastowiecznej osi stanisławowskiej – jej oś wskazuje Zamek Ujazdowski, zaś w kierunku zachodnim widoczna jest daleka perspektywa ulicy Nowowiejskiej, zamknięta dopiero terenem odległej Stacji Filtrów.
Ważniejsze obiekty
[edytuj | edytuj kod]- Wydawnictwo Iskry (nr 18)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 256.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 377. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Jan Górski, Odbudowa Warszawy. Wybór dokumentów i materiałów, t. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 260; Uchwała nr 9 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 17 stycznia 1946 r. w sprawie zmiany nazw niektórych ulic w m.st. Warszawie. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy”, s. 1, 3 kwietnia 1948.