Aimo Cajander
Aimo Cajander (1939) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Premier Finlandii | |
Okres |
od 12 marca 1937 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik |
Rudolf Holsti (p.o.) |
Następca | |
Minister obrony | |
Okres |
od 22 grudnia 1928 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Premier Finlandii | |
Okres |
od 18 stycznia 1924 |
Poprzednik | |
Następca | |
Premier Finlandii | |
Okres |
od 2 czerwca 1922 |
Poprzednik | |
Następca |
Aimo Kaarlo Cajander (ur. 4 kwietnia 1879 w Uusikaupunki, zm. 21 stycznia 1943 w Helsinkach) – fiński botanik i polityk, wykładowca Uniwersytetu Helsińskiego, w 1922, w 1924 i w latach 1937–1939 premier Finlandii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 4 kwietnia 1879 w Uusikaupunki[1], syn Karla Alexandra Cajandera i Anny Matildy zd. Allenius. W 1903 ukończył studia z botaniki. Rozpoczął pracę zawodową, stworzył własną koncepcję typów lasów opracowaną na podstawie występujących w nich gatunków roślin, a w latach 1911–1934 był profesorem nauk leśnych na Uniwersytecie Helsińskim[2]. Od 1918 roku był dyrektorem generalnym państwowego przedsiębiorstwa Metsähallitus[3].
2 czerwca 1922, na prośbę prezydenta Kaarla Juha Ståhlberga, objął urząd premiera Finlandii. Stał na czele tymczasowego rządu[3], który istniał przez nieco ponad 5 miesięcy, do 11 listopada 1922[4]. Wcześniej, mimo bycia członkiem Partii Koalicji Narodowej, nie brał czynnego udziału w polityce[3]. Ponownie był szefem tymczasowego gabinetu od 18 stycznia do 31 maja 1924[5].
W 1927 dołączył do Narodowej Partii Postępowej , a w następnym roku objął urząd ministra obrony w rządzie Oskariego Manterego . W 1929 wybrany na członka Eduskunty[3].
W 1937 roku nowo wybrany prezydent Kyösti Kallio powierzył mu ponownie stanowisko premiera, które objął 12 marca 1937[6]. Udało mu się utworzyć większościowy rząd, w którego skład weszły dwie największe fińskie partie – Socjaldemokratyczna Partia Finlandii oraz Maalaisliitto. Pełnił niejako rolę negocjatora między liderami obydwu partii – Väinö Tannerem a Juhem Niukkasenem . Nie wierzył w możliwość ataku ZSRS na Finlandię[3], po wybuchu wojny zimowej złożył dymisję na ręce prezydenta. Urząd premiera pełnił do 1 grudnia 1939[6]. Słaby stan wyposażenia fińskich żołnierzy podczas konfliktu określany jest pejoratywnie modelem Cajandera (fin. Malli Cajander)[7].
Po ustąpieniu ze stanowiska wycofał się z życia politycznego. 21 stycznia 1943 został znaleziony martwy w gmachu Eduskundy, przed planowanym wystąpieniem na posiedzeniu klubu swojej partii[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Minister Aimo Kaarlo Cajander [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
- ↑ From forest researcher to Prime Minister | Helsinki University Museum Flame | University of Helsinki [online], www.helsinki.fi [dostęp 2024-11-22] (ang.).
- ↑ a b c d e Aimo Kaarlo Cajander, tiedemies ja poliitikko [online], vintti.yle.fi [dostęp 2024-11-22] .
- ↑ 8. Cajander [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
- ↑ 10. Cajander II [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
- ↑ a b 22. Cajander III [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
- ↑ a b Nostalginen Turku: Mallistaan pääministeri A.K. Cajander muistetaan [online], aamuset.fi, 26 lutego 2024 [dostęp 2024-11-22] (fiń.).