Przejdź do zawartości

Aimo Cajander

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aimo Cajander
Ilustracja
Aimo Cajander (1939)
Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1879
Uusikaupunki

Data i miejsce śmierci

21 stycznia 1943
Helsinki

Premier Finlandii
Okres

od 12 marca 1937
do 1 grudnia 1939

Przynależność polityczna

Narodowa Partia Postępowa

Poprzednik

Rudolf Holsti (p.o.)

Następca

Risto Ryti

Minister obrony
Okres

od 22 grudnia 1928
do 16 sierpnia 1929

Przynależność polityczna

Narodowa Partia Postępowa

Poprzednik

Jalo Lahdensuo

Następca

Juho Niukkanen

Premier Finlandii
Okres

od 18 stycznia 1924
do 31 maja 1924

Poprzednik

Kyösti Kallio

Następca

Lauri Ingman

Premier Finlandii
Okres

od 2 czerwca 1922
do 12 listopada 1922

Poprzednik

Juho Vennola

Następca

Kyösti Kallio

Aimo Kaarlo Cajander (ur. 4 kwietnia 1879 w Uusikaupunki, zm. 21 stycznia 1943 w Helsinkach) – fiński botanik i polityk, wykładowca Uniwersytetu Helsińskiego, w 1922, w 1924 i w latach 1937–1939 premier Finlandii.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 kwietnia 1879 w Uusikaupunki[1], syn Karla Alexandra Cajandera i Anny Matildy zd. Allenius. W 1903 ukończył studia z botaniki. Rozpoczął pracę zawodową, stworzył własną koncepcję typów lasów opracowaną na podstawie występujących w nich gatunków roślin, a w latach 1911–1934 był profesorem nauk leśnych na Uniwersytecie Helsińskim[2]. Od 1918 roku był dyrektorem generalnym państwowego przedsiębiorstwa Metsähallitus[3].

2 czerwca 1922, na prośbę prezydenta Kaarla Juha Ståhlberga, objął urząd premiera Finlandii. Stał na czele tymczasowego rządu[3], który istniał przez nieco ponad 5 miesięcy, do 11 listopada 1922[4]. Wcześniej, mimo bycia członkiem Partii Koalicji Narodowej, nie brał czynnego udziału w polityce[3]. Ponownie był szefem tymczasowego gabinetu od 18 stycznia do 31 maja 1924[5].

W 1927 dołączył do Narodowej Partii Postępowej(inne języki), a w następnym roku objął urząd ministra obrony w rządzie Oskariego Manterego(inne języki). W 1929 wybrany na członka Eduskunty[3].

W 1937 roku nowo wybrany prezydent Kyösti Kallio powierzył mu ponownie stanowisko premiera, które objął 12 marca 1937[6]. Udało mu się utworzyć większościowy rząd, w którego skład weszły dwie największe fińskie partie – Socjaldemokratyczna Partia Finlandii oraz Maalaisliitto. Pełnił niejako rolę negocjatora między liderami obydwu partii – Väinö Tannerem a Juhem Niukkasenem(inne języki). Nie wierzył w możliwość ataku ZSRS na Finlandię[3], po wybuchu wojny zimowej złożył dymisję na ręce prezydenta. Urząd premiera pełnił do 1 grudnia 1939[6]. Słaby stan wyposażenia fińskich żołnierzy podczas konfliktu określany jest pejoratywnie modelem Cajandera (fin. Malli Cajander)[7].

Po ustąpieniu ze stanowiska wycofał się z życia politycznego. 21 stycznia 1943 został znaleziony martwy w gmachu Eduskundy, przed planowanym wystąpieniem na posiedzeniu klubu swojej partii[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Minister Aimo Kaarlo Cajander [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
  2. From forest researcher to Prime Minister | Helsinki University Museum Flame | University of Helsinki [online], www.helsinki.fi [dostęp 2024-11-22] (ang.).
  3. a b c d e Aimo Kaarlo Cajander, tiedemies ja poliitikko [online], vintti.yle.fi [dostęp 2024-11-22].
  4. 8. Cajander [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
  5. 10. Cajander II [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
  6. a b 22. Cajander III [online], Finnish Government [dostęp 2024-11-22] (ang.).
  7. a b Nostalginen Turku: Mallistaan pääministeri A.K. Cajander muistetaan [online], aamuset.fi, 26 lutego 2024 [dostęp 2024-11-22] (fiń.).