Adelajda Sabaudzka (1166–1174)
| |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
|---|---|
| Data urodzenia |
1166 (1163, 1167 lub 1173) |
| Data śmierci |
1173 |
| Ojciec | |
| Matka |
Klementyna Zähringen |
| Rodzeństwo |
Zofia, |
Adelajda Sabaudzka (fr. Alix), według niektórych źródeł znaną pod imionami: Alicja (fr. Alice)[1], Agnieszka (fr. Agnès)[2], Alicja (fr. Alicia), Aélis (fr. Aélis)[3] lub jeszcze Adelajda (fr. Adélaïde)[4], była księżniczką z dynastii Sabaudzkiej, narzeczoną Jana bez Ziemi, ale zmarła zbyt młodo aby wyjść za mąż.
Pochodzenie i urodzenie
[edytuj | edytuj kod]Adelajda była córką Humberta III Sabaudzkiego i jego trzeciej żony, Klementyny Zähringen.
Data urodzenia pozostaje niepewna. Według najnowszych ustaleń urodziła się w 1166[3]. Jednak, data śmierci jej matki jest dyskusyjna (1163, 1167 lub 1173), a także kolejność Adelajdy wśród dzieci pary: najstarsza[4], druga po Sofii[3] lub nawet jest jedynym dzieckiem pary[1].
Klaudiusz Blanchard, twierdzi, że Klementyna Zähringen zmarła w 1163 roku, co by oznaczało, że Adelajda urodziła się wcześniej.
Zaręczyny z Janem bez Ziemi
[edytuj | edytuj kod]W każdym razie, w 1173 roku, (a więc między ósmym a nieco ponad jedenastym rokiem życia), zostaje obiecana Janowi bez Ziemi, synowi króla Anglii[2], w umowie podpisanej w Clermont-Ferrand. Traktat ten, podpisany w obecności, w szczególności, arcybiskupa Piotra Tarentaise, przesądzał w zasadzie, że hrabstwo Sabaudii, plus 5 000 marek stanowią posag Adelajdy[1]. W tym czasie, i pomimo trzech małżeństw z rzędu, Humbertowi III, nie miał spadkobiercy, który mógłby zostać jego następcą zgodnie z prawem salickim. Postanawia również, że w przypadku śmierci dziewczyny, to jej młodsza siostra wyjdzie za Jana, z zachowaniem pozostałych postanowień umowy. Ten sojusz z Anglią był pierwotnie środkiem do walki przeciwko ekspansywnym ambicjom króla Francji, Ludwika VII[4].
Umowa ta dowodzi, że Adelajda była starszą z dwóch córek. Wydaje się, że dwoje dzieci (Jan bez Ziemi był w tym samym wieku, co Adelajda, urodził się w 1166 r.) spotkało się w zamku Montmayeur, o którym mowa w umowie jako części posagu Adelajdy[5][6].
Śmierci
[edytuj | edytuj kod]Ale dwa zdarzenia zadecydowały, że do zamierzonej unii Sabaudii i Anglii nie doszło: pierwsze to śmierć Adelajdy, jeszcze w dzieciństwie, w 1173 roku. Ta śmierć nie jest udowodniona, według Klaudiusza Blancharda, która opiera się na piśmie Luigi Cibrario, twierdzącym, że Adelajda wyszła była za mąż za Humberta z Genewy i była jeszcze żywa w 1256[7]. Biorąc pod uwagę wyjątkowość tego źródła, jest mało prawdopodobne, że termin planowanego małżeństwa Adelajdy (90 lat), a zwłaszcza z człowiekiem otrzydzieści lat młodszym, Humbert z Genewy urodził się w 1195 roku. Ponadto, mnogie warianty imienia księżniczki, znacznie zwiększają ryzyko pomyłek.
Drugie to śmierć matki, która miała miejsce prawdopodobnie w tym samym czasie; Klaudiusz Blanchard twierdzi, że ta strata spowodowała chęć hrabiego Humberta, do ucieczki od świata i zostania mnichem w opactwie Hautecombe, gdzie jego żona została pochowana, i że dopiero namowy wielu jego poddanych, zmusiły go do ponownego ożenku z Beatricze z Wiednia. A to ostatnia urodziła mu dziedzica, przyszłego Tomasza I Sabaudzkiego.
W każdym razie, angielska rodzina królewska zrezygnowała z projektu ślubu i Jan poślubił Izabelę Gloucester[4].
Rodowód
[edytuj | edytuj kod]| Amadeusz II Sabaudzki | ||||||||||||
| Humbert II Gruby | ||||||||||||
| Joanna z Genewy | ||||||||||||
| Amadeusz III Krzyżowiec | ||||||||||||
| Wilhelm I Burgundzki | ||||||||||||
| Gizela Burgundzka | ||||||||||||
| Stefania | ||||||||||||
| Humbert III Sabaudzki | ||||||||||||
| Guigues II z Albon | ||||||||||||
| Guigues III z Albon | ||||||||||||
| Petronela z Royans | ||||||||||||
| Matylda z Albon | ||||||||||||
| Roger I Sycylijski | ||||||||||||
| Matylda Sycylijska | ||||||||||||
| Eremburga z Mortain | ||||||||||||
| Adelajda Sabaudzka | ||||||||||||
| Berthold I Zähringen | ||||||||||||
| Berthold II Zähringen | ||||||||||||
| Richwara Szwabska | ||||||||||||
| Konrad I Zähringen | ||||||||||||
| Rudolf Rheinfelden | ||||||||||||
| Agnieszka Rheinfelden | ||||||||||||
| Adelajda Sabaudzka | ||||||||||||
| Klementyna Zähringen | ||||||||||||
| Albert III Namur | ||||||||||||
| Godefroi I Namur | ||||||||||||
| Ida Saksońska | ||||||||||||
| Klementyna Namur | ||||||||||||
| Konrad I Luksemburgski | ||||||||||||
| Ermesinde Luksemburg | ||||||||||||
| Ermezynda Akwitańska | ||||||||||||
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Claudius Blanchard: Histoire de l'abbaye d'Hautecombe en Savoie - avec pièces justificatives inédites. Chambéry: F. Puthod, 1874, s. 744. [dostęp 2013-03-15]. (fr.).
- Georges Chapier: Châteaux Savoyards. Faucigny, Chablais, Tarentaise, Maurienne, Savoie propre, Genevois: Éditions La Découvrance, 2005, s. 271-276, seria: L'amateur Averti. ISBN 978-2-8426-5326-2. (fr.).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Blanchard 1874 ↓, s. 98.
- ↑ a b Louis Moréri, Jean Le Clerc: Le grand dictionnaire historique - sur le mélange curieux de l'histoire sacrée et profane. T. 3. Paris: Halma, 1692, s. 183. [dostęp 2013-03-15]. (fr.).
- ↑ a b c Henri Frébault: Clémence de Zähringen, alias Clementia von Zähringen. Geneanet. [dostęp 2013-03-15].
- ↑ a b c d Odile Bebin-Langrognet: De Savoie en Comté - Saint Pierre de Tarentaise. Paryż: L'Harmattan, 2012, s. 96. ISBN 978-2-296-47898-5. [dostęp 2013-03-15]. (fr.).
- ↑ Chapier 2005 ↓, s. 271-276.
- ↑ Josiane Gentil, Guillaume Betemps: Mieux connaître notre patrie : les tours des Montmayeur (province de Savoie Ducale). [w:] notre.savoie.free.fr [on-line]. Ligue savoisienne, 2002-03-08. [dostęp 2013-03-15]. (fr.).
- ↑ Blanchard 1874 ↓, s. 99.