Zygmunt Andrzej Heinrich

Zygmunt Andrzej Heinrich, pseud. „Zyga”, „Dziadek” (ur. 21 lipca 1937 we Łbowie, zm. 27 maja 1989 pod Mount Everest) – polski taternik i alpinista, jeden z najbardziej doświadczonych himalaistów, z zawodu inżynier budownictwa. Zginął w lawinie na stoku Mount Everest.

Zygmunt Andrzej Heinrich

Pasang Norbu Sherpa i Zygmunt Andrzej Heinrich po próbie pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest
Data i miejsce urodzenia	21 lipca 1937 Łbowo
Data i miejsce śmierci	27 maja 1989 pod Mount Everest
Zawód, zajęcie	taternik, alpinista

Andrzej Heinrich, Kazimierz Olech i Andrzej Czok odpoczywają w bazie podczas wyprawy na Mount Everest (wiosna 1980)

Życiorys

W latach 1950–1956 mieszkał w Moszczanicy koło Żywca, gdzie jego matka Maria Heinrich pracowała jako nauczycielka w miejscowej szkole rolniczej. Wraz z siostrą Krystyną i bratem Stefanem uczył się w Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Żywcu, a następnie studiował na Politechnice Krakowskiej. Od młodości uprawiał turystykę górską. Jeździł na nartach, przez krótki czas uprawiał skoki narciarskie: trenował na skoczni w Żywcu, ale oddał też kilka skoków na zakopiańskiej Wielkiej Krokwi. Ukończył również kurs szybowcowy w Ligocie Dolnej na Opolszczyźnie, a znacznie później próbował sił w lotach na lotni na górze Żar. Wspinać zaczął się w roku 1958. Z partnerem Lucjanem Sadusiem szybko dokonali w Tatrach wielu znaczących wejść. W 1962 wraz z Januszem Kurczabem, Eugeniuszem Chrobakiem i Krzysztofem Zdzitowieckim brał udział w pierwszym przejściu Filara Kazalnicy Mięguszowieckiej. W Tatrach poprowadził m.in. trzy nowe drogi na północno-wschodniej ścianie Kazalnicy, dokonał na niej też pierwszego zimowego przejścia drogi Momatiuka. Na północno-wschodniej ścianie Małego Młynarza dokonał pierwszego przejścia direttissimy, poprowadził też nowe drogi na Mnichu i Wielkiej Teriańskiej Turni.

Od roku 1962 wspinał się też w Alpach, m.in. w Dolomitach. Z Sadusiem przeszedł południowy filar Marmolady i drogę Comiciego na Cima Grande di Lavaredo. Rok później przeszedł m.in. drogi na Civetcie, Cima Grande i Cima Ovest di Lavaredo. W roku 1965 przeszedł zachodnią ścianę Petit Dru, w 1968 nową drogę na Grandes Jorasses.

W góry wysokie Heinrich jeździł od roku 1966. W tym roku zdobył trzy wierzchołki Noszaka (7492 m n.p.m.). W roku 1969 brał udział w wyprawie na Malubiting, od 1971 jeździł na kolejne siedmio- i ośmiotysięczniki.

Zginął w maju 1989 na stokach Mount Everest, po tym, jak z bazy podszedł na przełęcz Lho La, aby pomóc zdobywcom szczytu: Eugeniuszowi Chrobakowi i Andrzejowi Marciniakowi. W drodze powrotnej lawina zaskoczyła wyprawę. Zginęli Zygmunt Andrzej Heinrich, Eugeniusz Chrobak, Mirosław Dąsal, Wacław Otręba i Mirosław Gardzielewski, Marciniak został uratowany po skomplikowanej akcji ratunkowej.

Heinrich angażował się w prace Klubu Wysokogórskiego i Polskiego Klubu Górskiego, był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi oraz Himalayan Club. Był współautorem książki Ostatni atak na Kunyang Chhish (Warszawa 1973).

Osiągnięcia w himalaizmie

• 1971 – Kunyang Chhish (7852 m) – pierwsze wejście na szczyt, przez długi czas jeden z najwyższych niezdobytych wierzchołków na świecie (wraz z Andrzejem Zawadą, Janem Stryczyńskim i Ryszardem Szafirskim),
• 1974 – udział w narodowej, jesienno-zimowej wyprawie na Lhotse pod kierownictwem Andrzeja Zawady,
• 1976 – udział w narodowej wyprawie na K2,
• 1978 – pierwsze wejście na Kanczendzongę Środkową (8482 m) – razem z Wojciechem Brańskim, Kazimierzem Olechem,
• 4 października 1979 – wejście na Lhotse – czwarty co od wysokości szczyt Ziemi – wraz z Andrzejem Czokiem, Jerzym Kukuczką i Januszem Skorkiem,
• 1980 – uczestnictwo w zimowej wyprawie na Mount Everest, poprowadzenie drogi przez Ice Fall, udział w zakładaniu wyższych obozów,
• 1981 – pierwsze wejście na południowo-zachodni wierzchołek Maszerbrumu (7806 m),
• 1983 – pierwsze wejścia na Baturę III (7531 m) i IV (7462 m),
• 1985 – wyprawa zimowa na Czo Oju (8201 m) – drugie wejście zimowe na szczyt (wraz z Jerzym Kukuczką), nową drogą,
• 1985 – nowa drogą na Nanga Parbat, na wierzchołki południowy (8042 m) i główny (8125 m) wraz z Jerzym Kukuczką, Carlosem Carsolio i Sławomirem Łobodzińskim,
• 1988 – trzecie wejście na Baturę I (7795 m).

Upamiętnienie

30 stycznia 2014 r. Rada Miejska w Żywcu podjęła uchwałę nr LVI/399/2014 o nadaniu nazwy Zygmunta A. Heinricha jednaj z ulic w Moszczanicy.

W dniu 24 października 2015 r. na terenie Zespołu Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształcących im. J. Piłsudskiego w Żywcu Moszczanicy odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia głazu pamiątkowego, poświęconego Z. A. Heinrichowi.

Bibliografia

• Janusz Kurczab: Leksykon polskiego himalaizmu. Warszawa: Agora SA – Biblioteka Gazety Wyborczej, 2008, s. 49-50, seria: Polskie Himalaje. ISBN 978-83-7552-383-6.
• Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie Zygmunta Andrzeja Heinricha ze zbiorów Józefa Nyki