Zmiany nazw ulic i placów w Będzinie
(Przekierowano z Zmiany nazewnictwa będzińskich ulic)
Ten artykuł od 2008-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Zmiany nazewnictwa ulic w Będzinie (bez Grodźca i Łagiszy) na przestrzeni lat przedstawia poniższa tabela:
| Nazwa współczesna | Nazwa z okresu PRL | Nazwa z okresu okupacji | Nazwa z okresu międzywojennego | Nazwa z okresu zaboru (i wcześniej) | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 Maja | 1 Maja | Kasernenstrasse (Koszarowa) | Wapienna / 1 Maja | ||
| plac 3 Maja | pl. 3 Maja / pl. Bohaterów Stalingradu (1950) | Hauptplatz (plac Główny) | plac 3 Maja | Bazarnaja płoszczad' (plac Bazarowy) | |
| 11 Listopada (od 11 XII 1991) | Waltera Szolca (ok. 1960-1991) | nie istniała | nie istniała | ||
| 27 Stycznia | 27 Stycznia | Vorwerkstrasse (Folwarczna) | Folwarczna (do ok. 1945) | ||
| Władysława Andersa | Bolesława Bieruta (do 10 I 1990) | nie istniała | nie istniała | ||
| Armii Krajowej | Stanisława Krzynówki (do 1991) | nie istniała | nie istniała | ||
| Ignacego Bereszki (od 18 XII 2013) (1975-2013 brak nazwy) | Krótka | Kurzestrasse (Krótka) (do 1975) | Krótka | ||
| dr. Adama Bilika | Walki Młodych (do 13 VI 2017) | ||||
| [Bohaterów Getta Warszawskiego] (nie istnieje)[1] | Bohaterów Getta Warszawskiego (1958-ok. 1976-77) | Alterweg (Stara Droga) | Bóżnicza / Żydowska | Pietrowskaja (1875)/ Jewriejskaja / Żydowska (1877) | |
| św. Brata Alberta | Alberta Dzijaka (1975-91) | Bergmannstrasse (Górnicza) | Górnicza | ||
| Browarna | Browarna | Gambrinusstrasse (Gambinusa) | Browarna | ||
| Brzozowicka | Brzozowicka | Birkenstrasse (Brzozowa) | Brzozowicka | ||
| Cynkowa | Cynkowa | Werkstrasse (Zakładowa) | Cynkowa | ||
| Czeladzka | Czeladzka | Beuthenerstrasse (Bytomska) | Czeladzka | Iwanowa / Bytomska - przy rynku) (XVI-XVII w., 1823), Pawłowskaja i Czeladzkaja (1875) / Czeladzkaja (1877, 1914) | |
| Ignacego Daszyńskiego | Henryka Rutkowskiego (do 13 VI 2017) | nie istniała | nie istniała | nie istniała | |
| Filtrowa | Filtrowa | Stollengasse (Sztolniowa) | Sztolnia | ||
| Grobla | Grobla | Dammweg (Groblowa) | Grobla | ||
| Góra Zamkowa | Góra Zamkowa | Schlossberg (Góra Zamkowa) | Góra Zamkowa | ||
| Górna | Górna | Bergstrasse (Górska) | Górna | Nowgorodskaja/Nowogrodzka (1877) / Cmentarnaja (1914) | |
| Gzichowska | gen. Karola Świerczewskiego (31 III 1948-13 VI 2017) | Gutstrasse | Gzichowska | Nikołajewskaja (1875) / Gzichowskaja / Gzichowska (1877) | |
| Jana III Sobieskiego | Armii Ludowej (do 13 VI 2017) | nie istniała | nie istniała | nie istniała | |
| Jasna | Jasna | Schlachthofstrasse (Rzeźnicza) | Jasna | Jasnaja / Jasna (1914) | |
| Wojciecha Jastrzębowskiego | Dąbrowszczaków (do 13 VI 2017) | ||||
| Berka Joselewicza | Berka Joselewicza | Alte Marktstrasse (Starotargowa) | Targowa | Kazanskaja/ Kazańska (1875, 1877, 1914) / Żydowska (?) (1645) | |
| Kamienna | Kamienna | Steinstrasse (Kamienna) | Kamienna | ||
| Kamienne Schodki | Kamienne Schodki | Seitengasse (Boczna/Ustronna) | Boczna (do ok. 1945) | Podwale (1875) | |
| Mariana Kantora-Mirskiego | Małgorzaty Fornalskiej (do 13 VI 2017) | nie istniała | nie istniała | nie istniała | |
| plac Kazimierza Wielkiego | plac Wolności (27 VII 1945 - 20 XII 1976[2]) | Alter Ring (Stary Rynek) | Rynek (Stary Rynek)/pl. Prezydenta Ignacego Mościckiego (l. 30. XX w. - ok. 1945) | Aleksandrowskaja płoszczad' / plac Aleksandra | |
| [Jana Kilińskiego] nie istnieje | [zlikwidowana pod odkrywkę "Brzozowica"] | Ottostrasse (Ottona) | Jana Kilińskiego | ||
| Kolejowa | Kolejowa | Eisenbahnstrasse (Kolejowa) | Kolejowa | ||
| al. Hugona Kołłątaja - część zachodnia | Przed 1975 rokiem:
Po 1975 roku: al. Aleksandra Zawadzkiego (1975-11 XII 1991) |
Alte Hauptstrasse (Stara Główna) | Hugona Kołłątaja | Krakowska (XVI-XVII w. przy rynku) / Sławkowskaja / Sławkowska | |
| al. Hugona Kołłątaja - część wschodnia | Niedziałkowskiego (31 III 1948) / Hanki Sawickiej | Reiterstrasse (Kawalerzystów) | Kadrowa | ||
| Mikołaja Kopernika | Mikołaja Kopernika | Kopernikusstrasse (Kopernika) | Mikołaja Kopernika | ||
| dr. Tadeusza Kosibowicza | Osiedle Huty "Będzin" / Stanisława Gawlika (1960-13 VI 2017) | ||||
| Koszelew |
|
Bergwerkstrasse (Kopalniana) | Szosowa / Stefana Okrzei | ||
| [Kościelna] nie istnieje | Kościelna | Kirchstrasse (Kościelna) | Kościelna | Władimirskaja (frag. 1875, 1877) / Plebanskaja / Plebańska (1914) | |
| Tadeusza Kościuszki | Tadeusza Kościuszki | Bahnhofstrasse (Dworcowa) | Tadeusza Kościuszki | ||
| Krakowska | Krakowska | Robert-Kochstrasse (Roberta Kocha) | Furmańska / Krakowska | Furmanskaja / Furmańska (1914) | |
| Ignacego Krasickiego | Janka Krasickiego, od 1975 Ignacego Krasickiego | Poststrasse (Pocztowa) | Nowa / Gabriela Narutowicza | ||
| Kręta | Kręta | Friedensweg (Pokoju) | Zaciszna | ||
| Rutki Laskier | Józefa Podsiadły (ok. 1945-13 VI 2017) | Langerweg (Długa) | Przeczna | ||
| Ludowa | Ludowa | Bachstrasse (Potokowa) | Rzeczna | ||
| plac Jean-Marie Lustigera (od 28 I 2008) | [plac PKWN] | ||||
| Stanisława Małachowskiego | Stanisława Małachowskiego | Kattowitzerstrasse (Katowicka) | Stanisława Małachowskiego | Sławianskaja / Słowiańska | |
| Małobądzka | generalissimusa Stalina (27 VII 1945) / Małobądzka | Talstrasse (Dolinna) | Małobądzka | ||
| Tadeusza Mazowieckiego | Leona Kruczkowskiego (do 13 VI 2017) | ||||
| Mieroszewskich | Pawła Findera (do 13 VI 2017) | ||||
| Jadwigi Migowej | Lucjana Szenwalda (do 13 VI 2017) | ||||
| Modrzejowska | Feliksa Dzierżyńskiego (1958-1990) | Marktstrasse (Targowa) | Modrzejowska | Modrżejewskaja / Modrzejowska (1877) / Michajłowskaja / Michajłowska (1875) | |
| Stanisława Moniuszki | św. Jana / Stanisława Moniuszki (od 1958) | Johannstrasse (Jana) | Świętego Jana (Świętojańska) | Iwanowskaja | |
| Gabriela Narutowicza | Władysława Kniewskiego (do 13 VI 2017) | ||||
| Józefa Oleksego | Anastazego Kowalczyka (do 13 VI 2017) | ||||
| Ignacego Paderewskiego | Gwardii Ludowej (do 13 VI 2017) | ||||
| Paryska | Ormowców (28 V 1948-II 1992) | Brueckenstrasse (Mostowa) | Mostowa | Żurawskaja (1914) | |
| PCK | PCK (do 1977) / Władysława Hibnera (1977-2017) | ||||
| rtm. Witolda Pileckiego | XXXV-lecia PRL (do 13 VI 2017) | ||||
| Józefa Piłsudskiego (w śródmieściu) | Ludwika Waryńskiego (27 VII 1945-II 1992) | Hallenstrasse (Halowa) | Józefa Piłsudskiego | ||
| Józefa Piłsudskiego | Ludwika Waryńskiego (27 VII 1945-II 1992) | Adalbertstrasse (Adalberta) | Na Piaski (droga) | Głuchaja (1914) | |
| Plebańska | Plebańska | Kirchsteig | Plebańska | Kostielnaja / Kościelna (1875, 1877, 1914) | |
| [Podgórska] nie istnieje | Podgórska | Zur Hohe (Na Górę) | Podgórna/Podgórska | Smolenskaja / Smoleńska (1877) | |
| Podjazie | Podjazie (jej część - ul. Waryńskiego, ob. Piłsudskiego) | - | Podjazie | ||
| Podwale | Podwale | Wallstrasse (Wałowa) | Targowa / Podwale | Włodimirskaja / Włodzimierska (1875, 1877) / Małaja (1914) | |
| Podzamcze | Podzamcze | Burgstrasse (Zamkowa) | Podzamcze | Nadbierieżnaja / Nadbrzeżna (1875) / Nadbrzegie (1877) | |
| Polna | Polna | Feldstrasse (Polna) | Polna | ||
| Ignacego Potockiego | Mariana Buczka (do 11 XII 1991) | Hospitalstrasse (Szpitalna) | Folwarczna/Ignacego Potockiego | Kijewskaja/Kijowska (1877) | |
| Kazimierza Promyka | Kazimierza Promyka | Gerichtstrasse (Sądowa) | Promyka | Przednia (1914) | |
| Mikołaja Reja | Mikołaja Reja | Meisenstrasse (Sikorek) | Mikołaja Reja | ||
| Józefa Retingera | I Armii Wojska Polskiego (do 13 VI 2017) | ||||
| Rolnicza | Rolnicza | Randweg (Skrajna) | Rolnicza | ||
| Rybna | Rybna | Ludwigstrasse | Rybna/Cerkiewna | Siergiejewskaja / Siergiejewska (1875, 1877) / Jatkowaja (1914) | |
| Rybny Rynek | Rybny Rynek | Fischmarkt (Rybny Rynek) | Rybny Rynek | Miasnyje Riady (Stragany Mięsne) (1875) / Siergiejewskaja Płoszczad' [Rynek Różany w XVI w.] | |
| Jana Sączewskiego | 22 Lipca (27 VII 1945-11 XII 1991) | Gartenstrasse (Ogrodowa) | Sączewskiego (Sączewska) | Sonczowskaja (1914) | |
| Sielecka | Sielecka | Hüttenstrasse (Hutnicza) | Sielecka | ||
| Siemońska (cz. pn.) | Siemońska | Mühlenstrasse (Młyńska) | Siemońska | ||
| Siemońska (cz. pd.) (od 1992) | Juliana Marchlewskiego (1950-1992) | Grenzstrasse (Graniczna) | Graniczna (do 1950) | ||
| Henryka Sienkiewicza | Henryka Sienkiewicza | Fabrikstrasse (Fabryczna) | Henryka Sienkiewicza | ||
| Zygmunta Sierakowskiego | Zygmunta Sierakowskiego | Knappenstrasse (Ciasna) | Sierakowskiego | ||
| Stanisława Skalskiego | Józefa Skalskiego (do 13 VI 2017) | ||||
| Słowiańska | Słowiańska | Klausstrasse | Dojazdowa / Bronisława Pierackiego (do 27 VII 1945) | ||
| Stanisława Staszica | Stanisława Staszica (Staszyca) | Am Wasserwerk (Przy Wodociągach) | Stanisława Staszica | ||
| Część ulicy Stawowej | część ulicy Stawowej | Lompa | |||
| Szkolna | Szkolna | Schulstrasse (Szkolna) | Szkolna | ||
| Rafała Sznajdera | Wirgiliusza Chmielewskiego (do 13 VI 2017) | nie istniała | nie istniała | nie istniała | |
| Wisławy Szymborskiej | Wawrzyńca Stalickiego (27 VII 1945 -13 VI 2017) | Paryska | |||
| bp. Adama Śmigielskiego | 9 Maja (do 13 VI 2017) | ||||
| Środkowa | Środkowa | Mittelgasse (Środkowa) | Środkowa | ||
| Teatralna | Jana Sobieskiego (do 1977) | Akazienweg (Akacjowa) | Jana Sobieskiego) | ||
| Juliana Tuwima | Juliana Tuwima | An den Garten (Na Ogrodach) | Ogrodowa | ||
| Andrzeja Wajdy | 15 Grudnia (do 13 VI 2017) | Engerweg (Wąska) | Wąska (część) | ||
| Wiejska | Wiejska | Wiesenstrasse (Łąkowa) | Wiejska | ||
| Wilcza | Wilcza | Wolfbergerstrasse (Wilcza Góra) | Wilcza | ||
| Wolności | Grodziecka (do 1975) | Flurstrasse (Łanowa) | Grodziecka | ||
| Wolska | Wolska | Ziegeleistrasse (Cegielniana) | Wolska | ||
| Stanisława Wyspiańskiego | Bartosza Głowackiego (do 1977) / Stanisława Wyspiańskiego (od 1977) | Bauernstrasse (Rolnicza) | Bartosza Głowackiego | ||
| Stanisława Wygodzkiego | Wincentego Pstrowskiego (do 13 VI 2017) | ||||
| Zagórska | Zagórska | Friedrichstrasse (Fryderyka) | Zagórska | ||
| Zamkowa | Zamkowa | Schlosstrasse (Zamkowa) | Zamkowa | Zamkowaja / Zamkowa (1875, 1877, 1914) | |
| [Zaułek] nie istnieje (przy ul. Modrzejowskiej) | Zaułek | Hintergasse (Zaułek) | Zaułek | ||
| Zawale | Zawale | Hinter dem Wall (Za Wałem) | Nadbrzeżna / Zawale | Zagorodnaja (Zamiejska) (1875, 1877, 1914) | |
| Zawodzie | Zawodzie | Am Wasser (Za Wodą/Zawodzie) | Zawodzie | Mokraja (1914) | |
| Zielona | Zielona | Grünstrasse (Zielona) | Zielona (z częścią Prostej) | ||
| Żwirki i Wigury | Żwirki i Wigury | Steigerstrasse (Sztygarska) | Ksawerowska / Żwirki i Wigury | ||
| nie istnieje [pomiędzy Zamkową a Kościelną] | nie istnieje | nie istnieje | nie istnieje | Moskowskaja (1875, 1877) |
Ulice, które w 1951 r. znalazły się w granicach miasta Czeladź (kolonia Małobądz)
| Nazwa współczesna | Nazwa z okresu PRL | Nazwa z okresu okupacji | Nazwa z okresu międzywojennego |
|---|---|---|---|
| 3 Szyb | 3 Szyb | Am Wetterschacht | |
| Będzińska (część) | Będzińska | Beuthenerstrasse (Bytomska) | Czeladzka |
| Daleka | Daleka | Weiter Weg (Daleka) | Daleka |
| Nowopogońska | Nowopogońska | Sosnowitzerstrasse (Sosnowiecka) | Nowopogońska |
| Piaskowa | Piaskowa | Sandweg (Piaskowa) | Piaskowa |
| Prosta | Prosta | Albrechtstrasse (Albrechta) | Prosta |
| Robotnicza | Robotnicza | Grubenstrasse (Kopalniana) | Kopalniana |
| ks. Skorupki | ks. Skorupki | Karlstrasse (Karola) | Księdza Skorupki |
Nowe place i ronda
edytuj- pl. Bohaterów Getta Będzińskiego (28 VI 2004)
- pl. Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej (28 II 2005)
- pl. kard. Jean-Marie Lustigera (28 I 2008)
- pl. ks. Mieczysława Zawadzkiego (27 V 2008)
- pl. prof. Włodzimierza Wójcika (21 V 2014)
- rondo Unii Europejskiej (30 IX 2005)
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Plan Będzina (tzw. plan Żmigroda) z ok. 1930 r., 1:12500 w: Będzin 1258-2008
- Stadt Bendsburg O/S. Kreis Bendsburg. 1:10000 (niemiecki plan miasta z okresu II wojny światowej)
- Będzin 1358-2008, praca zbiorowa pod red. M.Z. Pulinowej, J. Sperki, A. Glimos-Nadgórskiej
- Będzin, plan miasta - spis ulic, Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne Katowice, Katowice 1992
- uchwały Rady Miejskiej Będzina