Zasłonak olszynowy
Zasłonak olszynowy (Cortinarius iliopodius (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak olszynowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius iliopodius (Bull.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 301 (1838) [1836-1838] | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1793 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Agaricus iliopodius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries przenosząc go do rodzaju Cortinarius[1].
- Agaricus iliopodius Bull. 1793
- Cortinarius alnetorum (Velen.) M.M. Moser 1967
- Cortinarius alnetorum (Velen.) M.M. Moser 1967 f. alnetorum
- Cortinarius alnetorum f. iliopodius (Bull.) A. de Haan & Volders 2004
- Hydrocybe alnetorum (Velen.) M.M. Moser 1953
- Hydrocybe iliopodia (Bull.) M.M. Moser 1953
- Telamonia alnetorum Velen. 1921
- Telamonia iliopodia (Bull.) Wünsche 1877
Nazwę polską nadał mu Władysław Wojewoda w 1999 r., Andrzej Nespiak w 1981 r. opisywał go jako zasłonak nibyolszowy[3].
Morfologia
edytujŚrednica 1–4 cm. Początkowo dzwonkowaty z podwiniętym brzegiem, potem płaskowypukły. Jest higrofaniczny; w zależności od stopnia nasycenia wodą ma barwę od żółtobrązowej do brązowoszarej a nawet brązowoczarnej. Powierzchnia matowa z resztkami filcowatej, włóknistej zasnówki[4].
Wąsko przyrośnięte, rzadkie. U młodych owocników jasnobrązowo-szare, u starszych o purpurowym odcieniu, jaśniejsze na ostrzach[4].
Wysokość 3–8 cm, grubość 2–5 mm, walcowaty, równogruby. Powierzchnia pokryta jasnymi włókienkami, czasem purpurowa u góry, ciemniejąca w dół, pokryta białymi resztkami zasnówki ciemniejącymi z wiekiem[4].
Ciemny, brązowo-szary, czasem na szczycie trzonu purpurowy, u podstawy ciemnoczerwony[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki o rozmiarach 8,5–10,5 × 5,5, 5 μm, mniej więcej elipsoidalne, nieco brodawkowate[4].
Występowanie i siedlisko
edytujZnane jest jego występowanie w Ameryce Północnej i Europie. W Europie występuje od Hiszpanii przez Anglię po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego. Brak informacji o jego występowaniu w Europie Wschodniej i Południowo-wschodniej[5]. W piśmiennictwie naukowym podano wiele jego stanowisk na terenie Polski[3]. Jest jednak rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[6].
Rośnie na ziemi w lasach, zaroślach i parkach pod olszami, zwłaszcza wśród mchów Mnium undulatum[3]. Częściej spotykany jest na terenach podmokłych, na bagnach i w pobliżu strumieni[4].
Znaczenie
edytujGrzyb mikoryzowy[3]. Nie zaleca się zbierania w celach spożywczych żadnego gatunku zasłonaka; ich odróżnienie jest trudne, na ogół są to grzyby niejadalne lub trujące, niektóre nawet śmiertelnie[7]
Gatunki podobne
edytujCharakterystycznymi cechami tego gatunku zasłonaka jest siedlisko, w którym występuje, ciemna barwa, szara zasnówka oraz dość wąskie zarodniki[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-02-20]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Base de donneees mycoligique. Cortinarius alnetorum. [dostęp 2017-12-28].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.