Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1860 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1860 roku – dziewiętnaste wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Abrahama Lincolna, a wiceprezydentem został Hannibal Hamlin.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1860 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

6 listopada 1860 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1856
następne:
1864
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1860 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Kampania wyborcza

edytuj

Wybory prezydenckie w 1860 roku odbywały się w atmosferze napięcia i groźby secesji stanów południowych[1]. Wydarzenia z 1859 roku, jak insurekcja Johna Browna i debaty Lincoln–Douglas ukształtowały politykę głównych partii[2]. Początkowo najpoważniejszym kandydatem Partii Republikańskiej był William H. Seward, lecz jego kontrowersyjne wypowiedzi, w których zapowiadał rozpad kraju, w przypadku nierozwiązania kwestii niewolniczej, pozbawiły go nominacji[1]. Kandydatem republikanów został inny dawny wig, Abraham Lincoln, który w wielu kwestiach zajmował dużo bardziej stonowane stanowisko[1]. W kampanii popierał interesy rolnictwa i przemysłu z Północy oraz budowę kolejowej linii transkontynentalnej[3]. Sprzeciwił się rozszerzaniu niewolnictwa, konstytucji z Lecompton, ale potępił najazd Browna[3]. W Partii Demokratycznej istniał rozłam, który uwidocznił się 23 kwietnia 1860 na konwencji w Charleston[4]. Stephen A. Douglas miał poparcie większości delegatów, ale niewystarczające do uzyskania nominacji[4]. Jego program opierał się na zasadzie „suwerenności ludu”, jednak delegaci z Południa wycofali swoje poparcie i zażądali, by terytoria południowe zostały objęte federalną ochroną niewolnictwa[5]. Wobec braku zgody na ten postulat i powstałego impasu, konwencja została odroczona do czerwcowego zjazdu w Baltimore[3]. Konwencja w Baltimore została szybko zerwana przez delegatów południowych, którzy nominowali swoim kandydatem urzędującego wiceprezydenta Johna Breckinridge’a (28 czerwca)[6]. Pięć dni wcześniej delegaci z Północy poparli Douglasa[6]. Rozłam w Partii Demokratycznej znacznie ułatwił zwycięstwo republikanom[3]. Czwartą siłą startującą w wyborach była Partia Unii Konstytucyjnej, składająca się z konserwatystów i dawnych wigów[7]. Ich majowa konwencja w Baltimore nominowała Johna Bella kandydatem na prezydenta i Edwarda Everetta na wiceprezydenta[8].

Kandydaci

edytuj

Partia Demokratyczna z Południa

edytuj

Partia Demokratyczna z Północy

edytuj

Partia Republikańska

edytuj

Konstytucyjna Partia Unii

edytuj

Wyniki głosowania

edytuj

Głosowanie powszechne odbyło się 6 listopada 1860[9]. Lincoln uzyskał 39,9% poparcia, wobec 29,4% dla Douglasa, 18,1% dla Breckinridge’a i 12,6% dla Bella[9]. Ponadto, nieco ponad 500 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[9]. Frekwencja wyniosła 81,2%[10]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 13 lutego 1861[11]) Lincoln uzyskał 180 głosów, przy wymaganej większości 152 głosów[12]. Na Breckinridge’a zagłosowało 72 elektorów, na Bella – 39, a na Douglasa – 12[12]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Hannibal Hamlin, uzyskując 180 głosów[12]. Joseph Lane uzyskał 72 głosy, Edward Everett – 39, a Herschel Johnson – 12[12].

Abraham Lincoln został zaprzysiężony 4 marca 1861 roku[13].

Kandydat na prezydenta Partia Głosowanie powszechne Kolegium Elektorów
Głosy Procent
Abraham Lincoln Partia Republikańska 1 866 452 39,9% 180
John Breckinridge Partia Demokratyczna z Południa 847 953 18,1% 72
John Bell Konstytucyjna Partia Unii 590 631 12,6% 39
Stephen A. Douglas Partia Demokratyczna z Północy 1 375 157 29,4% 12
Łącznie 303
Kandydat na wiceprezydenta Partia Kolegium Elektorów
Hannibal Hamlin Partia Republikańska 180
Joseph Lane Partia Demokratyczna z Południa 72
Edward Everett Konstytucyjna Partia Unii 39
Herschel Johnson Partia Demokratyczna z Północy 12
Łącznie 303

Przypisy

edytuj
  1. a b c Bartnicki 1995 ↓, s. 29.
  2. Jones 2016 ↓, s. 240.
  3. a b c d Jones 2016 ↓, s. 242.
  4. a b Jones 2016 ↓, s. 241.
  5. Bartnicki 1995 ↓, s. 31.
  6. a b Pastusiak 1999 ↓, s. 315.
  7. Bartnicki 1995 ↓, s. 32.
  8. Jones 2016 ↓, s. 243.
  9. a b c US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-09-28]. (ang.).
  10. Election of 1860. CountingTheVotes. [dostęp 2017-09-28]. (ang.).
  11. Presidential Election of 1860. Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-09-28]. (ang.).
  12. a b c d Electoral College Box – 1860. NARA. [dostęp 2017-09-28]. (ang.).
  13. Pastusiak 1999 ↓, s. 316.

Bibliografia

edytuj