Współczynnik ryzyka

Współczynnik ryzyka, wskaźnik hazardu, współczynnik hazardu, hazard względny (ang. hazard ratio, HR) – statystyczna miara służąca do badania efektywności względnej różnych form terapii lub kuracji medycznych. Miara ta określa prawdopodobieństwo punktu końcowego (np. śmierci pacjenta) w jednej grupie podzielonym przez prawdopodobieństwo w innej grupie[1].

Przykład: Badamy efektywność terapii medycznej przeprowadzając eksperyment medyczny. W grupie eksperymentalnej (w której zastosowano terapię) zmarło 20 ze 100 pacjentów (20%), zaś w grupie kontrolnej (w której nie zastosowano terapii) zmarło 50 ze 100 pacjentów (50%). Współczynnik ryzyka zastosowanej terapii obliczamy dzieląc 20/50 = 0,40[1].

Współczynnik ryzyka może przyjmować teoretycznie wartości od 0 do nieskończoności, przy czym wartości interpretuje się następująco[2]:

Wartość współczynnik ryzyka (HR) Interpretacja
HR = 0 Interwencja całkowicie zapobiega wystąpieniu punktu końcowego (na przykład śmierci pacjenta)
0 < HR < 1 Interwencja jest skuteczniejsza od braku interwencji
HR = 1 Interwencja jest całkowicie neutralna (zarówno w grupie badanej, jak i kontrolnej ryzyko wystąpienia punktu końcowego jest identyczne)
1 < HR Interwencja zwiększa ryzyko w porównaniu do braku interwencji

Współczynnik ryzyka różni się w sposób istotny od ryzyka względnego oraz ilorazu szans. W związku z tym pojęć tych nie należy utożsamiać.

Przypisy

edytuj
  1. a b PRO-EBP. Platforma promowania i upowszechniania praktyki zawodowej opartej na wiedzy naukowej
  2. Fendler, W., Chałubińska, J., & Młynarski, W. (2011). Techniki analizy przeżycia stosowane w onkologii – założenia, metodyka i typowe problemy interpretacyjne. "Onkologia w Praktyce Klinicznej", 7(2), 89–101.