Wojna w Utah – trwająca w latach 1857–1858 wojna pomiędzy mormońskimi osadnikami z Terytorium Utah a rządem federalnym Stanów Zjednoczonych. Wojna zakończyła się zwycięstwem armii federalnej, która pokonała oddziały milicji terytorialnej zorganizowane przez mormonów.

Wojna w Utah
Wojny mormońskie
Ilustracja
Masakra pod Mountain Meadows
(T.B.H. Stenhouse 1873)
Czas

18571858

Miejsce

Terytorium Utah

Przyczyna

powołanie na stanowisko gubernatora Alfreda Cumminga w miejsce mormońskiego lidera Brighama Younga

Wynik

wygrana Stanów Zjednoczonych

Strony konfliktu
Stany Zjednoczone Mormoni
Dowódcy
pr. James Buchanan
gub. Alfred Cumming
gen. Albert Johnston
gub. Brigham Young
gen. Daniel H. Wells
kpt. Lot Smith
Siły
2500 żołnierzy mormońska milicja terytorialna
Straty
120 kolonistów nieznane
brak współrzędnych

Opis wydarzeń

edytuj

Przyczyny konfliktu

edytuj

W latach 50. XIX wieku narastało napięcie pomiędzy świętymi w dniach ostatnich a innymi osadnikami w Utah dotyczące mormońskich nauk i praktyk. Ponadto koloniści podróżujący dalej na zachód mieli trudności z zakupem potrzebnego im zboża od mormonów, a mormoni nie chcieli „u siebie” dużej ilości wozów z końmi i bydłem. Z tego względu w połowie 1857 roku prezydent Stanów Zjednoczonych James Buchanan w miejsce mormońskiego lidera Brighama Younga na stanowisko gubernatora Terytorium Utah powołał Alfreda Cumminga. By powstrzymać spodziewany bunt świętych przeciwstawiających się ustanowieniu nowego gubernatora prezydent wysłał razem z nim 2500 żołnierzy[1].

Zarówno prezydent Kościoła Brigham Young jak i pozostali przywódcy Kościoła określili nadchodzących żołnierzy jako wrogów. Twierdzili, że żołnierze mają wypędzić wiernych z Utah tak, jak poprzednio musieli oni opuścić Ohio, Missouri i Illinois. Ponadto Young wywołał stan rzekomego zagrożenia nakazując wiernym gromadzić żywność na wypadek ucieczki oraz nakazał oddziałom milicji terytorialnej, by były gotowe do obrony[1].

Masakra pod Mountain Meadows

edytuj

We wrześniu 1857 roku w południowej części Terytorium Utah w miejscowości Cedar City wierni Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich pod wodzą Isaaca Haighta, burmistrza Cedar City zaplanowali oraz przeprowadzili mord grupy około 120 kolonistów podróżujących w karawanie wozów z Arkansas do Kalifornii. Zbrodnia ta stała się znana jako masakra pod Mountain Meadows. Do ataku na kolonistów i kradzieży bydła Isaac Haight wraz z innymi lokalnymi przywódcami Kościoła postanowili namówić grupę miejscowych Indian z plemienia Pajutów. W ten sposób odpowiedzialność za zajście zamierzali zrzucić na Indian[1].

Oblężenie karawany trwało 5 dni od 7 do 11 września, podczas którego mormoni wraz z Indianami dokonali 3 ataków na kolonistów. Aby zapobiec rozprzestrzenieniu się wiadomości, że mormoni brali udział w ataku, postanowili oni wybić wszystkich kolonistów z wyjątkiem małych dzieci. W wyniku podstępu i ataku przeprowadzonego 11 września z grupy około 140 kolonistów ocalało jedynie 17 małych dzieci[1].

Konsekwencje

edytuj

Masakra rozpoczęła konflikt nazwany „Wojną w Utah”. W trakcie tego konfliktu zarówno wojsko Stanów Zjednoczonych jak też mormońska milicja z Utah dopuszczały się aktów agresji. Jednak poza tą masakrą na kolonistach w czasie wojny nie stoczono regularnych bitew[1]. Oddziały mormońskie nękały amerykańską armię. Straty spowodowane wojną były głównie materialne.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Wojna w Utah i masakra pod Mountain Meadows. Instytut Religii, 2015, s. Lekcja 25, seria: Podwaliny przywrócenia.