Woda morska
Woda morska, woda słona – woda występująca w morzach i oceanach. W wodzie tej są rozpuszczone tysiące związków chemicznych i prawie wszystkie pierwiastki chemiczne obecne na kuli ziemskiej. Woda morska stanowi ponad 97% wody obecnej w formie ciekłej na powierzchni Ziemi, tzw. woda słodka stanowi zaś mniej niż 3%.
Charakterystyka
edytujNajbardziej charakterystyczną cechą wody morskiej jest wysokie stężenie kationów sodu (Na+), potasu (K+), magnezu (Mg2+) i wapnia (Ca2+) oraz anionów chlorkowych (Cl−), siarczanowych (HSO−
4 i SO2−
4) oraz węglanowych (HCO−
3 i CO2−
3), które łącznie nadają wodzie morskiej intensywnie gorzki lub gorzko-słony smak i powodują, że nie nadaje się ona do picia. Niewielkie ilości wypitej wody teoretycznie nie są szkodliwe dla człowieka, jednak picie wody aby zapobiec odwodnieniu jest nie tylko szkodliwe, ale i bezcelowe, gdyż więcej wody jest wykorzystywanej do pozbycia się nadmiaru soli z organizmu niż znajduje się w wodzie morskiej. W efekcie spożycie wody morskiej tylko przyspiesza proces odwodnienia[1]. Woda morska ma odczyn lekko alkaliczny (pH = 7,5 do 8,4).
Stężenie jonów w wodzie morskiej przelicza się często na taką zawartość wagową chlorku sodu w 1 dm³ wody, która dawałaby podobne średnie stężenie molowe wszystkich jonów. Stężenie to w oceanach jest względnie stałe i zależy głównie od strefy klimatycznej w której dokonuje się pomiar. Wynosi ono 32–40 promila. W morzach stężenie to waha się w granicach od 3 do 50‰. Woda o zasoleniu wynoszącym 35‰ zamarza w temperaturze -2 °C.
Zasoby słonej wody morskiej
edytuj| Substancja | Masa | Udział procentowy |
|---|---|---|
| chlorek sodu, NaCl | 27,213 kg | 77,80% |
| chlorek magnezu, MgCl 2 |
3,807 kg | 10,90% |
| siarczan magnezu, MgSO 4 |
1,658 kg | 4,70% |
| siarczan wapnia, CaSO 4 |
1,260 kg | 3,60% |
| siarczan potasu, K 2SO 4 |
865 g | 2,50% |
| węglan wapnia, CaCO 3 |
123 g | 0,03% |
| bromek magnezu, MgBr 2 |
76 g | |
| fluorki, F− |
33 g | |
| białka i inne związki organiczne | 1,4 g | |
| bar, Ba2+ |
0,5 g | |
| jodki, I− |
0,5 g | |
| argon, Ar | 0,1 g | |
| srebro, Ag+ |
0,3 mg | |
| rubid, Rb+ |
0,2 mg | |
| złoto, Au | 4 µg | |
| rad, Ra | 0,02 µg |
Wszystkie oceany i morza otwarte zawierają takie same sole, będące w takim samym stosunku procentowym. Woda z poszczególnych zbiorników różni się między sobą jedynie stężeniem, czyli stosunkiem ilości wszystkich soli do ilości wody. Jest to podstawowa reguła stałości składu wody morskiej zwana regułą Dittmara.
| Pierwiastek | % | Pierwiastek | % |
|---|---|---|---|
| tlen | 85,7000 | siarka | 0,0885 |
| wodór | 10,8000 | wapń | 0,0400 |
| chlor | 1,9000 | potas | 0,0380 |
| sód | 1,0500 | brom | 0,0065 |
| magnez | 0,1350 | węgiel | 0,0026 |
Porównanie z wodą słodką
edytujWody słodkie poza ilością rozpuszczonych soli różnią się od wody morskiej także składem chemicznym. W wodzie morskiej dominują chlorki, które w wodzie słodkiej występują w ilościach znikomych, a za to dominują węglany. Najważniejszym z nich, stanowiącym około 60% wszystkich rozpuszczonych ciał stałych jest węglan wapnia.
| Sole mineralne w wodzie morskiej i słodkiej[2] | |||
|---|---|---|---|
| Wody | Chlorki % | Siarczany % | Węglany % |
| woda morska (oceaniczna) | 88,7 | 10,8 | 0,4 |
| woda słodka (rzeczna) | 6,9 | 13,2 | 79,9 |
Przypisy
edytuj- ↑ Ask A Scientist – Biology Archive. [dostęp 2010-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)].
- ↑ Alfred Lityński: Hydrobiologia ogólna. Warszawa: PWN, 1952.