Wilkasy (powiat giżycki)

wieś w województwie warmińsko-mazurskim, powiecie giżyckim

Wilkasy (niem. Willkassen, 1938–1945 Wolfsee) – wieś w Polsce położona na Mazurach, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko przy drodze krajowej nr 59, stanowiąc południowe przedmieście stolicy powiatu. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Wilkasy
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

giżycki

Gmina

Giżycko

Liczba ludności (2011)

1540[2]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

11-500[3]

Tablice rejestracyjne

NGI

SIMC

0758240

Położenie na mapie gminy wiejskiej Giżycko
Mapa konturowa gminy wiejskiej Giżycko, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wilkasy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Wilkasy”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Wilkasy”
Położenie na mapie powiatu giżyckiego
Mapa konturowa powiatu giżyckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Wilkasy”
Ziemia54°00′43″N 21°44′04″E/54,011944 21,734444[1]

Wieś leży na północno-zachodnim brzegu jeziora Niegocin. Wieś tę otaczają jeziora Niegocin, Tajty, Wilkasy Małe, Wilkasy Duże. Jest ośrodkiem sportów wodnych. Miejscowość położona jest przy linii kolejowej nr 38 Białystok - Głomno. Znajduje się w niej przystanek kolejowy Wilkasy Niegocin (do grudnia 2023 Niegocin)[4].

W Wilkasach mieszczą się:

Duża liczba turystów przybywających na imprezy na jeziorze Niegocin, przyczyniła się do powstania kolejnych miejsc noclegowych oraz wypożyczalni sprzętu wodnego, kajaków, czarteru jachtów, a turystyka stała się jednym z ważnych źródeł dochodów miejscowej ludności.

Do Wilkas należy również osiedle Zalesie.

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Wilkasy[5][6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0758257 Niegocin część wsi
0758263 Strzelce przysiółek

Historia

edytuj

Wieś założono przed 1493, w tym bowiem roku komtur z Pokarmina Melchior Köchler von Schwansdorf odnowił dawny przywilej dla mieszkańców Wilkas[8]. W 1625 mieszkała tu wyłącznie ludność polska, a w późniejszym czasie mieli tu majątek ziemski wywodzący się z polskiej szlachty Wierzbiccy[9]. Założyciele wsi nie są znani, lecz pierwszym znanym sołtysem Wilkas jest Jan Górski[10].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148035
  2. Wieś Wilkasy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1456 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Centrum zamiast Wsi. Przystanki kolejowe z nowymi nazwami [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-01-13] (pol.).
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
  8. Giżycko. Z dziejów miasta i powiatu. Wyd. Pojezierze, Olsztyn 1983, str. 300
  9. Jan Bałdowski Warmia i Mazury, mały przewodnik, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1977, s. 221
  10. Jerzy Łapo, Grzegorz Białuński, Jan Sekta, Wilkasy. Zarys dziejów., 2015.

Bibliografia

edytuj
  • Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 184