Wikipedia

Wikipedysta:Zmechowiec 75/Brudnopis/Sport w Stargardzie do 1945

< Wikipedysta:Zmechowiec 75

Sport w Stargardzie do 1945 – Stargard to miasto z tradycjami z wieloma dziedzinami sportu. Początkiem historii sportu stargardzkiego to rok 1860, gdzie powstało pierwsze stowarzyszenie turnerskie; w 1912 Stargardzie (niem. Stargard in Pommern) zafunkcjonował Stargarde Sport Club 1912; w 1933 został wzniesiony kompleks budynków, które od roku 1935 były podporządkowane pod Ośrodek Przygotowań Olimpijskich, z przeznaczeniem dla niemieckich sportowców.

Stargardzki sport do 1945

edytuj

Geneza stargardzkiego sportu

edytuj

Sport w Stargardzie do 1945 swoją historię rozpoczął w XIX w.[1]. Był to okres rozwoju turnerstwa, jako różnego rodzaju ćwiczeń gimnastycznych, do których wówczas zaliczano: ćwiczenia na drążku, na tyczce, poręczach, woltyżerka i natarcie. Pomysłodawcą turnerstwa był Friedrich Ludwig Jahn z którego inicjatywy powstał w 1811 pierwszy plac turnerski na Hasenheide koło Berlina. Z czasem na Pomorzu Zachodnim podczas zawodów turnerskich zaczęły powstawać kluby sportowe, gdzie zaczęła rozwijać się piłka nożna, powstawały kluby piłkarskie[2]. 2 lipca 1860 w Stargardzie powstało pierwsze stowarzyszenie turnerskie. W 1912 zafunkcjonował Stargarde Sport Club 1912 (Stargardzki Klub Sportowy - SSC 1912). Był to klub wielosekcyjny z zawodnikami piłkarze nożni i lekkoatleci. Z tego okresu znanym lekkoatletą z epizodem stargardzkim był Otto Peltzer, który od 13 roku życia uczęszczał do Szkoły Realnej w Stargardzie, którą ukończył z dobrym wynikiem. W okresie późniejszym był zawodnikiem klubu Prusy Szczecin[2].

Z klubu ze Stargardu - SSC wywodził się zawodnik Robert Bergemann, zamieszkały przy Pyritzer Strasse 37 (dziś ulica Mieszka I). Był jednym z najlepszych kulomiotów na Pomorzu, uczestniczył w zawodach w Berlinie, gdzie w pchnięciu kulą zanotował dobry wynik. Lekkoatleci ze stargardzkiego klubu SSC 1912 osiągali dobre wyniki w biegach długodystansowych[3]. W 1924 w biegach przełajowych o randze okręgowej zawodnicy z SSC zajęli trzy pierwsze miejsca. W klasyfikacji punktowej zwyciężył stargardzki zespół SSC 1912. W 1928 podczas mistrzostw okręgu rozgrywanych w Szczecinie, w kategorii młodzieżowców, na dystansie 3,6 km zwyciężył Klegien z SSC 1912[3]. W 1929 został rozegrany mecz na Jahnsportplatz (dzisiejszy stadion lekkoatletyczny przy ul. Sportowej) pomiędzy Stargarder SSC, a Stettiner Sport Club. W Stargardzie znajdował się jeszcze jeden obiekt stadion z nazwą Eisenbahn Sportplatz (dzisiejszy stadion piłkarski Błękitnych)[4]. W 1930 na mistrzostwach Pomorza w lekkiej atletyce na dystansie 100 metrów kobiet pierwsze miejsce zajęła Lűbke[4].

W 1933 na zawodach w biegach długodystansowych na trzecim miejscu została sklasyfikowana stargardzianka Deveer. W tym okresie na zawodach sportowych w piłce nożnej na Pomorzu Stargard wystawił cztery kluby: Viktoria 1910 Stargard, Stargarder Sport Club 1912, MSV Keith Gneisenau oraz LSV Stargard (Luftwaffen Sportverein Stargard). Wyróżniający zawodnicy to Murr z Viktorii i Nagel oraz Reckemeyer z SSC[4]. W 1933 w Stargardzie na Pomorzu (niem. Stargard in Pommern) przy ulicy (niem. Moltkego) został wzniesiony kompleks budynków, które od roku 1935 były podporządkowane pod Ośrodek Przygotowań Olimpijskich (niem. Stadtisches Hallen und Sonnenbad), z przeznaczeniem dla niemieckich sportowców[5][6][7][8]. W latach 30. i 40 XX w. w meczach reprezentacji Pomorza występowali zawodnicy stargardzcy: Schmitz (Keith Gneisenau), Hildemann (Viktoria) i Dreher (LSV)[9]. W Stargardzie funkcjonował klub MSV Keith Gneisenau z sekcją piłka ręczna[a]. Był wojskowym klubem sportowym (MSV), który brał udział w rozgrywkach regionalnych rywalizując z klubami ze Szczecina, funkcjonował do 1939[10]. 27 lipca 1943 z okazji 700 rocznicy uzyskania praw miejskich rozegrany został mecz między Pomorzem, a Meklemburgią. W reprezentacji Pomorza grało kilku zawodników ze stargardzkich klubów[11].

Stargardzkie kluby do 1945

edytuj

W latach 1860 do 1945 funkcjonowały w Stargardzie kluby[12]:

Stargardzki sport do 1945
 
Klub MSV Keith Gneisenau[b]
 
W tym kompleksie koszarowym funkcjonował klub MSV Keith Gneisenau będącym w strukturze 9 Kołobrzeskiego Pułku Grenadierów.
 
Od 1935 w tym kompleksie był Ośrodek Przygotowań Olimpijskich[c]
 
Od 1935 był tu Ośrodek Przygotowań Olimpijskich[4][d]
 
Otto Peltzer
  • Stowarzyszenie turnerskie — 1860
  • Viktoria 1910 Stargard (piłka nożna) — 1910
  • Stargarde Sport Club 1912 (Stargardzki Klub Sportowy-SSC 1912, klub wielosekcyjny piłka nożna, lekkoatletyka) — 1912
  • LSV Stargard (Luftwaffen Sportverein Stargard, piłka nożna) — 1912
  • MSV Keith Gneisenau (wojskowy klub przy 9 Kołobrzeskim Pułku Grenadierów, piłka ręczna) — 1933

Stargardzkie ośrodki do 1945

edytuj
  • Ośrodek stadion Jahnsportplatz (dzisiejszy stadion lekkoatletyczny przy ul. Sportowej) — 1928
  • Ośrodek stadion Eisenbahn Sportplatz (dzisiejszy stadion piłkarski Błękitnych) — 1933
  • Ośrodek Przygotowań Olimpijskich Stadtisches Hallen und Sonnenbad (dzisiejszy OSiR i Klub wojskowy 12 BZ) — 1935

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Przedwojenne zasady różniły się od dzisiejszych, mecze w Niemczech odbywały się na stadionie otwartym o rozmiarach zbliżonych do boiska piłkarskiego. Drużyny składały się z 11 zawodników[10].
  2. ↑ Wojskowy klub funkcjonował w 9 Kołobrzeskim Pułku Grenadierów im. Hrabiego Gneisenau (2 Pomorski)[10].
  3. ↑ Obecnie jest tu Klub wojskowy 12 BZ[13].
  4. ↑ Obecnie jest tutaj Stargardzki OSiR z AquaStar[14].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Majewski 2011 ↓, s. 411.
  2. ↑ a b Majewski 2011 ↓, s. 411-412.
  3. ↑ a b Majewski 2011 ↓, s. 412.
  4. ↑ a b c d Majewski 2011 ↓, s. 413.
  5. ↑ Aniszewska 2002 ↓, s. 9.
  6. ↑ Olszewski 2004 ↓, s. 170.
  7. ↑ Historia – OSiR Stargard [online], www.osir.stargard.pl [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-11].
  8. ↑ http://www.gs24.pl/wiadomosci/stargard/a/stargardzki-osrodek-sportu-dbaja-o-rekreacje-od-70-lat,10582844
  9. ↑ Majewski 2011 ↓, s. 413-415.
  10. ↑ a b c Majewski 2011 ↓, s. 415.
  11. ↑ Majewski 2011 ↓, s. 414.
  12. ↑ Majewski 2011 ↓, s. 411-414.
  13. ↑ Majewski 2013 ↓, s. 157.
  14. ↑ O spółce [online], osir.stargard.pl [dostęp 2024-05-24].

Bibliografia

edytuj
  • Marcin Majewski, Rocznik Muzeum w Stargardzie, Stargardia t. VIII: praca zbiorowa, Stargard: Muzeum w Stargardzie, 2013, ISSN 1641-7747.
  • Marcin Majewski: Stargardia t. VI. Rocznik Muzeum w Stargardzie, 2011, s. 411; 411-412; 412; 413; 413-415; 414; 415. ISSN 1641-7747.
  • Jolanta Aniszewska: Obrazy stargardzkich ulic. Stargard Szczeciński: Muzeum Stargard, 2002, s. 9,. ISBN 83-911439-6-1.
  • Edward Olszewski: Stargardzkie abc. Stargard: Towarzystwo Przyjaciół Stargardu, 2004, s. 170. ISBN 83-916325-0-4.

Kategoria:Sport w Stargardzie Kategoria:Sport w Polsce według miast

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Zmechowiec_75/Brudnopis/Sport_w_Stargardzie_do_1945&oldid=75100832”