Wielonarodowa Brygada Szybkiego Rozwinięcia

Wielonarodowa Brygada Szybkiego Rozwinięcia (ang. Multinational Standby High Readiness Brigade for UN Operations – SHIRBRIG) – międzynarodowa formacja wojskowa szybkiego reagowania, przeznaczona do działania w operacjach pokojowych ONZ, działająca w latach 2000–2009 w ramach Systemu Szybkiego Rozmieszczenia ONZ.

Wielonarodowa Brygada Szybkiego Rozwinięcia

Multinational Standby High Readiness Brigade for UN Operations (SHIRBRIG)

Znak Wielonarodowej Brygady
Historia
Państwo	ONZ Argentyna Austria Dania Finlandia Hiszpania Holandia Irlandia Kanada Litwa Norwegia Polska Portugalia Rumunia Słowenia Szwecja Włochy
Sformowanie	15 grudnia 1996
Rozformowanie	30 czerwca 2009
Dowódcy
Pierwszy	gen. bryg. Finn Særmark-Thomsen
Ostatni	gen. bryg. Kurt Mosgaard
Działania zbrojne
UNMEE, UNMIS
Organizacja
Dyslokacja	Høvelte (dowództwo)
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	piechota zmotoryzowana
Podległość	Departament Operacji Pokojowych ONZ
Skład	pułk piechoty, grupa bojowa, bataliony: 3 piechoty, zmechanizowany, inżynieryjny, medyczny, kompanie: piechoty, dowodzenia, rozpoznawcza, transportowa, żandarmerii wojskowej, eskadra śmigłowców
Strona internetowa

Historia

Zakończenie Zimnej Wojny i zmiana architektury bezpieczeństwa na świecie w latach 90. XX wieku dotyczyła również systemu operacji pokojowych ONZ. Fiaska misji w byłej Jugosławii i Rwandzie wywołały dyskusje dotyczące reformy funkcjonowania sił pokojowych. W 1995 roku Dania wysunęła inicjatywę utworzenia wielonarodowej brygady wsparcia operacji wojskowych ONZ-u (podobne propozycję padały również ze strony Kanady w 1995 i Holandii w 1994). 15 grudnia 1996 Dania, Holandia i Kanada oraz Austria, Norwegia, Polska i Szwecja podpisały list intencyjny dotyczący utworzenia Wielonarodowej Brygady Szybkiego Rozwinięcia i rozpoczęto proces jej formowania. 13 stycznia 2000 SHIRBRIG osiągnął gotowość operacyjną.

Decyzja o użyciu Brygady mogła zostać podjęta tylko na podstawie mandatu Rady Bezpieczeństwa, zgodnie z rozdziałami VI i VII Karty Narodów Zjednoczonych. Wtedy SHIRBRIG, w pełnym stanie liczący od 4500 do 5000 żołnierzy, miał być po 15 (maksymalnie 30) dniach gotowy do podjęcia działań. Po 60 dniach zostawałby zastąpiony przez zwykłe siły pokojowe.

Tym samym Brygada była formacją analogiczną do Sił Szybkiego Reagowania Unii Europejskiej i Sił Odpowiedzi NATO.

W 2008 Komitet Sterujący SHIRBRIG podjął decyzję o rozwiązaniu Brygady do 30 czerwca 2009.

Misje

SHIRBRIG uczestniczył w operacjach pod egidą ONZ oraz organizacji regionalnych:

Misja	Państwo	Początek	Koniec	Zaangażowanie SHIRBRIG	Zadania
UNMEE	Etiopia Erytrea	2000	2001	Dowództwo i sztab UNMEE (95 oficerów i personelu wsparcia), duńska kompania dowodzenia (200 żołnierzy), kanadyjsko-holenderski batalion piechoty (600 żołnierzy). Polski Kontyngent Wojskowy w Etiopii i Erytrei (6 żołnierzy)	Dowodzenie misją, rozdzielenie zwaśnionych stron, przestrzeganie zawieszenia broni.
ECOMOG	Wybrzeże Kości Słoniowej	2003	2003	3 oficerów	Wsparcie planowania misji
UNMIL	Liberia	2003	2003	24 oficerów i personelu wsparcia	Wsparcie organizacji dowodzenia misji
UNAMIS	Sudan	2004	2005	17 oficerów	Wsparcie dowodzenia misji
UNMIS	Sudan	2005	2005	Dowództwo i sztab UNMIS (88 oficerów i personelu wsparcia), włoska kompania dowodzenia i ochrony (220 żołnierzy). Polski Kontyngent Wojskowy w Sudanie (4 żołnierzy)	Dowodzenie misją
AMISOM	Somalia	2007	2007	2 oficerów	Wsparcie planowania misji
MINURCAT	Czad	2008	2008	2 oficerów	Wsparcie planowania misji

Struktura organizacyjna

SHIRBRIG tworzyły 4 zasadnicze elementy:

• Komitet Sterujący (organ wykonawczy, odpowiedzialny za strategiczne decyzje dotyczące rozwoju Brygady),
• Grupa Kontaktowa (zespół łącznikowy przy Kwaterze Głównej ONZ, składający się z ambasadorów i innych przedstawicieli państw tworzących Brygadę),
• Element Planistyczny (odpowiednik stałego dowództwa i sztabu).
• kontyngenty narodowe (jednostki wojskowe przydzielone przez państwa członkowskie)
  • jednostki operacyjne (pułk piechoty, batalionowa grupa bojowa, batalion zmechanizowany, 3 bataliony piechoty, kompania piechoty, kompania rozpoznawcza)
  • jednostki wsparcia i zabezpieczenia (batalion inżynieryjny, batalion medyczny, kompania dowodzenia, kompania transportowa, kompania żandarmerii wojskowej, eskadra śmigłowców)

Państwa członkowskie i obserwatorzy SHIRBIG:

Państwo	Status	Komitet Sterujący	Element Planistyczny	Kontyngent
Argentyna	członek (zawieszony)	Tak	Tak	Nie
Austria	członek (założyciel)	Tak	Tak	kompania transportowa (część)
Chile	obserwator	Nie	Nie	Nie
Chorwacja	obserwator	Nie	Nie	Nie
Czechy	obserwator	Nie	Nie	Nie
Dania	członek (założyciel)	Tak	Tak	kompania rozpoznawcza (część) kompania dowodzenia (część) kompania żandarmerii wojskowej (część)
Egipt	obserwator	Nie	Nie	Nie
Finlandia	członek	Tak	Nie	batalion piechoty batalion inżynieryjny (część) kompania transportowa (część)
Hiszpania	członek	Tak	Tak	batalion medyczny (część) kompania rozpoznawcza (część)
Holandia	członek (założyciel)	Tak	Tak	batalion piechoty batalion inżynieryjny (część) kompania dowodzenia (część) eskadra śmigłowców (część)
Irlandia	członek	Tak	Nie	Nie
Jordania	obserwator	Nie	Nie	Nie
Kanada	członek (założyciel)	Tak	Tak	batalionowa grupa bojowa eskadra śmigłowców (część)
Litwa	członek	Tak	Nie	batalion medyczny (część)
Łotwa	obserwator	Nie	Nie	Nie
Norwegia	członek (założyciel)	Tak	Tak	eskadra śmigłowców (część)
Polska	członek (założyciel)	Tak	Tak	batalion zmechanizowany
Portugalia	sygnatariusz listu intencyjnego	Nie	Nie	Nie
Rumunia	członek	Tak	Tak	kompania piechoty
Senegal	obserwator	Nie	Nie	Nie
Słowenia	członek	Tak	Nie	kompania żandarmerii wojskowej (część)
Szwecja	członek (założyciel)	Tak	Tak	batalion piechoty batalion inżynieryjny (część) kompania żandarmerii wojskowej (część)
Włochy	członek	Tak	Tak	pułk piechoty kompania żandarmerii wojskowej (część)

Dowódcami SHIRBRIG byli:

Początek	Koniec	Państwo	Dowódca Brygady
1997	1999	Dania	gen. bryg. Finn Særmark-Thomsen
1999	2001	Holandia	gen. bryg. Patrick Cammaert
2001	2003	Szwecja	gen. bryg. Sten Edholm
2003	2006	Kanada	gen. bryg. Gregory Mitchell
2006	2008	Polska	gen. bryg. Franciszek Kochanowski
2008	2009	Dania	gen. bryg. Torben Lund
2009	2009	Dania	gen. dyw. Kurt Mosgaard

Bibliografia

• Oficjalna strona SHIRBRIG. [dostęp 2009-07-04]. (ang.).
• Raport dotyczący SHIRBRIG. [dostęp 2009-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 listopada 2008)]. (ang.).