Wikipedia

Uniwersytet Boloński

publiczny uniwersytet w Bolonii

Uniwersytet Boloński (wł. Università di Bologna) – publiczny uniwersytet w Bolonii założony w 1088, najstarszy uniwersytet cywilizacji zachodniej, wzór dla późniejszych średniowiecznych uniwersytetów. Otrzymał przywileje w 1158 z rąk cesarza Fryderyka I Barbarossy; w XIX wieku komitet historyków pod kierownictwem Giosuè Carducciego badając jego genealogię, przesunął datę utworzenia do 1088. Uniwersytet Boloński jest historycznie słynny z nauczania prawa kanonicznego i cywilnego.

Uniwersytet Boloński
Alma Mater Studiorum Università degli Studi di Bologna
Universitas Bononiensis
University of Bologna
Ilustracja
Logo Uniwersytetu Bolońskiego
Dewiza

Alma Mater Studiorum. Petrus ubique pater legum Bononia mater

Data założenia

1088

Państwo

 Włochy

Adres

Via Zamboni 33, Bolonia (rektorat)

Liczba pracowników
• naukowych

2936
2842

Liczba studentów

87 590 (2020)

Rektor

prof. Giovanni Molari

Członkostwo

Coimbra Group, Europaeum, Utrecht Network

Drużyna sportowa

CUS Bologna

Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry znajduje się punkt z opisem „Uniwersytet Boloński”
Ziemia44°29′38″N 11°20′34″E/44,493889 11,342778
Strona internetowa

Posiada oddziały w takich miastach jak: Reggio nell’Emilia, Imola, Rawenna, Forlì, Cesena i Rimini, a także w Buenos Aires.

Historia

edytuj
  • od końca XI w. w Bolonii działają dwa uniwersytety prawnicze: uniwersytet cismontański, w którym kształcą się studenci pochodzący z Italii, oraz uniwersytet ultramontański dla przybyszów z krajów pozaalpejskich; każdy z nich miał swoich profesorów i rektora; w tym to okresie w Bolonii zaczyna tworzyć się instytucja, która obecnie znana jest jako Uniwersytet; w XIX w. komitet złożony z historyków pod kierownictwem Giosuè Carducciego, ustalił datę narodzin Uniwersytetu na rok 1088
  • w 1158 z inicjatywy uczniów Irneriusa, tzw. czterech doktorów (quattuor doctores: Bulgarus, Martinus, Ugo i Jacobus), Fryderyk I Barbarossa wydaje dokument Constitutio Habita, w którym Uniwersytet został prawnie ogłoszony miejscem gdzie mogłaby się niezależnie rozwijać nauka; na prośbę uczonych i mistrzów bolońskich zapewnił im: prawo swobodnego przybycia do miasta, bezpiecznego w nim pobytu, wolność nauczania prawa rzymskiego i kanonicznego oraz wyłączył studentów spod sądownictwa miejskiego; studenci z danego kraju lub grupy krajów tworzyły tzw. nacje (związki studentów); w 1265 działało w Bolonii 30 nacji studenckich, do XVI w. liczba ich wzrosła do 50; w uniwersytecie ultramontańskim wśród 15 nacji była silna nacja polska, w latach 1275–1500 liczyła kilkaset osób (w tym 12 Polaków było rektorami); każda nacja wybierała swego konsyliarza, osobę która prowadziła sprawy organizacyjno-administracyjne danej nacji; studenci wybierali spośród siebie rektora, który sprawował rządy nad uczelnią, organizował tok studiów, dobierał kadrę profesorską; profesorowie otrzymywali wynagrodzenie ustalane przez władze miasta niezależnie od opłat studenckich, mieli luźny związek z korporacjami studentów; zajmowali się nauczaniem, przeprowadzali egzaminy, nadawali stopnie naukowe (magister, doktor) oraz prawo nauczania (licentia docenti). Taki typ uniwersytetu ukształtowany w Bolonii został przeniesiony przez migrujących uczonych i mistrzów do innych miast Włoch, gdzie uniwersytety powstały między innymi w: Padwie (1222), Sienie (1246), Perugii (1308) i Ferrarze (1391)
  • XVII w. – złoty wiek bolońskiej medycyny i jednocześnie zmniejszenie znaczenia uniwersytetu w Europie
  • w XVIII w. wraz z rozwojem rewolucji przemysłowej został zreorganizowany, przekształcony w uczelnię nowożytną, położono nacisk na nauki matematyczno-przyrodnicze, nowożytne nauki prawnicze, obowiązek pracy naukowo-badawczej dla profesorów i zapewnienie im stałych dochodów
  • w 2 poł. XIX w., wzorem niemieckich uczelni, nadano mu status uniwersytetu typu liberalnego
  • po II wojnie światowej był dwukrotnie zreorganizowany na wzór uczelni amerykańskich, wydziały podzielono na departamenty, wprowadzono wielostopniowy tok studiów, studia podyplomowe i doktoranckie, rozbudowano pracownie, laboratoria i instytuty.

Znani uczeni związani z Uniwersytetem Bolońskim

edytuj

Struktura

edytuj

Obecna struktura uniwersytetu jest efektem dostosowania się do przepisów prawa (240/2010) uchwalonych przez włoski parlament 30 grudnia 2010[2].

Władze

edytuj

Głównym zarządzającym i prawnym przedstawicielem uniwersytetu jest rektor. Jego obowiązki obecnie (2021-2027) pełni Giovanni Molari[3]. Wspiera go sześciu prorektorów, wśród nich wicerektor (prorettore vicario) prof. Simona Tondelli. Ich pieczy powierzone zostały następujące aktywności: cyfryzacja – prof. Rebecca Montanari, dydaktyka – prof. Roberto Vecchi, badania – prof. Alberto Credi, personel – prof. Giorgio Bellettini i relacje międzynarodowe – prof. Raffaella Campaner[4].

Senat Akademicki (Senato Accademico) składa się z 35 członków: rektora, 10 dyrektorów departamentów, 15 wykładowców i badaczy, 3 przedstawicieli personelu technicznego i administracyjnego i 6 przedstawicieli studentów[5].

Kwestiami finansowymi i zarządzaniem zajmuje się jedenastoosobowa Rada Administracyjna (Consiglio di Amministrazione)[6]. We władzach uniwersytetu znajdziemy również Kolegium Rewizorów (Collegio dei revisori dei conti)[7], Komisję Ewaluacyjną (Nucleo di valutazione)[8] i dyrektora generalnego (Direttore generale), które to stanowisko zajmuje dr Sabrina Luccarini[9].

Organami pomocniczymi uczelni są: Samorząd Studencki (Consiglio degli studenti), składający się z 33 przedstawicieli, Rada Pracowników Techniczno-Administracyjnych (Consulta del personale tecnico-amministrativo) złożony z 24 członków, Rada Dobroczyńców (Consulta dei sostenitori), Gwarant Studencki (Garante degli studenti) oraz Połączony Komitet Gwarancyjny (Comitato Unico di Garanzia)[10][11].

Departamenty i szkoły

edytuj

Uniwersytet jest podzielony na 32 departamenty[12]:

Departament Departament (nazwa włoska) Obszar
Medycyna specjalistyczna, diagnostyka i medycyna doświadczalna Medicina specialistica, diagnostica e sperimentale medycyna
Nauki biomedyczne i neuromotoryczne Scienze biomediche e neuromotorie medycyna
Nauki medyczne i chirurgiczne Scienze mediche e chirurgiche medycyna
Weterynaria Scienze mediche veterinarie medycyna
Chemia "Giacomo Ciamician" Chimica "Giacomo Ciamician" nauki ścisłe
Chemia przemysłowa "Toso Montanari" Chimica industriale "Toso Montanari" nauki ścisłe
Farmacja i biotechnologia Farmacia e biotecnologie nauki ścisłe
Fizyka i astronomia "Augusto Righi" Fisica e astronomia "Augusto Righi" nauki ścisłe
Matematyka Matematica nauki ścisłe
Nauki biologiczne, geologiczne i środowiskowe Scienze biologiche, geologiche e ambientali nauki ścisłe
Nauki o jakości życia Scienze per la qualità della vita nauki ścisłe
Nauki o biznesie Scienze aziendali nauki socjalne
Ekonomia Scienze economiche nauki socjalne
Nauki prawne Scienze giuridiche nauki socjalne
Nauki polityczne i społeczne Scienze politiche e sociali nauki socjalne
Nauki statystyczne "Paolo Fortunati" Scienze statistiche "Paolo Fortunati" nauki socjalne
Socjologia i prawo gospodarcze Sociologia e diritto dell’economia nauki socjalne
Architektura Architettura technologia
Informatyka i inżynieria Informatica – scienza e ingegneria technologia
Inżynieria lądowa, chemiczna, środowiskowa i materiałowa Ingegneria civile, chimica, ambientale e dei materiali technologia
Inżynieria elektryczna i informatyczna "Guglielmo Marconi" Ingegneria dell’energia elettrica e dell’informazione "Guglielmo Marconi" technologia
Inżynieria przemysłowa Ingegneria industriale technologia
Nauka i technologia żywności Scienze e tecnologie agro-alimentari technologia
Dziedzictwo kulturowe Beni culturali nauki humanistyczne
Sztuka Delle Arti nauki humanistyczne
Filologia klasyczna i italianistyka Filologia classica e italianistica nauki humanistyczne
Filozofia i komunikacja Filosofia e comunicazione nauki humanistyczne
Tłumaczenia ustne i pisemne Interpretazione e traduzione nauki humanistyczne
Języki nowożytne, literatura i kultura współczesna Lingue, letterature e culture moderne nauki humanistyczne
Psychologia "Renzo Canestrari" Psicologia "Renzo Canestrari" nauki humanistyczne
Nauki pedagogiczne "Giovanni Maria Bertin" Scienze dell’Educazione "Giovanni Maria Bertin" nauki humanistyczne
Historia, kultury i cywilizacje Storia Culture Civiltà nauki humanistyczne

1 listopada 2018 utworzono pięć szkół, których celem jest koordynacja i wspieranie departamentów[13]:

  • Ekonomia i zarządzanie (Economia e management)
  • Inżynieria (Ingegneria)
  • Literatura i dziedzictwo kulturowe (Lettere e beni culturali)
  • Medycyna i chirurgia (Medicina e chirurgia)
  • Nauki ścisłe (Scienze)

Biblioteki

edytuj

Wszystkie biblioteki są koordynowane przez Biblioteczny System Ateneum (Sistema Bibliotecario di Ateneo, SBA) i zarządzane przez Uniwersytet[14]. Główną i najważniejszą biblioteką jest Bolońska Biblioteka Uniwersytecka (Biblioteca Universitaria di Bologna, BUB) założona w 1712 i położona w pałacu Poggich (palazzo Poggi)[15]. Wspierają ją biblioteki departamentów i centralne, zlokalizowane w różnych siedzibach i kampusach uniwersyteckich[16].

System biblioteczny zarządza również bibliotekami cyfrowymi:

  • AlmaDL założoną w 2001, w której można znaleźć prace opublikowane przez wykładowców, studentów i zespoły badawcze[17]
  • AlmaRE – datuje swoje początki na lata 90. XX w., kiedy to rozpoczęła się Cyfryzacja zasobów. Digitalizuje i gromadzi wszystkie zasoby cyfrowe stworzone przez uniwersytet, nabywa nowe dzieła, zapewnia dostęp do ponad 50 tysięcy periodyków elektronicznych, ponad 370 baz danych i ponad 640 tysięcy e-książek[18]

Ponadto biblioteka uniwersytecka przechowuje archiwum historyczne uniwersytetu, w którym zgromadzone są wszystkie dokumenty od zjednoczenia Włoch (1861) aż do lat 70. XX w. Wcześniejsze dokumenty zostały przekazane do Archiwum Narodowego w Bolonii[19].

Muzea

edytuj

Uniwersytecki System Muzealny (Sistema Museale d’Ateneo, SMA) zarządza różnymi kolekcjami zgromadzonymi w czternastu muzeach[20]:

  • Muzeum pałacu Poggich (Museo di palazzo Poggi)
  • Europejskie Muzeum Studenta (Museo Europeo degli Studenti)
  • Muzeum obserwatorium astronomiczne (Museo della specola)
  • Ogród botaniczny i herbarium (Orto botanico ed Erbario)
  • Muzeum geologiczne „Giovanni Capellini” (Collezione di Geologia „Museo Giovanni Capellini”)
  • Muzeum mineralogiczne „Luigi Bombicci” (Collezione di Mineralogia „Museo Luigi Bombicci”)
  • Muzeum figur woskowych „Luigi Cattaneo” (Collezione delle Cere anatomiche „Luigi Cattaneo”)
  • Muzeum chemiczne „Giacomo Ciamician” (Collezione di Chimica „Giacomo Ciamician”)
  • Muzeum zoologiczne (Collezione di Zoologia)
  • Muzeum anatomii porównawczej (Collezione di Anatomia comparata)
  • Muzeum antropologiczne (Collezione di Antropologia)
  • Muzeum instrumentów fizycznych (Collezione di Fisica)
  • Muzeum anatomii zwierząt domowych (Collezione di Anatomia degli animali domestici)
  • Muzeum patomorfologii i teratologii weterynaryjnej „Alessandrini – Ercolani” (Collezione di Anatomia patologica e teratologia veterinaria „Alessandrini – Ercolani”)
  • Muzeum Edukacji (Museo Officina dell’Educazione, MOdE) – cyfrowe

Inne struktury

edytuj

Uniwersytet posiada własne Centrum Językowe (Centro Linguistico d’Ateneo, CLA) i liczne centra badawcze i formacyjne. Na terenie uniwersytetu działa siedem Międzywydziałowych Centrów Badań Przemysłowych (Centri Interdipartimentali di Ricerca Industriale, CIRI)[21]:

  • lotnictwa i kosmiczne (Centro Interdipartimentale di Ricerca Industriale – CIRI Aerospaziale – Aerospace)
  • technologii żywności (Centro Interdipartimentale di Ricerca Industriale – CIRI Agroalimentare)
  • budownictwa i konstrukcji (Centro Interdipartimentale di Ricerca Industriale – CIRI Edilizia e Costruzioni)
  • źródeł odnawialnych, środowiska, morza i energii (Centro Interdipartimentale di Ricerca Industriale – CIRI Ricerca Industriale Fonti Rinnovabili, Ambiente, Mare ed Energia FRAME)
  • badań przemysłowych (Centro Interdipartimentale di Ricerca Industriale – CIRI ICT)
  • mechaniki zaawansowanej i materiałów (Centro Interdipartimentale di Ricerca Industriale – CIRI Meccanica Avanzata e Materiali)
  • nauk o życiu i technologii zdrowia (Centro Interdipartimentale di Ricerca Industriale – CIRI Scienze della Vita e Tecnologie per la Salute)

Uczelnia wspiera Akademię Naukową Instytutu Bolońskiego (Accademia delle scienze dell’Istituto di Bologna)[22].

Struktury sanitarne

edytuj

Poliklinika św. Urszuli (Policlinico Sant’Orsola-Malpighi) jest główną siedzibą departamentu medycyny i chirurgii oraz spełnia rolę Instytutu Naukowego Hospitalizacji i Opieki nad Chorymi (Istituto di ricovero e cura a carattere scientifico, IRCCS)[23]. Uniwersytet współpracuje również z innymi IRCCS: bolońskimi Instytutem Ortopedii Rizzoli (Istituto Ortopedico Rizzoli) i Instytutem Nauk Neurologicznych (Istituto delle Scienze Neurologiche), oraz z Naukowym Instytutem Romanii ds. Badań i Leczenia Nowotworów (Istituto Scientifico Romagnolo per lo Studio e la Cura dei Tumori) w miejscowości Meldola (prowincja Forlì-Cesena)[22].

Ponadto uniwersytet prowadzi klinikę stomatologiczną w Bolonii[24] i uniwersytecki szpital weterynaryjny „Giuseppe Gentile” w Ozzano dell’Emilia[25]. (125,127,128)

Instytut Studiów Wyższych

edytuj

Instytut Studiów Wyższych (Istituto di Studi Superiori) jest jednostką akademicką zajmującą się badaniami interdyscyplinarnymi, składającą się z Instytutu Studiów Zaawansowanych (Istituto di Studi Avanzati, ISA) i Kolegium Szkolnictwa Wyższego (Collegio Superiore), która przyjmuje studentów uznanych za najbardziej zasłużonych[26].

Szkoła biznesu

edytuj

Uniwersytet posiada własną szkołę biznesu, Bologna Business School (BBS), z siedzibą w Villa Guastavillani[27]. Jest to fundacja, której członkami są, oprócz uniwersytetu, Fondazione Cassa di Risparmio in Bologna, Fondazione Guglielmo Marconi, Unicredit, lokalna Confindustria i różne lokalne firmy, takie jak IMA (Industria Macchine Automatiche), Marchesini, Lamborghini i Ferrari[28].

Stowarzyszenia i spółdzielnie studenckie

edytuj

Alma Mater Studiorum uznaje i wspiera różne stowarzyszenia i spółdzielnie studenckie[29].

Sport

edytuj

Bolońskie Uniwersyteckie Centrum Sportowe (Centro Universitario Sportivo Bologna, CUSB) jest amatorskim stowarzyszeniem sportowym uznanym przez uniwersytet, którego zadaniem jest promowanie i organizowanie studenckich zajęć sportowych[30]. Unibo Motorsport to zespół uniwersytecki, który od 2009 bierze udział w mistrzostwach Formula SAE i Motostudent[31].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Jacek Machowski, Akademickie wyjazdy do pracy za granicą (Z warsztatu polskiego nauczyciela akademickiego w szkole wyższej za granicą), w: Życie Szkoły Wyższej, nr 11/1989, s. 11, ISSN 0591-2377
  2. ↑ Norme in materia di organizzazione delle università, di personale accademico e reclutamento, nonche’ delega al Governo per incentivare la qualità e l’efficienza del sistema universitario [online], web.camera.it, 30 grudnia 2010 [dostęp 2022-03-04].
  3. ↑ Rector – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  4. ↑ Vice Rectorships and delegate appointments – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  5. ↑ University Senate – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  6. ↑ Board of Governors – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  7. ↑ Board of Auditors – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  8. ↑ Home page – Nucleo di valutazione [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04].
  9. ↑ Director General – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  10. ↑ Organisation – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  11. ↑ Alma Mater Studiorum – Università di Bologna, Alma Mater Studiorum. Università di Bologna 2020/21 [online], broszura, listopad 2020, s. 7 (wł.).
  12. ↑ Departments – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  13. ↑ Schools – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  14. ↑ About us – University Library System – SBA [online], sba.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  15. ↑ Biblioteca Universitaria di Bologna – BUB [online], bub.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (wł.).
  16. ↑ Libraries – University Library System – SBA [online], sba.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  17. ↑ What is AlmaDL – University Library System – SBA [online], sba.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  18. ↑ What is AlmaRE – University Library System – SBA [online], sba.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  19. ↑ Formazione e organizzazione dell’Archivio storico – Archivio Storico [online], archiviostorico.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (wł.).
  20. ↑ About us – University Museum Network – SMA [online], sma.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  21. ↑ Interdepartmental Centres for Industrial Research – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  22. ↑ a b Alma Mater Studiorum – Università di Bologna, Alma Mater Studiorum. Università di Bologna 2020/21 [online], listopad 2020, s. 8 (wł.), broszura.
  23. ↑ Chi siamo | Policlinico di Sant’Orsola [online], aosp.bo.it [dostęp 2022-03-04].
  24. ↑ Clinica Odontoiatrica [online], Scienze Biomediche e Neuromotorie – Dibinem [dostęp 2022-03-04] (wł.).
  25. ↑ Ospedale Veterinario Universitario „Giuseppe Gentile” [online], site.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (wł.).
  26. ↑ ISS – Istituto di Studi Superiori – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  27. ↑ International Business School: study in Italy in english | University of Bologna [online], BBS – Bologna Business School [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  28. ↑ Meet the Staff | BBS – University of Bologna [online], BBS – Bologna Business School [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  29. ↑ Student Associations and Cooperatives – University of Bologna [online], unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  30. ↑ Association [online], cusb.unibo.it [dostęp 2022-03-04] (ang.).
  31. ↑ Unibo Motorsport – homepage [online], Unibo Motorsport [dostęp 2022-03-04] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Uniwersytet_Boloński&oldid=73794219”