Ulica Starowiejska w Gdyni
Ulica Starowiejska w Gdyni – najstarsza ulica miasta[1]. Znajduje się w dzielnicy Śródmieście, równolegle z ul. 10 Lutego. Rozpoczyna się na Placu Gdynian Wysiedlonych, krzyżuje z ul. 3 Maja, ul. Mściwoja, ul. Władysława IV, ul. Zygmunta Augusta i ul. Antoniego Abrahama. Kończy się przy ul. Świętojańskiej.
| Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ul. Starowiejska, widok od ul. Świętojańskiej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
758 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Gdyni  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 54°31′15,9600″N 18°32′11,0400″E/54,521100 18,536400 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia
edytujKolejne nazwy - Panieńska, która ówcześnie wiodła do klasztoru Panien Zakonnych, Altdorf Strasse[2], Dorfstrasse[3]. Podczas okupacji Niemcy zmienili nazwę na Goten Straße[4].
Na początku lat 20. pod nr 1 powstała gospoda należąca do Augusta Skwiercza. Wielokrotnie modernizowana, przed 1939 funkcjonowała jako restauracja "Picadilly" i była jedyną restauracją w przedwojennej Gdyni, serwującą koszerne jedzenie. Obiekt ten jeszcze przed kilkunastoma laty funkcjonował jako restauracja "Centralna". Innym popularnym wśród przedwojennych letników miejscem była restauracja i hotel Franciszka Grzegorzewskiego (nr 31)[5].
W połowie 2022 rozpoczęto prace przy rewitalizacji ulic Starowiejskiej i Abrahama (od Starowiejskiej do 10 Lutego) w sposób nawiązujący do historycznego charakteru tego miejsca. W ramach zadania uporządkowane zostało parkowanie, wprowadzona nowa zieleń, energooszczędne oświetlenie, miejsca do odpoczynku i mała architektura[6]. Ulica uzyskała jeden kierunek ruchu, a skrzyżowania z 3 Maja i Władysława IV zostały wyniesione[7]. Prace zakończono w kwietniu 2023[8]. Koszt inwestycji to nieco ponad 10 mln zł[9].
Zabudowa
edytujWiększość budynków powstało w pierwszych latach istnienia Gdyni, a niektóre wcześniej jeszcze za wsi Gdina, protoplasty miasta. Do najstarszych należy Domek Antoniego Abrahama (dziś filia Muzeum Miasta Gdyni) i Klasztor Zgromadzenia SS. Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo. Przy większości nieruchomości są sklepy, jadłodajnie i banki. Charakterystyczna dla ulicy jest nawierzchnia z kostki brukowej.
Ważniejsze obiekty
edytuj- hotel Centralny z 1928 (ul. Starowiejska 1)
- Kamienica Hundsdorffów z 1935, arch. Marian Maśliński (7, róg ul. Abrahama)
- Domek Abrahama z pocz. XX w. (30), w latach 1970-2007 siedziba miejskiej placówki muzealnej, od 1983 Muzeum Miasta Gdyni
- Kamienica Antoniego Jaworowicza, ul Starowiejska 47 u zbiegu z ul. Dworcową (dawniej Podjazdową), powstała między listopadem 1928 a 1931 w stylu klasycyzmu zmodernizowanego uwidocznionego przez bardzo uproszczone formy monumentalnej fasady. Attykowa kondygnacja poddasza jest charakterystycznie oddzielona od reszty budynku belkowaniem z wydatnym gzymsem. Na szczycie kamienicy przed 1939 znajdowała się kopia Statui Wolności o wysokości 3,5 metra, szerokości 1,5 metra i masie 150 kg; planuje się przywrócenie tego posągu[10]
Galeria
edytuj-
Ul. Starowiejska między Placem Gdynian Wysiedlonych a ul. 3 Maja -
Plac Gdynian Wysiedlonych kończy ul. Starowiejską. Za nią jest ul. Dworcowa. -
Ul. Starowiejska, widok od strony dworca Gdynia Główna, w tle Sea Towers -
Literówka na jednej tabliczek ulicznych
Przypisy
edytuj- ↑ Dwie wizje ulicy Starowiejskiej. trójmiasto.pl. [dostęp 2015-07-22].
- ↑ Gdyński Kwartalnik Oświatowy, 2/2006 [1]
- ↑ Beata Jajkowska: Saga rodu Skwierczów - Papierowa suknia panny młodej, [w:] [2]
- ↑ www.gotenhafen.com.pl. [dostęp 2016-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-13)].
- ↑ Gospoda u Skwiercza
- ↑ Trzy pracownie chętne do zaprojektowania modernizacji ulic Starowiejskiej i Abrahama w Gdyni
- ↑ Starowiejska w Gdyni przechodzi metamorfozę. Zyskają rowerzyści i piesi
- ↑ Ul. Starowiejska w Gdyni otwarta po przebudowie
- ↑ Dwie oferty wpłynęły na rewitalizację ulic Starowiejskiej i Abrahama w centrum Gdyni
- ↑ Statua Wolności w Gdyni? Chcą tego mieszkańcy kamienicy przy Starowiejskiej 47
Bibliografia
edytuj- Gdynia - Wszystko o Gdyni - Historia. gdynia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-22)].
- Gdynia - atrakcje. plaze.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-25)].