Ulica Sienna w Warszawie
Ulica Sienna – ulica w dzielnicach Śródmieście i Wola w Warszawie.
Śródmieście, Wola | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Sienna przy skrzyżowaniu z ul. Twardą, po lewej biurowiec Sienna Center | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
919 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
52°13′50,6″N 20°59′45,2″E/52,230722 20,995889 |
Historia
edytujUlica jest dawną drogą narolną[1], która przebiegała między gruntami należącymi do Szpitala św. Ducha a ziemią Wesslów (później sióstr miłosierdzia św. Kazimierza). Około 1767 została wytyczona i wymierzona jako ulica. Przebiegała od ulicy Zgoda do Żelaznej (na odcinku od ulicy Twardej do Żelaznej była to aleja obsadzona drzewami).
W 1770 nadano jej urzędową nazwę Sienna, która pochodziła od położonych tutaj łąk lub pobliskiego targu sianem[2]. Przed 1780 została zabudowana dziesięcioma drewnianymi domami i dworkami, dwoma budynkami murowanymi oraz cegielnią. Na początku XIX wieku powstał przy niej browar (za skrzyżowaniem z ulicą Sosnową).
Około 1820 jako ulica została przedłużona na odcinku od Twardej do Żelaznej (wcześniej była tu aleja). W połowie XIX wieku była ona zabudowana 22 domami drewnianymi oraz 12 domami murowanymi i kamienicami. W 1862 ulicę przedłużono od Żelaznej do Towarowej. W okolicy przedłużonego wówczas odcinka znajdował się plac targowy nazwany placem Witkowskiego (w 1922 jego nazwę zmieniono na plac Kazimierza Wielkiego).
W 1874 roku w wyniku wielkiego pożaru, który wybuchł w rejonie ulic Chmielnej, Złotej i Siennej[3], spłonął kwartał drewnianej zabudowy znajdującej się między ulicami Wielką i Zielną[4].
Po 1870 zaczęto rozbierać drewniane budynki, a w ich miejsce budować murowane kamienice o czterech lub pięciu kondygnacjach. Powstała wówczas według projektu Ludwika Panczakiewicza kamienica znajdująca się pod nr 5/7 charakteryzująca się secesyjną fasadą. Po 1910 zaczęły powstawać wzdłuż ulicy okazalsze budowle. W latach 1912–1914 powstał według projektu architektonicznego Teofila Wiśniowskiego i nadzorującego budowę Apoloniusza Nieniewskiego, gmach Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Pracowników Handlowych i Przemysłowych (nr 16). Natomiast kamienice pod nr 32 i 43 wybudowała spółka architektów Henryka Stifelmana i Stanisława Weissa. W okresie międzywojennym ulicę zamieszkiwała głównie ludność żydowska. Ulicę uregulowano w 1928.
Zabudowa ulicy ucierpiała w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939[5][6].
W listopadzie 1940 Sienna na odcinku pomiędzy ulicami Wielką i Żelazną została włączona do warszawskiego getta[7]. W październiku 1941 południowa granica dzielnicy zamkniętej została przesunięta na środek Siennej[7]. Ulica została włączona do aryjskiej części miasta wraz z całym tzw. małym gettem w sierpniu 1942, w czasie wielkiej akcji deportacyjnej[8].
W 1944 największemu zniszczeniu uległy budynki między ulicą Zielną a Sosnową.
W 1952 część ulicy znalazła się na terenie Pałacu Kultury i Nauki (od ulicy Marszałkowskiej do E. Plater). Po 1962 przy ulicy powstały osiedla: Złota i Miedziana, na których wybudowano dziesięciopiętrowe budynki mieszkalne. Zachowało się zaledwie kilka budynków powstałych na początku XX wieku (np. nr 41, 43 i 45).
Ważniejsze obiekty
edytuj- Osiedle Emilia
- Warsaw Towers (nr 39)[9].
- Kamienica Pod Żaglowcem (nr 45)
- XII Liceum Ogólnokształcące im. H. Sienkiewicza (nr 53, na dziedzińcu szkoły upamiętnienie granicy warszawskiego getta)
- Fragment muru getta (między posesjami Sienna 53 i 55)
- Dawny Szpital Dziecięcy Bersohnów i Baumanów (nr 60)
- Osiedle Złota
- Zbór Stołeczny Kościoła Zielonoświątkowego (nr 68/70)
- Kompleks The Warsaw Hub
- Sala Królestwa zboru Świadków Jehowy (nr 72A)[10]
- Biurowiec Sienna Center (nr 73/75)
- Rezydencja Sienna (nr 86)[11].
- Osiedle Miedziana
Obiekty nieistniejące
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Warszawa. Rozwój urbanistyczny i architektoniczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 1952, s. 48.
- ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 180. ISBN 978-83-62189-08-3.
- ↑ Wojciech Jabłonowski: Warszawska Straż Ogniowa (1936−1939). Warszawa: Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, 2001, s. 48. ISBN 83-903916-5-1.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2 Canaletta–Długosza. Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 55. ISBN 83-9066291-4.
- ↑ Mieczysław Cieplewicz. Bombardowanie i ostrzeliwanie Warszawy we wrześniu 1939 r.. „Kronika Warszawy”. 4/48, s. 57, 60, 1981.
- ↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 17.
- ↑ a b Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 113. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ Warsaw Tower, urbanity.pl [dostęp: 8 lipca 2009]
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-14] .
- ↑ Rezydencja Sienna, urbanity.pl [dostęp: 8 lipca 2009]
Bibliografia
edytuj- Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1964, s. 200-201.