Transport rowerowy w Katowicach

Transport rowerowy w Katowicach – sieć dróg dla transportu rowerowego oraz elementów infrastruktury rowerowej w Katowicach.

Droga rowerowa przez Bulwar Rawy w okolicy Uniwersytetu Ekonomicznego

Infrastruktura rowerowa

edytuj
 
Parking rowerowy w Katowicach Ligocie obok centrum przesiadkowego i stacji kolejowej
Dostawca na rowerze zliczony przez liczydło rowerowe na alei Korfantego

W 2022 roku Katowice deklarowały 98 km dróg rowerowych i jak wynika z raportu Miasta dla Rowerzystów jest to wielokrotnie mniej niż Warszawa (7x), Kraków (2.6x), Wrocław (3.8x). Przy powierzchni 165,6 km² Katowice mają jedne z najniższych w Polsce zagęszczenie dróg rowerowych w dużych miastach wynoszące 0.6 km (Warszawa 1.4, Gdańsk 0.9, Białystok 1.6, Sosnowiec 0.7)[1]. Liczba kilometrów dróg rowerowych w Katowicach jest przedmiotem kontrowersji. Jak podaje Grzegorz Ossoliński[a] Urząd Miasta Katowice medialnie podaje nierzetelne informacje. Jak donosi w 2021 w mediach podawana była liczba 180 km, co wynika z faktu, ze Katowice wliczały do statystyki trasy rowerowe i szlaki turystyczne, a faktyczna liczba wynosiła w 2021 roku 57 km na podstawie wypowiedzi oficera rowerowego Katowic Pawła Suchety[2]. W danych GUS za 2021 zgłoszonych przez miasto jest 183,3 dróg dla rowerów a w 2020 roku podaje 92,6 km[3] podczas gdy raport Miasta dla Rowerzystów dla tych lat podaje odpowiednio 98 i 92,6 km[1]. Sieć dróg rowerowych ma charakter nieciągły. Największe zagęszczenie występuje w okolicy Śródmieścia i Doliny Trzech Stawów. Najmniej jest dróg łączących dzielnice z centrum miasta[2][4].

Katowice na inwestycje rowerowe przeznaczają budżet w wysokości 4 mln PLN, co jest więcej niż trzykrotnie mniej niż we Wrocławiu i Rzeszowie i czterokrotnie mniej niż w Gdańsku a podobnie jak w Sosnowcu[1].

W 2022 w Katowicach czynnych było 12 samoobsługowych stacji naprawy rowerów.[5] W 2022 na ulicy Korfantego ustawiony zostało liczydło rowerowe[6].

Velostrady

edytuj
 
Budowa velostrady nr 6 w Katowicach na odcinku pomiędzy ulicą Francuską a Huberta

Budowa velostrady nr 6 w Katowicach na odcinku pomiędzy ulicą Francuską a Huberta

W 2016 władzom miasta został przedstawiony projekt VeloSilesia zakładający uruchomienie połączeń rowerowych między Katowicami a sąsiednimi miastami w śladach po zlikwidowanych liniach kolejowych; projekt uzyskał wstępną akceptację a jako pierwsze wymieniano połączenie do Chorzowa przez Załęże[7][8][9]. Ze względu na brak zabezpieczenia terenów przez miasto, projekt w części przebiegów stał się niemożliwy[10]. W 2018 analogiczny projekt połączeń rowerowymi autostradami ogłosił zarząd Metropolii GZM[11]. 20 maja 2022 r. zostało podpisane porozumienie między Katowicami, sąsiednimi miastami a GZM, w którym strony zobowiązują się do podjęcia działań na rzecz realizacji velostrad.[12][13] 4 marca 2024 ruszyła budowa pierwszej w Katowicach velostrady oznaczonej nr 6 — łączącej Centrum Przesiadkowe Katowice-Brynów z dzielnicą Giszowiec[14]. W wyniku braku zabezpieczenia terenu pod budowę velostrady nr 1 łączącej Katowice, Sosnowiec i Zagłębie Dąbrowskie (połączenie z velostradą nr 7) przez Bulwar Rawy, Zawodzie, Burowiec i Borki[14][15][16] pojawiają się informacje o budowie drogi rowerowej w alternatywnym przebiegu[17][18].

Osobny artykuł: Velostrady GZM.

Publiczny rower miejski

edytuj
 
Stacja roweru miejskiego na Rynku w Katowicach

Od 2010 roku w mieście działa publiczny system wypożyczania rowerów, pierwotnie jako klasyczne wypożyczalnie, a od 2015 jako automatyczne. Na stan w 2023 roku na system składają się 124 bezobsługowe stacje[19] i 1002 rowery[19]. Jedna stacja przypada na 1,54 km co daje wynik identyczny jak w Warszawie i ustępuje tylko Wrocławiowi i Lublinowi[1].

Osobny artykuł: City by bike.

25 lutego 2024 obecny system miejski został zastąpiony przez system metropolitalny Metrorower, który ma objąć zasięgiem większość gmin Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropoli; jego operatorem jest Nextbike[20][21].

Osobny artykuł: Metrorower.

Aktywizm rowerowy

edytuj

W Katowicach działają oficjalnie zarejestrowane organizacje[22] jak i grupy nieformalne. Najaktywniejsze to:

  • Rowerowe Katowicestowarzyszenie działające od 2015[23] zajmujące skupiające się na komunikacji rowerowej i budowie infrastruktury. Stowarzyszenie jest autorem Polityki Rowerowej Województwa Śląskiego;[24]
  • Śląska Koalicja Rowerowa – stowarzyszenie działające od 2019 roku[25] skupiające się na sprawach rowerowych województwa śląskiego[26][27].
  • Bez Koła Nie Jadę – nieformalna inicjatywa rowerowa organizująca i synchronizująca głównie zgłaszanie projektów rowerowych do Budżetu Obywatelskiego[28].

W Katowicach zgłaszana jest duża liczba projektów rowerowych do budżetu obywatelskiego.[29] W 2021 wybranych do realizacji było 10 projektów dotyczących infrastruktury rowerowej co stanowiło 8% wszystkich wybranych do realizacji. Pod tym względem Katowice plasują się na podobnej pozycji jak Wrocław, Gdańsk, Poznań i Bydgoszcz ustępując miejsca Warszawie, Krakowowi i Częstochowie[1].

Od 2011 do 2017 dość nieregularnie organizowana była w Katowicach Masa Krytyczna[30][31] a od 2018 regularnie każdego roku organizowane jest Śląskie Święto Rowerzysty[32].

Oficer rowerowy

edytuj

W czerwcu 2014 roku katowickim oficerem rowerowym został Paweł Sucheta - pracownik wydziału sportu. Nowe stanowisko to efekt uchwalenia przez radnych "Polityki rowerowej"[33].

Linki zewnętrzne

edytuj

Mapa infrastruktury rowerowej w Katowicach

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Raport: Miasta dla rowerzystów 2022 - CentrumRowerowe.pl [online], CentrumRowerowe [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  2. a b Wiesław Bełz, Ile (naprawdę) mamy dróg rowerowych w Katowicach? [online] [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  3. GUS - Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2023-03-24].
  4. Infrastruktura rowerowa Katowic – Moje Mapy Google [online], Google My Maps [dostęp 2023-03-24].
  5. Infrastruktura rowerowa Katowic – Moje Mapy Google [online], Google My Maps [dostęp 2023-03-24].
  6. Pierwszy licznik do pomiaru ruchu rowerowego w Katowicach już liczy rowerzystów! [online], wKatowicach.eu [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  7. Rowerowa autostrada połączy Katowice z Chorozowem - VeloSilesia.
  8. Autostrada dla rowerów w Katowicach. Może połączyć całe miasto [ZDJĘCIA i WIDEO] [online], katowice.wyborcza.pl, 23 marca 2016 [dostęp 2024-04-10].
  9. Antoni Zubek, Autostrada rowerowa. Co to jest Velostrada? [online], Silesion.PL, 8 kwietnia 2023 [dostęp 2024-04-10] (pol.).
  10. Grzegorz Ossoliński, Metropolitalne Velostrady w Katowicach – czy plany są realne? [online], 30 listopada 2019 [dostęp 2024-04-10] (pol.).
  11. Chcą zbudować autostradę dla rowerów, która połączy kilka miast [online], katowice.wyborcza.pl, 25 grudnia 2018 [dostęp 2024-04-10].
  12. Wojciech Todur, W Sosnowcu powstaje pierwszy odcinek velostrady w Metropolii GZM [online], sosnowiec.wyborcza.pl, 6 listopada 2023 [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  13. Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20 maja 2022 w Katowicach z udziałem: Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Miasta Katowice, Miasta Sosnowiec. [PDF], 20 maja 2022 [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  14. a b Polska, Budowa pierwszej już ruszyła, a co z velostradą Katowice-Sosnowiec? Pytamy Metropolię [online], www.slaskibiznes.pl [dostęp 2024-04-10] (pol.).
  15. Chronologia wydarzeń - Zielony Burowiec - Dzielnica Katowic [online], www.zielony-burowiec.pl [dostęp 2024-04-10].
  16. W Katowicach na trasie velostrady stanął... dom pogrzebowy. Samowolka czy budowlany absurd? [online], www.eska.pl [dostęp 2024-04-10] (pol.).
  17. Polska, Budowa pierwszej już ruszyła, a co z velostradą Katowice-Sosnowiec? Pytamy Metropolię [online], www.slaskibiznes.pl [dostęp 2024-04-10] (pol.).
  18. Plan Ogólny - Zielony Burowiec - Dzielnica Katowic [online], www.zielony-burowiec.pl [dostęp 2024-04-10].
  19. a b Katowiczanie coraz częściej wybierają rower [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-02-16] (pol.).
  20. Metrorower: Jak to działa. metrorower.transportgzm.pl. [dostęp 2024-03-04]. (pol.).
  21. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Metrorower rusza 25 lutego. metropoliagzm.pl, 2024-02-02. [dostęp 2024-03-04]. (pol.).
  22. Spis organizacji [online], ngo.pl [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  23. o nas – Rowerowe Katowice [online] [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  24. Polityka Rowerowa … – Rowerowe Katowice [online] [dostęp 2023-03-29] (pol.).
  25. Stowarzyszenie Śląska Koalicja Rowerowa [online], ngo.pl [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  26. Śląska Koalicja Rowerowa [online], www.facebook.com [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  27. Statut stowarzyszenia Śląska Koalicja Rowerowa
  28. O nas [online], BEZ koła nie jadę, 29 listopada 2019 [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  29. [Wyszukiwarka: rower] [online], BUDŻET OBYWATELSKI Katowice [dostęp 2023-03-24] (ang.).
  30. Katowicka MASA Krytyczna [online], kmk.wikidot.com [dostęp 2023-03-24].
  31. Katowicka Masa Krytyczna [online], pl-pl.facebook.com [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  32. Śląskie Święto Rowerzysty [online], pl-pl.facebook.com [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  33. Katowice na rowerze [online], wRower.pl - Rowery od A do Z [dostęp 2023-03-24] (pol.).
  1. członek założyciel Rowerowych Katowic, prezes Śląskiej Koalicji Rowerowej, przewodniczący Śląskiej Rady Rowerowej