Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji
Królestwo Chorwacji i Slawonii (chorw. Kraljevina Hrvatska i Slavonija, węg. Horvát-Szlavónia Királyság, niem. Königreich Kroatien und Slawonien) – autonomiczne królestwo istniejące w latach 1868–1918; obok Królestwa Węgier i miasta Rijeki jeden z krajów Korony św. Stefana. Formalna nazwa królestwa to Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (Trojedna Kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija, potocznie Trojednica). Mimo tej nazwy, Królestwo Dalmacji pozostało oddzielnym krajem koronnym Cesarstwa Austriackiego (choć symbole Dalmacji znalazły się w herbie autonomicznego królestwa). W Chorwacji i Slawonii jeszcze przez kilka lat istniały wydzielone obszary (tzw. Pogranicze Wojskowe), niebędące pod bezpośrednią administracją Zagrzebia.
królestwo | |||||
1868–1918 | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Siedziba | |||||
Data powstania | |||||
Data likwidacji | |||||
Zarządzający | |||||
Powierzchnia |
42 534 km² | ||||
Populacja (1910) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
61,6 os./km² | ||||
Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie 17. Królestwo Chorwacji-Slawonii |
Historia
edytujKrólestwo Chorwacji-Slawonii powstało w wyniku podpisania w 1868 roku ugody między władzami węgierskimi a przedstawicielami Chorwatów. Na jej mocy węgierska część cesarsko-królewskiej federacji wydzielała tereny Królestwa Chorwacji, Królestwa Slawonii, a także austriackiej Dalmacji, które złączono w Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (chorw. Trojedna kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija, węg. Horvát-, Szlavon- és Dalmátországok, niem. Dreieiniges Königreich Dalmatien, Kroatien und Slawonien). Tak powstałe państwo miało być autonomiczną jednostką Królestwa Węgier. Jednak już po krótkim czasie władze w Wiedniu zadecydowały o utworzeniu odrębnego Królestwa Dalmacji, które stało się krajem koronnym Cesarstwa Austrii.
Ustrój
edytujReprezentantem władz centralnych w Królestwie był ban Królestwa Dalmacji, Chorwacji i Slawonii. Królestwo Chorwacji-Slawonii posiadało własny parlament (Sabor) obradujący w języku chorwackim, pełną autonomię w sprawach oświaty, religii, administracji i sądownictwa. Królestwo posiadało własną armię, podlegającą jednak władzom w Peszcie.
Ludność
edytujWedług spisu z 1911 roku w Chorwacji-Slawonii mieszkało 2.621.954 osób:
- Chorwaci: 1.638.354 (62,5%)
- Serbowie: 644.955 (24,5%)
- Niemcy: 133.418
- Węgrzy: 105.047
- Słowacy: 20.884
- pozostali
Najwięcej Niemców i Węgrów mieszkało w komitatach Virovitica i Sremskim.
73% deklarowało się jako katolicy, a 24% jako prawosławni
Podział administracyjny
edytujKrólestwo Chorwacji i Slawonii dzieliło się na osiem komitatów (županija); w nawiasie podano stolicę komitatu: