Strzała-2

9K32 Strieła-2 (Strzała-2) (ros. 9К32 Стрела-2, kod NATO SA-7A Grail) – radziecki ręczny przeciwlotniczy pocisk rakietowy klasy „ziemia-powietrze” i „woda-powietrze”, używany w wojskach Układu Warszawskiego od roku 1968. Radzieckie oznaczenie wojskowe zestawu według GRAU to 9K32, a samego pocisku – 9M32. Nazwa Strieła-2 funkcjonuje też w angielskiej transkrypcji Strela-2, a w Polsce była przyjęta na uzbrojenie i produkowana pod przetłumaczoną nazwą Strzała-2.

Strieła-2M

Strieła-2M (kod NATO SA-7B radzieckie oznaczenie pocisku 9M32M) to wprowadzona do użytku w roku 1972 zmodernizowana wersja pocisku Strieła-2.

Rakieta ta została przyjęta na wyposażenie Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej. Była produkowana na licencji w Zakładach Metalowych MESKO w Skarżysku-Kamiennej (z wyjątkiem głowic samonaprowadzania i silników, których dokumentacji nie sprzedano i które były dostarczane z ZSRR)^[1].

Marynarka Wojenna RP używa morskiej odmiany tego pocisku (kod NATO SA-N-5) między innymi na dozorowcu ORP Kaszub, kutrach rakietowych typu Osa (projekt 205), okrętach rakietowych typu Orkan (projekt 660/660M) i typu 1241RE, trałowcach bazowych projektu 206F oraz okrętach transportowo-minowych proj. 767 typu Lublin^[2]. W wersji morskiej używana jest na poczwórnych obrotowych wyrzutniach produkcji radzieckiej MTU-4US, polskiej Fasta-4M lub NRD FAM-14^[2]. Są stosowane także w polskim zestawie rakietowo-artyleryjskim ZU-23-2MR Wróbel II^[2].

Do wad pocisku należy mało skuteczna głowica samonaprowadzająca, umożliwiająca praktyczne jedynie użycie przeciw celom oddalającym się^[2] oraz mały ładunek bojowy, nie gwarantujący zniszczenia celu.

W 1988 roku polskie wojska lądowe miały 556 mechanizmów startowych 9P58M zestawu Strzała-2M, ponadto pewna liczba była na uzbrojeniu Wojsk Obrony Powietrznej Kraju i Marynarki Wojennej^[3]. Od 1995 roku Wojska Lądowe rozpoczęły wprowadzanie na wyposażenie PPZR Grom, które do 2018 roku całkowicie zastąpiły zestawy Strzała-2M^[4].

Dane techniczne

pułap minimalny: 50 metrów
pułap maksymalny: 2300 m^[2]
zasięg minimalny: 800 m^[2]
zasięg maksymalny: 2800 m (z przedniej półsfery) / 4200 m (z tylnej półsfery)^[2]
długość rakiety: 1440 mm
średnica rakiety: 72 mm
masa startowa rakiety: 9,8 kg
masa głowicy: 1,15 kg^[2]
masa materiału wybuchowego w głowicy: 0,37 kg^[2]
prędkość startowa: 25 m/s
prędkość marszowa lotu: 500 m/s
maksymalna prędkość celu: 550 km/h (z przedniej półsfery) / 950 km/h (z tylnej półsfery)^[2]
kąt widzenia głowicy: 1,5°^[2]
kąt przeszukiwania głowicy: ±40°^[2]

Zastosowanie

Debiut bojowy Strieły miał miejsce podczas starć granicznych egipsko-izraelskich w latach 1969–1970, kiedy Egipcjanie wystrzelili 99 nowo dostarczonych pocisków, uszkadzając lub zestrzeliwując 36 samolotów. Były one następnie masowo używane na Bliskim Wschodzie przez państwa arabskie. Podczas wojny wietnamskiej w latach 1972–1975 siły komunistyczne wystrzeliły 589 pocisków, uszkadzając lub niszcząc 204 amerykańskie lub południowowietnamskie samoloty lub śmigłowce^[5]. Między innymi, między majem, a czerwcem 1972 roku siły Wietnamu Północnego zestrzeliły za ich pomocą pięć śmigłowców szturmowych AH-1G Cobra^[6].

Afganistan

Podczas inwazji radzieckiej na Afganistan mudżahedini posiadali zakupione na czarnym rynku m.in. w Polsce Strzały-2. Pociski z tych sponsorowanych przez zachodnie kraje dostaw często się psuły oraz posiadały wady. ZSRR doskonale o tym wiedział, kontrolując sprzedaż i uszkadzając sprzęt. Dlatego też dostarczenie sprawnych rakiet jak Stingery było zaskoczeniem^[7].

Użytkownicy

Niebieski – aktualni, Czerwony – byli

Aktualni użytkownicy

Byli użytkownicy

Afgańscy Mudżahedini
Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Wysp Zielonego Przylądka
Argentyna – Wycofywane z aktywnej służby.
Armia Wyzwolenia Ludowego (PLA)
Białoruś – Wycofany z aktywnej służby. Armia Białoruska posiadała 29 wyrzutni.^[11]^[12]
Chorwacja – Wycofane.
Cypr – Wycofane.
Czechosłowacja
Finlandia – Strzała-2M, oznaczona jako Ito-78. Wycofana.
Frelimo
Hezbollah
Irak – Część zrabowana po wojnie w Iraku w 2003 roku
Jugosławia
Jemen Południowy
NRD
Niemcy
Libańskie siły
Armia Wyzwolenia Kosowa
Palestyna
Polska – wyparte z uzbrojenia przez PPZR Grom.
Prowizoryczna Irlandzka Armia Republikańska
Rewolucyjna Armia Ludowa Zimbabwe
Słowenia – W rezerwie.
UNITA
Węgry – Wycofane.
ZSRR

Zobacz też

Przypisy

↑ Andrzej Kiński. Kolejne zestawy Piorun trafiły do wojska. „Wojsko i Technika”. Nr 3/2021. s. 12. ISSN 2450-1301.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0. s.225, 228
↑ Robert Rochowicz. 30 lat minęło czyli Wojsko Polskie w 1989 roku. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 6/2019, s. 92, czerwiec 2019. Warszawa: Magnum X.
↑ Dwie dekady w NATO. Modernizacja techniczna Sił Zbrojnych RP [3] - Magnum-x [online], www.magnum-x.pl [dostęp 2019-10-22] .
↑ "Raport - Wojsko Technika Obronność" nr 05/2004
↑ Jonathan Bernstein: US Army AH-1 Cobra units in Vietnam. Oxford: Osprey Publishing, 2003, s. 82, seria: Osprey Combat Aircrfat. 41. ISBN 1-84176-606-2. (ang.).
↑ "Drogi terroru(odc.1)" Planete, wyemitowany 1 czerwca 2012 roku
↑ Mongolian Army | Mongolian Soldiers training in Alaska with … | Flickr [online], www.flickr.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
↑ Defense & Security Intelligence & Analysis: IHS Jane's | IHS. Janes.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)]. (ang.).
↑ Military Balance 2017
↑ Белоруссия полностью утилизировала ПЗРК "Стрела-2М" — ОРУЖИЕ РОССИИ, Информационное агентство. Arms-expo.ru. [dostęp 2017-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)]. (ang.).
↑ Belarus scraps obsolete portable air defense systems | World | RIA Novosti. En.rian.ru. (ang.).

Linki zewnętrzne

[1] Andrzej Kiński. Kolejne zestawy Piorun trafiły do wojska. „Wojsko i Technika”. Nr 3/2021. s. 12. ISSN 2450-1301.

[pmw-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0. s.225, 228

[3] Robert Rochowicz. 30 lat minęło czyli Wojsko Polskie w 1989 roku. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 6/2019, s. 92, czerwiec 2019. Warszawa: Magnum X.

[4] Dwie dekady w NATO. Modernizacja techniczna Sił Zbrojnych RP [3] - Magnum-x [online], www.magnum-x.pl [dostęp 2019-10-22] .

[5] "Raport - Wojsko Technika Obronność" nr 05/2004

[6] Jonathan Bernstein: US Army AH-1 Cobra units in Vietnam. Oxford: Osprey Publishing, 2003, s. 82, seria: Osprey Combat Aircrfat. 41. ISBN 1-84176-606-2. (ang.).

[7] "Drogi terroru(odc.1)" Planete, wyemitowany 1 czerwca 2012 roku

[8] Mongolian Army | Mongolian Soldiers training in Alaska with … | Flickr [online], www.flickr.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).

[9] Defense & Security Intelligence & Analysis: IHS Jane's | IHS. Janes.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)]. (ang.).

[10] Military Balance 2017

[11] Белоруссия полностью утилизировала ПЗРК "Стрела-2М" — ОРУЖИЕ РОССИИ, Информационное агентство. Arms-expo.ru. [dostęp 2017-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)]. (ang.).

[12] Belarus scraps obsolete portable air defense systems | World | RIA Novosti. En.rian.ru. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]