Salome Zurabiszwili
Salome Zurabiszwili (gruz. სალომე ზურაბიშვილი, fr. Salomé Zourabichvili; ur. 18 marca 1952 w Paryżu) – francusko-gruzińska polityk i dyplomatka, minister spraw zagranicznych Gruzji w latach 2004–2005, od 2018 prezydent Gruzji.
 Salome Zurabiszwili (2024) | |
| Data i miejsce urodzenia |
18 marca 1952 |
|---|---|
| Prezydent Gruzji | |
| Okres |
od 16 grudnia 2018 |
| Przynależność polityczna |
bezpartyjna |
| Pierwsza dama |
brak (wdowa) |
| Poprzednik | |
| Minister spraw zagranicznych Gruzji | |
| Okres |
od 20 marca 2004 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujMłodość i edukacja
edytujUrodziła się w Paryżu w 1952, w rodzinie gruzińskich emigrantów politycznych przybyłych do Francji po radzieckim podboju Gruzji[1] w 1921. Uczęszczała do prestiżowej francuskiej szkoły: Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu (Sciences Po). W latach 1972–1973 uczyła się na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku.
Kariera dyplomatyczna
edytujW 1974 dołączyła do francuskich służb dyplomatycznych. W czasie swej kariery dyplomatycznej pełniła funkcje sekretarza w ambasadach Francji w Rzymie (1974–1977), Waszyngtonie (1984–1988) oraz w Ndżamenie (w Czadzie; 1989–1992). Zajmowała również stanowisko sekretarza francuskiej stałej misji przy ONZ (1977–1980), KBWE (1988–1989), NATO (1992–1993) oraz UZE (1993–1996).
W latach 1996–2001 pracowała w paryskiej centrali francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Od 2001 do 2003 była dyrektorem Wydziału Spraw Międzynarodowych i Strategicznych Generalnego Sekretariatu Obrony i Bezpieczeństwa Narodowego (od 2002 roku na urlopie – détachement)[2]. W 2003 została mianowana ambasadorem Francji w Tbilisi. Wcześniej była po raz pierwszy w Gruzji w 1986 w czasie urlopu w pracy.
Działalność polityczna
edytuj
18 marca 2004 prezydent Micheil Saakaszwili mianował ją ministrem spraw zagranicznych w nowym rządzie. Zurabiszwili została pierwszą kobietą na tym stanowisku.
Z funkcji ministra została odwołana przez premiera Zuraba Nogaidelego 19 października 2005, po serii debat w parlamencie. Krótko przed ogłoszeniem jej dymisji Zurabiszwili zrezygnowała z pracy we francuskich służbach dyplomatycznych, od których ciągle otrzymywała wynagrodzenie, także w czasie pełnienia funkcji ministra. Ogłosiła również, iż pozostaje w Gruzji na stałe oraz zamierza zaangażować się w politykę.
W listopadzie założyła organizację Ruch Salome Zurabiszwili. W styczniu 2006 ogłosiła powstanie nowej partii politycznej: Droga Gruzji. W wyborach lokalnych w październiku 2006 Zurabiszwili ubiegała się o fotel burmistrza Tbilisi. Jednak pomimo korzystnych sondaży przedwyborczych, otrzymała tylko 2,8% głosów poparcia.
W 2018 jako kandydatka bezpartyjna popierana przez rządzące Gruzińskie Marzenie ubiegała się o urząd prezydenta w wyborach prezydenckich[3]. W pierwszej turze otrzymała 38,64% głosów. W drugiej turze odbywającej się 28 listopada otrzymała 59,6% głosów i wygrała wybory, pokonując Grigola Waszadzego[4][3]. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, obserwująca wybory, wskazała na duże zaangażowanie rządzącej partii i aparatu państwa w wynik wyborów oraz negatywny, agresywny charakter kampanii wyborczej[4]. 16 grudnia 2018 jako pierwsza w historii kobieta została zaprzysiężona na prezydenta Gruzji[5].
W trakcie kadencji prezydenckiej drogi polityczne Salome Zurabiszwili i Gruzińskiego Marzenia rozeszły się. W 2023 Gruzińskie Marzenie zainicjowało m.in. procedurę impeachmentu prezydent, jednak inicjatywa nie zakończyła się powodzeniem[6]. Z kolei w trakcie obywatelskich protestów przeciwko rządowej inicjatywie wymierzonej w organizacje pozarządowe przepisów, Salome Zurabiszwili zawetowała ustawę forsowaną przez rząd oraz ostrzegła przed wzrostem wpływów rosyjskich w Gruzji[7].
Życie prywatne
edytujMa dwoje dzieci z pierwszego małżeństwa. Jej drugim mężem był gruziński dziennikarz i dysydent, Dżanri Kaszia (1939–2012). Biegle mówi po gruzińsku i francusku, zna angielski, niemiecki i włoski[potrzebny przypis].
Przypisy
edytuj- ↑ Salome Zurabiszwili nowym prezydentem Gruzji. Ośrodek Studiów Wschodnich, 2018-11-29. [dostęp 2018-12-02].
- ↑ Salomé Zourabichvili – Nominations au Journal officiel de la République française [online], jorfsearch.steinertriples.fr [dostęp 2018-12-01] (fr.).
- ↑ a b Gruzja: Była francuska ambasador Salome Zurabiszwili prezydentem. tvp.info. [dostęp 2018-11-29].
- ↑ a b OBWE: władze Gruzji sprzyjały w wyborach jednemu z kandydatów, „TVN24.pl”, 29 listopada 2018 [dostęp 2018-12-01].
- ↑ Salome Zurabiszwili zaprzysiężona. To pierwsza w historii Kaukazu kobieta, która w polityce zaszła tak wysoko. dziennik.pl. [dostęp 2018-12-16].
- ↑ Gruzja: Nie udała się próba impeachmentu prezydent Salome Zurabiszwili. rmf24.pl, 2023-10-18. [dostęp 2024-09-26].
- ↑ Gorzkie słowa prezydent. "Nad Gruzją wisi widmo Rosji". polskieradio24.pl, 2024-05-26. [dostęp 2024-09-26].
Linki zewnętrzne
edytuj- „Zourabichvili Gears Up for Politics”, Civil.ge, 20 października 2005
- „A Georgian Reborn, Still Straddling Two Cultures”, washingtonpost.com, 4 czerwca 2004.
- „Foreign Minister Zourabichvili Sacked”, Civil.ge, 19 października 2005.
- Rosja z nami wygrała – wywiad z Salome Zurabiszwili, Dziennik.pl, 23 sierpnia 2008.